Son Patron
| The Last Tycoon | |
 "Son Patron" (The Last Tycoon) filminin sinema afişi | |
| Yönetmen | Elia Kazan |
|---|---|
| Yapımcı | Sam Spiegel |
| Senarist | Harold Pinter F. Scott Fitzgerald (roman) |
| Oyuncular | Robert De Niro Tony Curtis Robert Mitchum Jeanne Moreau Jack Nicholson Donald Pleasence Ray Milland |
| Müzik | Maurice Jarre |
| Görüntü yönetmeni | Victor J. Kemper |
| Kurgu | Richard Marks |
| Stüdyo | Academy Pictures Corporation Paramount Pictures |
| Dağıtıcı | Paramount Pictures |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Dram, aşk |
| Renk | Renkli (Technicolor) Siyah Beyaz Bölümleri var |
| Yapım yılı | 1976 |
| Çıkış tarih(ler)i | 15 Kasım 1976, New York, ABD |
| Süre | 123 dakika |
| Ülke |  ABD |
| Dil | İngilizce |
| Diğer adları | Son Patron (Türkiye) Le dernier nabab (Fransa) Gli ultimi fuochi (İtalya) El último magnate (İspanya) Der letzte Tycoon (Almanya) |
Son Patron 1976 ABD yapımı dramatik dönem filmidir. Özgün adı The Last Tycoon dur. Türkçe basılı bazı kaynaklarda filmin adı Son Büyük Patron ve Son Büyük Adam olarak da geçmektedir.
Actors Studio'nun da kurucusu olan İstanbul doğumlu, Rum asıllı Amerikalı yönetmen Elia Kazan'ın yönettiği filmin uyarlama senaryosunu Nobel Edebiyat Ödülü sahibi İngiliz yazar Harold Pinter yazmıştır. Pinter senaryoyu F. Scott Fitzgerald'ın hayattayken bitiremediği ve ölümünden bir yıl sonra, 1941'de yayımlanan aynı adlı son romanından uyarlamıştır. Film Oscar Ödüllü yönetmen Elia Kazan'ın da son filmidir.[1]
Paramount Pictures adına filmin yapımcılığını, On the Waterfront (Rıhtımlar Üzerinde) filminde de yine Kazan'la beraber çalışmış olan Sam Spiegel yapmıştır. Özgün müziğini Maurice Jarre'ın bestelediği "The Last Tycoon"'un ünlülerden oluşan çok geniş bir oyuncu kadrosu vardır. Filmde rol alan başlıca oyuncular şunlardır: Robert De Niro, Tony Curtis, Robert Mitchum, Jeanne Moreau, Jack Nicholson, Donald Pleasence, Ray Milland, Dana Andrews, Peter Strauss, Morgan Farley, John Carradine, Seymour Cassel, Anjelica Huston ve Theresa Russell. Film aynı zamanda Robert De Niro ve Jack Nicholson'ı bir araya getiren tek filmdir.[2]
Dünyada daha çok Muhteşem Gatsby adlı eseri ile tanınan (o da birkaç kez sinemaya aktarılmıştı) F. Scott Fitzgerald'ın The Last Tycoon veya diğer adıyla The Love of the Last Tycoon adlı romanı Türkiye'de Tomris Uyar'ın Türkçesiyle Son Düş adıyla İletişim Yayınları'ndan çıkmıştı. Fitzgerald 1940 yılında ölünce üzerinde çalıştığı bu romanı yarım kalmıştı. 1941 yılında dağınık notlarını bir araya getiren yayımcısı romanı yazarın ölümünden sonra yayımlayabilmişti.[3]
1930'ların Hollywood'unu anlatan bu film Elia Kazan'ın sinema endüstrisine bir selâm duruşudur. Filmde hem Fitzgerald'ın hem de Kazan'ın çok yakından tanıdığı sinema dünyasının acımasız iç yüzü ortaya serilmektedir. Filmde Robert De Niro'nun canlandırdığı Monroe Stahr karakteri, gerçek hayatta MGM'in ünlü genç yapımcısı olan Irving Thalberg'den alınmıştır. 1936'da daha 37 yaşındayken ölen Hollywood'un 'harika çocuğu' Thalberg, sinemada sanatı ticari kazançtan daha önde tutmasıyla tanınıyordu ve türünün son örneklerinden biriydi.[4]
"The Last Tycoon" ünlülerden oluşan inanılmaz geniş kadrosuna rağmen tam bir fiyasko oldu, hem eleştirmenler nezdinde hem de gişede büyük bir başarısızlığa uğradı. Buna rağmen film 1977 yılında "en iyi sanat yönetimi" dalında Oscar'a aday gösterilmiş, başrol oyuncusu Robert De Niro ise İspanya'nın Barselona kentinde yapılan yarışmada Sant Jordi ödülüne layık görülmüştü.[5]
Oyuncu kadrosu
[değiştir | kaynağı değiştir]| Aktör/Aktris | Rolü |
|---|---|
| Robert De Niro | Monroe Stahr |
| Tony Curtis | Rodriguez |
| Robert Mitchum | Pat Brady |
| Jeanne Moreau | Didi |
| Jack Nicholson | Brimmer |
| Donald Pleasence | Boxley |
| Ray Milland | Fleishacker |
| Dana Andrews | Red Ridingwood |
| Peter Strauss | Wylie |
| Morgan Farley | Marcus |
| John Carradine | Tur Rehberi |
| Seymour Cassel | Fok Eğitimcisi |
| Anjelica Huston | Edna |
| Theresa Russell | Cecilia Brady |
| Ingrid Boulting | Kathleen Moore |
| Tige Andrews | Popolos |
| Jeff Corey | Doktor |
| Diane Shalet | Stahr'ın Sekreteri |
| Bonnie Bartlett | Brady'nin Sekreteri |
| Sharon Masters | Brady'nin Sekreteri |
| Eric Christmas | Norman |
| Leslie Curtis | Mrs. Rodriguez |
| Lloyd Kino | Butler |
| Brendan Burns | Kurgu Asistanı |
| Carrie Miller | Lokantadaki Kadın |
| Peggy Feury | Kuaför |
| Betsy Jones-Moreland | Yazar |
| Patricia Singer | Plajdaki Kız |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2009.
- ^ http://www.allmovie.com/work/the-last-tycoon-28397/review [yalın URL]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2009.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMDb'de Son Patron
- allmovie.com'da "The Last Tycoon"23 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- sinematurk.com'da "Son Patron"10 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- sinemalar.com'da "Son Patron"5 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Amerika Birleşik Devletleri filmleri
- Film ödülü sahipleri
- Amerika Birleşik Devletleri romanlarından uyarlanan filmler
- Tarihî filmler
- Film yapımı hakkında filmler
- Konusu Los Angeles'ta geçen filmler
- Paramount Pictures filmleri
- Harold Pinter'ın senaryosunu yazdığı filmler
- Victor J. Kemper'ın görüntülediği filmler
- Elia Kazan'ın yönettiği filmler
- Maurice Jarre'ın müziğini yaptığı filmler
- 1970'lerde İngilizce filmler
- 1976 çıkışlı dramatik filmler
- Amerika Birleşik Devletleri dramatik filmleri
- Sam Spiegel'in yapımcısı olduğu filmler