Software agent
Software agent (Türkçesiyle: yazılım ajanı[1] veya teknik adıyla yazılım etmeni[2]), bir kullanıcı veya başka bir yazılım sistemi adına hareket edebilen, çevresini algılayarak karar verebilen ve çoğu durumda otonom çalışan bilgisayar programlarını tanımlamak için kullanılan bir terimdir.[3][4] Yazılım ajanları genellikle insan müdahalesi olmadan çalışan bağımsız yapılar olarak tanımlanır ve kendi davranışlarını kontrol edebilirler.[5][6] Bu tür programlar belirli görevleri yerine getirmek üzere tasarlanmış olup, örneğin e-posta filtreleme, web tarayıcı botları gibi uygulamalarda kullanılır.[4] Ortamdan gelen bilgileri algılayarak tepki verebilme özelliği sayesinde, dinamik ve değişken koşullarda bile etkin biçimde çalışabilirler.[5][6]
Kullanım alanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı yazılım ajanları daha ileri düzeyde olup öğrenme ve adaptasyon yeteneğine de sahiptir. Bu tür ajanlar, geçmiş deneyimlerinden ders çıkararak davranışlarını geliştirebilir. Yazılım ajanları genellikle internet tarayıcıları (web crawler), sanal asistanlar (örneğin Siri), e-posta yönetim sistemleri, otomatik bildirim mekanizmaları, hisse senedi izleme araçları, dağıtık sistemler ve çoklu ajan ortamlarında kullanılır.[4][3] Daha gelişmiş olan akıllı ajanlar (intelligent agents), yalnızca çevreye tepki vermekle kalmaz, aynı zamanda karmaşık kararlar alabilir, mobil olarak farklı sistemlere taşınabilir ve belirli ölçüde yapay zeka özellikleri gösterebilir.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Ören, T.I. (1998). Bilişimde Özenli Türkçe. BT Haber. Sayı 183, 7-13 Eylül, 1998, sf. 32" (PDF). 9 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ "Türkiye Bilişim Derneği. "Agent (Etmen) – Bilişimde Özenli Türkçe Terimler Sözlüğü" (PDF). 20 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ a b "Software agent | Definition, Examples, & Facts | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 26 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ a b c "What is software agent? | Definition from TechTarget". WhatIs (İngilizce). 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ a b "Jennings & Wooldridge, Agent-Based Software Engineering, Oxford, 1998" (PDF). 8 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.
- ^ a b c "Jennings, Wooldridge ve Nwana, "Software Agents: An Overview" (1996)" (PDF). 18 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Haziran 2025.