Slesa
 Slesa'nın kalıntıları | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Ahıska Belediyesi, Samtshe-Cavaheti, Gürcistan |
| Koordinatlar | 41°44′51″K 43°12′23″D / 41.74750°K 43.20639°D |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kale |
Slesa Kalesi (Gürcüce: სლესის ციხე), Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahıska Belediyesinde konumlanmış bir Orta Çağ kalesidir. Tarihi bilinmeyen kale kompleksi, günümüzde harabe durumda olan bir kale ve stratejik olarak iki bitişik tepenin arasında yer alan, daha iyi korunmuş bir kuleden oluşmaktadır. Borcomi vadisi boyunca uzanan kale kompleksi, Gürcistan'ın kalbini güneyden korumaktadır. Kale, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.[1]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kalenin tarihi bilinmemektedir. Kalenin mimari özellikleri ve ateşli silahlar için yapılan süslemelerden yoksun olması, Slesa'nın Orta Çağ'da inşa edilmiş olabileceğini düşündürmektedir.[2] Samtshe'nin soylu ailelerini listeleyen 1516 tarihli Gürcüce bir belge, "Slesari" kelimesinin "Slesa'nın" anlamına geldiğinden bahsetmektedir. Slesa, Bumbulidze ailenin mirasını Avalişvililerle paylaşmıştır: mezarlıklar, manastırlar ve kale kiliseleri.[3] O dönem 16 hanenin yaşadığı Slesa köyünün varlığı ilk olarak, 1598 tarihli bir Osmanlı nüfus sayımıyla belgelenmiştir. Bölgenin Osmanlı tarafından fethedilmesi, Samtshe'nin yerel nüfusunun sürgün edilmesine veya asimile olmasına neden oldu. 19. yüzyılda, köy terk edilmiştir.[2]
Planı
[değiştir | kaynağı değiştir]Slesa kalesi, ana S8 Borcomi-Ahaltsihe yolunun yakınlarındaki Kura (Mtkvari)'nin sol kıyısında, Kvabishevi ve Atskuri köylerinin arasındaki kayalık tepede yer almaktadır. Nehir vadisine bakan ve Borcomi dar geçidinin güney girişini koruyan stratejik bir tünekte konumlanmıştır.[2][4]
Kale ağır hasar görmüştür: üst duvarları yıkılmış, pencere ve kapıların açıklıkları kullanılamaz hale gelmiş ve iç yapılar harabe durumundadır. Bina, güney-kuzey ekseninde uzatılmış, güneybatı ucu yuvarlatılmış, düzensiz ve dikdörtgen bir plana kurulmuştur. Güneydeki değişken yükseklikte ve sekiz metreye ulaşabilen perde duvarlar, çıkıntılı yarım daire biçimli payandalarla desteklenmiştir. Avlu üç platformdan oluşmaktadır: alt kısımdaki platform çeşitli küçük yapıların kalıntılarını, ortadaki platform küçük ve yıkık bir salon kilisesine, üst platform ise neredeyse tamamen perde duvarı ile kaplanmış ve köşeleri yuvarlatılmış yüksek bir kulenin altında yer almaktadır.[4]
Kale duvarları, harçla birbirine bağlanmış düzenli taş bloklardan oluşmaktadır. Duvarların kalınlığı yaklaşık 150 santimetredir. Alt platformun güneyinde, yatay molozlardan inşa edilmiş, yarım daire biçimli arka duvarı olan dört katlı bağımsız bir kule vardır. Kale ve kule arasında uzanan yamacın doğusunda, 130 metre kalınlığında bir savunma duvarı bulunmaktadır.[4] 2019 itibarıyla, kalenin bulunduğu bölge arkeolojik olarak incelenmemiştir.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ a b c d Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "Slesa [სლესა]". ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Georgian National Museum. s. 483. ISBN 978-9941-15-896-4. 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2019.
- ^ "Historical Materials from Southern Georgia" (Gürcüce). TITUS Text Database. 17 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2019.
- ^ a b c "სლესის ციხე" [Slesa fortress]. კულტურული მემკვიდრეობის გის პორტალი [GIS portal of cultural heritage] (Gürcüce). 29 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2019.