Sivil İtaatsizlik (Thoreau)

Sivil İtaatsizlik, Henry David Thoreau'nun 1848 yılında kaleme alınıp ilk baskısı 1849 yılında yapılan deneme türündeki kitabıdır. Sivil İtaatsizlik kitabının etkileri 20. yüzyıl başında Gandi'ye, ortalarındaysa Martin Luther King'e ve onları izleyen binlerce adalet yanlısına dek uzanır.

Thoreau, Sivil İtaatsizlik kitabına "'En iyi yönetim en az yönetendir' mottosuna yürekten katılıyorum" sözüyle başlamış ve en büyük dileğinin, bunun daha çabuk ve daha sistemli işlediğini görmek olduğunu belirtmiş, hayata geçmesi durumunda kendisinin de inandığı "en iyi yönetim hiç yönetmeyendir" durumuna gelineceğini ifade etmiştir. Çoğunluk yönetiminin her durumda doğruluk üzerine kurulmadığını düşünen Thoreau, "iyi ve kötü üzerinde çoğunluğun değil, yalnızca vicdanların karar verdiği bir yönetim olamaz mı?" diye sorar. Thoreau, eserinde vicdanı dolayısıyla insan onurunu ve bunların hepsinden önce bireyin özerkliğini esas almaktadır.

Thoreau'nun bu denemesindeki "en iyi yönetim en az yönetendir" aforizmasının birçok yerde yanlış olarak Thomas Jefferson'a ait olduğu ileri sürülmekle beraber, aslında bu aforizmayı meşhur eden Thoreau olup bu denemesine 1837-1859 yılları arasında yayınlanan The United States Magazine and Democratic Review adlı derginin bu mottosu^[1] ile hemfikir olduğunu belirterek başlamıştır. Söz konusu derginin mottosunu belirlerken Laozi'nin Tao Te Ching kitabının 17. bölümündeki "En iyi yöneticiler, farkından bile olunmayanlardır."^[2] sözünden ilham aldığı düşünülmektedir.

Yazılışı

Thoreau, doğduğu memleketi Concord'da Halk Yüksek Okulu'nda 1834 yılından bu yana konferanslar veriyordu. Bu denemenin ilk taslağını 26 Ocak 1848 tarihinde burada dinleyicilere okudu. Bu metin, okunduktan bir yıl sonra, bir kere yayınlandıktan sonra, bir daha yayınlanmayan Aesthetic Papers gazetesinde yayınlandı. Bu metnin yayınlanmasının ardından Thoreau, dört yıldır seçim vergisi ödemediği için tutuklandı. Bu vergiyi ödeyecek güçte olmasına rağmen ödememekte direndi ve hapse atıldı. Bir akrabasının borcu onun gıyabında ödemesi sonucu ertesi günü serbest bırakıldı.^[3]

Literatür

Henry David Thoreau, Mohandas K.Gandhi: Sivil İtaatsizlik ve Pasif Direniş Vadi Yayınları, Çevirenler: C. Hakan Arslan- Fatma Ünsal ISBN 975-7726-52-4

Kaynakça

^ Respectfully Quoted: A Dictionary of Quotations 14 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 1989, Bartleby.com. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013
^ ""Tao Te Ching Translated by P. Merel". ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ W. E. Richartz: Über Henry David Thoreau. Nachwort in: Henry David Thoreau: Über die Pflicht zum Ungehorsam gegen den Staat – und andere Essays. Diogenes Verlag, Zürih 1973, S. 71–83

[1] Respectfully Quoted: A Dictionary of Quotations 14 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 1989, Bartleby.com. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013

[2] ""Tao Te Ching Translated by P. Merel". ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[3] W. E. Richartz: Über Henry David Thoreau. Nachwort in: Henry David Thoreau: Über die Pflicht zum Ungehorsam gegen den Staat – und andere Essays. Diogenes Verlag, Zürih 1973, S. 71–83

[1]

[2]

[3]