Mustafapaşa, Ürgüp
| Mustafapaşa | |
|---|---|
 | |
 Nevşehir'in konumu | |
  Mustafapaşa Başdere'nin Nevşehir'deki konumu | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Nevşehir |
| İlçe | Ürgüp |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 1276 m |
| Nüfus (2024) | |
| • Toplam | 1.358 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0384 |
| İl plaka kodu | 50 |
| Posta kodu | 50402 |
Mustafapaşa, Nevşehir ilinin Ürgüp ilçesine bağlı bir beldedir.
Konum
[değiştir | kaynağı değiştir]Belde; Nevşehir iline 23 km, Ürgüp ilçesine 5 km uzaklıktadır.[3]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Beldenin adı, 1476 ve 1927 yılı kayıtlarında Sinasos (Yunanca yazılışı: Σινάσος) olarak geçmektedir.[4] Sinasos sakinlerinin bir kısmı, Karamanlılar olarak bilinen Türkçe konuşan Rumlardı.[5]
Sinasos'un Rum nüfusu, 1923 Lozan Antlaşması çerçevesinde gerçekleştirilen Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi kapsamında bölgeden ayrıldı.[5] Mübadele sonrasında Sinasos'tan gidenlerin bir bölümü, kimlik ve belleklerini sürdürmek amacıyla Yunanistan'da Nea Sinasos (Yeni Sinasos) adıyla yeni bir yerleşim kurdu.[5]
Haber kaynaklarına göre, en son nesil Sinasoslu göçmenlerden biri olan 100 yaşındaki "Anna Ana" gibi kişiler, mübadele günlerini, yeni yerlerindeki ilk yıllarını ve yıllar sonra doğdukları yerlere yaptıkları ziyaretleri anlatarak bu tarihi deneyimi aktarmıştır.[6]
28 Şubat 1966 tarihinde beldeye dönüşen kasabanın belediye statüsü, nüfusunun 2.000 kişinin altına düşmesi üzerine 2013 yılında sona erdi.[7][8] 2012 nüfusu esas alınarak mahkemede açılan davada Mustafapaşa nüfusunun 2000'in üzerinde olduğunun tespit edilmesi üzerine belde statüsü 2024 yılında geri verildi.[9]
Mustafa Paşa adını alması
[değiştir | kaynağı değiştir]Serafim Rizos'un bir el yazmasına göre, köyü ziyaret eden Seyid Mustafa Paşa isimli bir paşa köyde konaklar. Köyden ayrılırken köylüye kendisinden ne istediğini sorar, "suya ihtiyaçları" olduğunun söylenmesi üzerine üst düzey devlet görevlisi olan Paşa köye çeşmeler yaptırır ve köyün su sorununu büyük ölçüde çözer.[10]
Köyde paşanın ismi ile iki kitabenin bulunduğu belirtilmektedir. Biri, Camii Cebir Camii'nin önünde yer alan "Seyyid Mustafa Çeşmesi" diğeri ise Zafer Caddesi'nden Yukarı Mevkii'ye giden yol üzerindeki Sipahi Camii'nin karşısındaki çeşmedir. Çeşmelerin yapılış yılı 1804'tür ve orijinal mermer kitabede paşanın ismi yer almaktadır.[11]
Mustafa Paşa hakkındaki bilgiler sınırlıdır. Bir araştırmaya göre ölüm yılı 1813 olan (Hicri 1228) ve sadrazama vekillik eden bir vezir ve kaymakam olduğu anlaşılmaktadır. Aynı kaynağa göre paşa, sarayda nişancı olarak da görev almıştır.[12]
Tarihi mekanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kapılar
[değiştir | kaynağı değiştir]![[icon]](/wiki/Dosya:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Medrese ve camiler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Şeyh Ali Cami
- Sipahi Cami
- Mehmet Şakir Paşa Medresesi
- Cami-i Kebir
Köprüler ve çeşmeler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Cami-i Kebir Mustafa Paşa Çeşmesi
- Yukarı Mahallesi Çeşmesi
- Meydan Çeşmesi
- Maraşoğlu Köprüsü
Kiliseler ve manastırlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aziz Nikolas Manastırı
- Konstantin ve Helena (Eleni) Kilisesi
- Aziz Basileios Kilisesi
- Kalaşa, Kilise 1
- Kalaşa, Kilise 2
- Aziz Gregorios Kilisesi
Konaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Savaş Konağı
- Gül Konakları
- Hurşit Başoğlu Konağı
- Sarı Konak
- Ali Elma Konağı
- Beyaz Konak
