Soman

Soman

Bulunuş
Bulan	Richard Kuhn
Bulunuş tarihi	1944
Kimyasal Özellikleri
Kimyasal ismi	3-(fluoro-methyl-phosphoryl)oxy- 2,2-dimethyl-butane
Kimyasal aile	Floridlenmiş organofosfor bileşik
Kimyasal formülü	C₇H₁₆FO₂P
Kaynama noktası	198 °C
Ergime/donma noktası	−42 °C (−44 °F)
Buhar basıncı	25 °C de 0.40 mmHg (53 Pa)
Buhar yoğunluğu (hava=1)	6.3
Suda Çözünürlük	Orta
25 °C de yoğunluğu	1.022 g/cm³
Görünüm ve Renk	Safken renksiz ve kokusuz sıvı. Saf değilken sarı-kahverengi, meyvemsi kokulu.

Soman veya NATO kodlandırmasıyla GD (O-Pinakolil Metilfosfonofloridat) dünyada sadece kimyasal silah yapımı amacıyla kullanılan çok zehirli bir bileşiktir. Canlıların sinir sistemlerindeki asetilkolinesteraz enzimini bloke ederek işlev yapamaz hâle getirdiğinden ayrıca bir sinir ajanıdır. Kimyasal silah olarak Birleşmiş Milletler'in 687 numaralı kararınca "toplu imha silahı" olarak kategorilenmiştir. Araştırma amaçlı sınırlı miktarda üretimi yasalarca düzenlenmiş, silah amaçlı stoklanması ise tamamen yasaklanmıştır. Soman, içerisinde Tabun, Sarin ve Siklosarin'in de bulunduğu G Serisi sinir ajanlarının üçüncüsüdür.

Genel Özellikleri

Soman son derece uçucu, asidik ve saf hâldeyken renksiz bir maddedir. Tamamen saf değilken genellikle sarı ile açık kahverengi arasında bir renktedir. Sarin ve Tabun'dan daha çok, Siklosarin'den ise daha az tehlikelidir.

Alternatif İsimlendirme

Fosfonofloridik asit, metil-1, 2, 2-trimetilpropil ester
Pinakolil metilfosfonofloridat
1,2,2-Trimetilpropil metilfosfonofloridat
Metilpinakoliloksiflorofosfin oksit
Pinakoliloksimetilfosfonil florür
Pinakolil metanflorofosfonat
Metilfloropinakolilfosfonat
Florometilpinakoliloksifosfin oksit
Metilpinakoliloksifosfonil florid
Pinakolil metilflorofosfonat
1,2,2-Trimetilpropoksiflorometilfosfin oksit

Tarihçe

Soman Richard Kuhn tarafından 1944 yılında Almanya'da bulunmuştur ve II. Dünya Savaşı'nda kullanılan son sinir ajanıdır.

Ayrıca bakınız