Somut olmayan kültürel miras taşıyıcısı
Somut olmayan kültürel miras taşıyıcısı (SOKÜM taşıyıcısı), somut olmayan kültürel mirasın belirli unsurlarının icrası ve yeniden yaratılması için gerekli bilgi ve becerilere sahip olan ve aktarımını sağlayan kişidir.[1]
Âşıklar, geleneksel çalgı yapımcıları, geleneksel el sanatları ve süsleme sanatlarını icra edenler, geleneksel tiyatro sanatlarını icra edenler somut olmayan kültürel miras taşıyıcısı kişilere örnektir.[2]
Tespit ve kayıt
[değiştir | kaynağı değiştir]SOKÜM Değerlendirme Kurulları
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye'de somut olmayan kültürel miras taşıyıcılarını tespiti için Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü çalışmalar yapar. Bu amaçla 2020 yılından beri her yıl "Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı Tespit ve Değerlendirme Kurulları" oluşturulmaktadır.
Değerlendirme kurulları şu alanlarda değerlendirme ve tespit yapar:
- âşık-ozan, halk şairliği ve zakirlik geleneği
- geleneksel el sanatları ve Türk süsleme sanatları
- mahalli sanatçılar ve çalgı yapımcılığı
- geleneksel tiyatro sanatları
Değerlendirme için başvuru yapanlar arasından uygun görülen sanatçılar Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezi'ne kayıt edilir ve sanatçı tanıtma kartı hazırlanır.
Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezine kayıtlı sanatçı sayısı 2023 yılı birinci dönemindeki değerlendirmeden sonra 5975 olmuştur.[3]
Kriterler
[değiştir | kaynağı değiştir]Karagöz sanatçılarının en az 5 Karagöz oyununu geleneksel yöntemlerle oynatabiliyor olması; âşık-ozan, halk, kalem şairlerinin, mahlas sahibi olması sanatını bir ustadan geleneksel yöntemlerle öğrenmiş olması ve geleneksel yöntemlerle öğreterek aktarabilmesi gibi şartlar aranır.[4]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Kültür ve Turizm Bakanlığ Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezleri Hizmetleri Yönetmeliği". Resmî gazete No: 27196. Mevzuat.gov.tr. 10 Nisan 2009. 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2023.
- ^ "Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcılarının Tespit ve Kayıt İşlemlerine İlişkin Yönerge". teftis.ktb.gov.tr. 15 Mart 2020. 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2023.
- ^ "Kültür emanetçilerine 356 miras taşıyıcısı daha eklendi". Malatyadan.com sitsi. 29 Haziran 2023. 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2023.
- ^ "Kültürel miras taşıyıcıları kayıt altına alınıyor". Milliyet. 3 Haziran 2023. 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2023.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcılarının Tespit ve Kayıt İşlemlerine İlişkin Yönerge 7 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.