- Cankurt Konağı
- Erbil Konağı
- Eski Otel Natura
- Marika Konağı
- Mehmet İnce Konağı
- Orhan Konağı
- Özbay Konağı
Duvar resimleri
[değiştir | kaynağı değiştir]19. Yüzyılda nüfusunun büyük kısmı Rum Ortodokslardan oluşan kasaba, zengin konakları ve içinde yer alan duvar resimleri ile dikkat çeker. Bu resimlerin bir bölümü, dönemin sosyal ve kültürel bağlamını yansıtarak 19. yüzyılın önemli figürlerini ve olaylarını konu aldığı görülüyor. Örneğin Sinasos'ta yaşayan ressamlar tarafından işlenen ve 1891 Otsu Vakasını betimleyen yapıtlar görülmektedir.[13]
2026 seçimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) 5 Aralık 2025 tarihinde yapılan toplantısında Mustafapaşa beldesinde 7 Haziran 2026 tarihinde seçim kararı alındı.[14]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre nüfus verileri | |
|---|---|
| 2024 | 1.358[2] |
| 2023 | 1.347[2] |
| 2022 | 1.295[2] |
| 2021 | 1.348[2] |
| 2020 | 1.256[2] |
| 2019 | 1.309[2] |
| 2018 | 1.301[2] |
| 2017 | 1.371[2] |
| 2016 | 1.452[2] |
| 2015 | 1.501[2] |
| 2014 | 1.598[2] |
| 2013 | 1.725[2] |
| 2012 | 2.087[3] |
| 2011 | 1.550[3] |
| 2010 | 1.740[3] |
| 2009 | 1.775[3] |
| 2008 | 2.043[3] |
| 2007 | 1.508[3] |
| 2000 | 1.804[3] |
| 1990 | 1.781[3] |
Yönetim
[değiştir | kaynağı değiştir]Belediye başkanlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]| Seçildiği yıl | Belediye başkanları[3] |
|---|---|
| 2024 | Kübra Karaalioğlu (Nevşehir Vali Yardımcısı) [15] |
| 2009 | Levent Ak (AK Parti) |
| 2004 | Mustafa Özer (ANAP) |
| 1999 | Mustafa Özer (ANAP) |
| 1994 | Hidayet Topaç (MHP) |
| 1989 | İbrahim Etem Boz (DYP) |
| 1984 | Şakir Korkmaz (MDP) |
| 1977 | Hasan Hüseyin Akgüler (AP) |
| 1973 | Niyazi Karagöz (BĞMSZ) |
| 1972 | Sayit Güçlü |
| 1968 | Hamit Aka (AP) |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Mustafapaşa, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 23 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021.
- ^ a b c d e f g h i j k l m "Nevşehir Ürgüp Mustafapaşa Köy Nüfusu". Nufusune.com. 1 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021.
- ^ a b c d e f g h i j "Mustafapaşa Köyü". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2018.
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. Erişim tarihi: 8 Aralık 2020.
- ^ a b c Karamanlides (İngilizce), 23 Aralık 202527 Aralık 2025
- ^ Gazetesi, Evrensel. "Nea Sinasos'ta son Sinasoslu". Evrensel.net. Erişim tarihi: 27 Aralık 2025.
- ^ Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Fon Kodu: 030.11.1, Yer No: 317.1.2.
- ^ "İşte Kapatılacak 559 Belde !". kamudan.com. 10 Ekim 2012. 27 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2021.
- ^ "Ürgüp'ün Mustafapaşa köyü yeniden belediye statüsü kazandı". Sabah Gazetesi. 3 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2025.
- ^ "Mustafa Paşa kimdir? – Mustafapaşa – Kapadokya Üniversitesi". Erişim tarihi: 27 Aralık 2025.
- ^ "Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu (2.01.0.2194)". kutuphane.ttk.gov.tr. Erişim tarihi: 27 Aralık 2025.
- ^ "Mustafa Paşa kimdir? – Mustafapaşa – Kapadokya Üniversitesi". Erişim tarihi: 27 Aralık 2025.
- ^ "Sinasos (Mustafapaşa) Duvar Resimlerinde Tarihi Bir Konu:Otsu Vakası". Akademik Makale. Yıldıray Özbek. Erişim tarihi: 27 Aralık 2025.
- ^ "Mustafapaşa Beldesinde 7 Haziran'da seçim yapılacak". Erişim tarihi: 27 Aralık 2025.
- ^ "Ürgüp'ün Mustafapaşa köyü yeniden belediye statüsü kazandı". Erişim tarihi: 27 Aralık 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir] | Bir belde ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
