Siyah Mansur Beyliği

Siyah Mansur Beyliği (1543-1596) Halil Han tarafından 24 Kürt aşireti ile ittifak yapılarak kurulmuştur, Şah tahmasb, Halil Han'a, bütün İran Kürtler'inin Beylerbeyi ünvanını verdi.

Beylik Sultaniye, Zencan, Ebher, Zerinkemer ve birkaç nahiyeden oluşuyordu. Kendisine Şah tahmasb tarafından, 3 bin süvarisiyle Tebriz ve Kazvin bölgelerinin güvenliğini sağlama görevi verilmişti.

Beylik içerisindeki bazı Kürt Aşiretleri tüccar ve kervanlara saldırınca, Tüccarlar Şah'a gidip şikayette bulundu, Şah bu duruma gücenerek Beyliğin sınırlarını küçültü, Halil Han ölünce yerine oğlu Devletyar geçti, Osmanlılar'ın Azerbaycana seferi sırasında Devletyar'a sınırları koruma görevi verildi.

Şah'ın emirnamesiyle; Kerşeb, Zerinkemer, Secas, Zencan,Sorluk,Keydar, Şebistan, Enguran, Yukarı ve Aşağı Kancuka vilayetlerinin hepsi Siyah Mansur Beyliğine verildi.

Bu vilayetlerin bazıları Kürtler ve Kızılbaşların çatışmaları yüzünden viraneye dönmüştü, Devletyar buraları imar etti. Kerşeb Nahiyesini Beyliğin başkenti ilan etti ve buraya büyük bir kale inşa ettirdi, Beylik güçlendikçe Devletyar'ın bağımsızlık arzusu körüklendi ve Şah'a isyan etti.

Bunun üzerine Şah, Devletyar'ın üstüne bir ordu göndermeye karar verdi, bunun haberini alan Devletyar Enburan ve Şebistan bölgesinde derhal büyük bir kale inşa ettirmeye başladı.Şah sefer için Veli Halifenin oğlu, Mürşid Kullihan Şamlu'ya 6 bin süvariden oluşan bir ordu vererek,Sefere gönderdi.

Ordu Siyah Mansur Beyliğine yaklaşınca, gece kamp kurmaya karar verdi, Devletyar gece ansızın orduya saldırdı ve Şah'ın ordusu büyük bir yenilgi yaşadı. Şerefname'de bu savaştan şöyle bahseder.

'Devletyarın annesi o çetin günde ehersiz bir atın üstünde düşmanı kovalıyordu ve avazı çıktığı kadar önce davullara, davullarını alın diye bağırıyordu, bunun üstüne davulları alındı, bu utanç verici yenilgiden dolayı Şah'ın öfkesini üstüne çekmek istemeyen Safevi ordusundan bazı askerler Geylan valisine sığındı,ancak Şah daha sonra onları geri alarak idam ettirdi.

Şah Abbas döneminde Devletyar 300 subayıyla ele geçirilerek zincire vuruldu ve bir süre sonra idam edildi böylece Beylik yıkıldı.