Stasys Girėnas

Stasys Girėnas
Stasys Girėnas
Doğum	Stasys Girskis; 4 Ekim 1893; Vytogala [lt], Šilalė yakınlarında, Kaunas Guberniyası, Rusya İmparatorluğu
Ölüm	17 Temmuz 1933 (39 yaşında); Kuhdamm, Almanya
Ölüm sebebi	Havacılık kazası
Milliyet	Litvan
Tanınma nedeni	Kesintisiz uçuşların mesafesine göre ikinci ve o sırada havada geçirilen zamana göre dördüncü, aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri'nden Avrupa'ya yapılan ilk resmi havayolu uçucusudur.

Stasys Girėnas (ABD'de Stanley T. Girenas olarak bilinir; doğum adı Stasys Girskis; 4 Ekim 1893, Vytogala, Kaunas Valiliği - 17 Temmuz 1933, Soldin yakınlarında, Almanya) 1933'te Lituanica ile New York'tan Litvanya'nın Kaunas şehrine direk uçuş denemesinde uçak kazası sonucu ölen bir Litvanya-Amerikan bir pilottur.^[1]

Biyografisi

Girenas, Litvanya'nın Šilalė bölgesindeki Vytogala'da doğdu. O zamanlar burası Rusya İmparatorluğu'nun Kaunas Guberniyası'nın bir parçasıydı. 1910'da 17 yaşındayken Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti ve Chicago'ya yerleşti. Gençken bir matbaada çalıştı. 1917'de ABD'nin I. Dünya Savaşı'na girmesi üzerine, Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'na katıldı ve burada bir tamirci olarak eğitildi. 1919'da başarı ile görevden ayrıldıktan sonra taksi şoförü olarak çalıştı ve aynı zamanda uçmayı öğrendi. 1925'te bir uçak aldı. Bir hava kazasında yaralanmasına rağmen uçmaya ve sivil havacılıkta çalışmaya devam etti. 1931'de Chicago Hava Festivali'nde motoru kapalı uçuş denemesi ile en iyi iniş birincilik ödülünü kazandı.

Ölümü

Daha fazla bilgi: Lituanica 15 Temmuz 1933'te Steponas Darius ile birlikte, Lituanica adlı bir Bellanca CH-300 Pacemaker uçağıyla toplam 7,186 km'lik mesafe olan New York'tan Kaunas, Litvanya'ya kesintisiz bir uçuş yapma denemesine karar verdi. Atlantik Okyanusu'nu 37 saat 11 dakikada başarıyla geçtikten sonra, uçakları 17 Temmuz 00.36 (Berlin Saati) Almanya'nın Soldin yakınlarındaki Kuhdamm köyünde düştü (şimdi Pszczelnik, Myślibórz İlçesi, Polonya). Resmi soruşturmalara göre motor arızalarıyla birlikte zorlu hava koşulları kazanın sebepleri arasında yer aldı. Her iki havacı da kazada öldü. İniş yapmadan 6,412 kilometre kat etmişerdi ve son varış yerlerie sadece 650 km gibi kısa bir mesafe kalmıştı.

Ödüller ve onurlar

New York'ta, 1957'de, pilot ikiliyi anan granit bir anıt ile anıldı. Anıt, Williamsburg, Brooklyn'deki Litvanya Meydanı'nda bulunmaktadır.^[2]
Gök bilimciler Kazimieras Černis ve Justas Zdanavičius tarafından 2004 yılında keşfedilen asteroid 288961 onun anısına "Stasysgirėnas" olarak adlandırıldı.^[1] Resmi adlandırma alıntı 9 Haziran 2017'de Minor Planet Center tarafından yayınlandı (M.P.C. 105279).^[3]

Galeri

Girėnas (solda) ve Steponas Darius, 1933'teki Lituanica transatlantik uçuşundan önce
Darius (solda) ve Girėnas, 10 Litvanya litası banknotu üzerinde
2013 Litvanya pulu

Kaynakça

^ ^a ^b "288961 Stasysgirenas (2004 TZ19)". Minor Planet Center. 1 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2019.
^ Dotting the Parks, Monuments to the Famous or Forgotten, by Lisa W Foderaro, 12 Ocak 2014, New York Times
^ "MPC/MPO/MPS Archive". Minor Planet Center. 7 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2019.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Stasys Girėnas ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

Litvanya Havacılık Müzesi, Litvanya Müze Derneği

[MPC-object-1] "288961 Stasysgirenas (2004 TZ19)". Minor Planet Center. 1 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2019.

[2] Dotting the Parks, Monuments to the Famous or Forgotten, by Lisa W Foderaro, 12 Ocak 2014, New York Times

[MPC-Circulars-Archive-3] "MPC/MPO/MPS Archive". Minor Planet Center. 7 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2019.

[1]

[2]

[3]