Sokullu Mustafa Paşa
Sokullu Mustafa Paşa (d. ? Sokoloviçi, Vişegrad – 30 Eylül 1578 Budin), 1566-1578 yılları arasında 12 yıl boyunca Budin Eyaleti’ nin en uzun süreli beylerbeyi görevinde bulunan Osmanlı devlet adamıdır.
Sokullu Mustafa Paşa, Osmanlı tarihinde büyük önemi ve yeri olan Sırp asıllı[1] Sokullu ailesine mensup olup, sadrazam Sokullu Mehmet Paşa’nın amcasının oğludur. Enderun'dan yetişen Mustafa Paşa, çıkışında küçük mirahor ve 1555'te çakırcıbaşı oldu. Fülek, Kilis, Segedin ve Bosna sancakbeyi görevlerinde bulundu. Yahyapaşazade Arslan Paşa’ nın Zigetvar Seferi esnasında idam edilmesi üzerine onun yerine 1566 yılında Budin beylerbeyliğine getirildi. 1574 yılında beylerbeyliğinin yanında vezir unvanını da aldı.[2]
Görevi süresince Budin’ in kalkınmasına ve imarına, Osmanlı-Habsburg arasındaki barışın muhafazasına, halkın ve tüccarların korunmasına çalışmıştır. Budin’ de ve Macaristan' da önemli imar çalışmaları yaptı. Kanuni Sultan Süleyman’ ın iç organlarının gömüldüğü yerde türbe yaptırdı. Arslan paşa tarafından başlatılan kendisi tarafından günümüzde de kullanılmakta olan Rudas ve Király hamamlarını tamamladı. Ayrıca Budin, Peşte, Fülek, Estergon, Kopan,Tolna, Seçen, Segedin, Novigrad, Şimontorna ve Pahşel şehirlerinde camiler, hamamlar ve kervansaraylar inşa ettirerek imar çalışmalarında bulundu.[2]
1571 yılında Budin’de çıkan yangında sarayı ve İstanbul’a gidecek hediyeler de yok oldu. Yangından sorumlu tutulan Mustafa Paşa, İstanbul’da tedbirsizlikle suçlandı. Ancak akrabası Sokullu Mehmet Paşa sayesinde cezalandırılmaktan kurtuldu. 19 Mayıs 1578 yılında barut deposu olarak kullanılan kuleye yıldırım düşmesi sonucu olan patlama ve sonrasında çıkan yangında Budin şehri büyük tahribata uğradı.[2]
Bu son olay sonrasında İstanbul’da kendisi hakkındaki olumsuz düşüncelerin ve suçlamaların artması, akrabası sadrazam Sokullu Mehmet Paşa’ nın da eski gücünde olmaması neticesinde sultan III. Murad’ın emriyle 30 Eylül 1578’ de boğdurularak idam edildi.[2]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- https://web.archive.org/web/20140331084338/http://en.kiralyfurdo.hu/
- https://web.archive.org/web/20140308212930/http://www.rudasbaths.com/
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kılıç, Orhan (2019). "Budin ve Tımışvar Eyaletlerinin Paşaları: Karşılaştırmalı bir Analiz". Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 49. Ankara: Ankara Üniversitesi. s. 207. 15 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d "Macarca Mektuplarıyla Budin Beylerbeyi Sokullu Mustafa Paşa, Yasemin ALTAYLI" (PDF). 24 Ocak 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2014.