Çin Şi Huang
| Çin Şi Huang | |
|---|---|
 | |
| Doğum: | 18 Şubat M.Ö 259, Handan, Çin |
| Ölüm: | Milattan Önce (M.Ö) 210 |
| Uyruğu: | Çinli |
| Ülke: | Çin İmparatorluğu |
| Defin yeri ve tarihi: | MÖ 210, İlk Çin İmparatoru'nun Mozolesi, Xi'an |
| Çocukları: | Qin Er Shi, Fusu, Prenses Huating, Prenses Huayang, Ying Huiman, Jianglü |
| Ebeveynleri: | Çin kralı Zhuangxiang, Kraliçe Dowager Zhao |
| Büyükanneleri ve Büyükbabaları: | Qin Kralı Xiaowen, Kraliçe Dowager Huayang |
Çin Şi Huang (Çince: 秦始皇; Şubat 259[i] MÖ 12 Temmuz 210) Çin Hanedanının kurucusu ve Çin'in ilk imparatoruydu.[1] "Kral" (wáng王) unvanını korumak yerine önceki Shang ve Zhou yöneticilerinin taşıdığı, önümüzdeki iki bin yıl boyunca Çin'deki hükümdarları tarafından sürekli kullanılacak olan "imparator" (huángdì 皇) unvanını üstlendi.
Zhao'nun başkenti Handan'da Ying Zheng (Geleneksel Çince: 嬴政) veya Zhao Zheng (Geleneksel Çince: 趙政) olarak doğan imparator Çin Şı Huang'ın ebeveynleri, Çin Kralı Zhuangxiang ve Kraliçe Zhao'ydu. Zengin tüccar Lü Buwei, Çin kralı olarak babasının yerine geçmesine yardım etti ve ardından Çin Kralı Zheng oldu. MÖ 221'e gelindiğinde diğer tüm savaşan devletleri fethetmiş, tüm Çin'i birleştirmiş ve Çin'in ilk imparatoru olarak tahta çıkmıştır. Onun hükümdarlığı sırasında generalleri Çin devletinin boyutunu büyük ölçüde genişletti: Chu'nun güneyindeki seferler, Hunan ve Guangdong'un Yue topraklarını kalıcı olarak Sinosfer'e ekledi ve İç Asya'daki seferler, Ordos Döngüsünü göçebe Xiongnu'dan fethetti ancak Xiongnu daha sonra Mete'nin komutasında toplandı.
Hunlara ve diğer bazı kavimlere karşı Çin Seddi'ni inşa ettirmiştir. Çin'de ilk merkezî bürokratik devlet düzenini kurmuştur. Ülkeye herkes için geçerli olan bir yasa, para birimi, kara yolu sistemi, ağırlık, uzunluk ölçüleri ve yazı karakterlerinin standartlaşmış yazılış şekliyle yazı dilini kazandırmıştır. Halka eski gelenekleri unutturabilmek için Konfüçyüsçü bilim adamlarınca yazılan bütün kitapların yok edilmesini buyurmuştur. Bu zararlı eylem, tarihe "kitapların yakılması" olarak geçmiştir. Konfüçyüsçülük yerine legalizmi getirmiştir.
Kurduğu sistem, sülâlelerin değişmesine rağmen günümüze kadar gelmiştir.
Terra Kotta askerleri, "ilklerin imparatoru" olarak bilinen Çin Şi Huang'ın mezarını korur.[2] Bu derece güçlü bir imparator olmasına rağmen ölümden çok korktuğu bilinirdi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Çin Şi Huang ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
  | Bir Çinlinin biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Hükümdar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Volume 06 of Records of the Grand Historian indicated that Ying Zheng was born in the zhengyue of the 48th year of the reign of King Zhao(xiang) of Qin. Using the Zhuanxu calendar, the month corresponds to 27 Jan to 24 Feb 259 BC in the proleptic Julian calendar. (以秦昭王四十八年正月生于邯郸。)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Müller 2021, "Introduction".
- ^ "Askerlerin gizemini kimse çözemedi". www.haberdar.com. 14 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2011.