Stoned ape teorisi
İlk olarak etnobotanikçi ve mistik olan Terence McKenna tarafından 1992 yılında "Tanrıların Yemeği" kitabında öne sürülen teoridir. Homo erectus'un Homo Sapiens'e geçişin ve bilişsel devrimin yaklaşık 100.000 yıl önce Psilosibin/Psilosin mantarları ve özellikle Psilocybe cubensis mantarının insan diyetine girmesiyle olduğunu iddia ediyor. Büyük ölçüde Roland Fischer'ın çalışmalarına dayanan kanıtlar kullanması ve 1960'lı ve 1970'li yıllarda bilişsel devrim sırasında insanların kaydettiği zihinsel ilerlemelerin çoğunu Fischer'in bulduğu psilosibin alımının etkilerine bağladı.
Mckenna'nın argümanı, teorisinde birçok iddia edilen tutarsızlığa atıfta bulunan ve sonuçlarına Fischer'in çalışmalarının temelden yanlış anlaşılması yoluyla ulaştığını iddia eden bilim camiası tarafından büyük ölçüde reddedildi.
Genel Bakış
McKenna, kitabında Afrika'daki çölleşme nedeniyle insanların küçülen tropik ormanlara çekilerek bu bölgelere göç eden sığır sürülerini takip ettiğini öne sürer. Sığırların gübreleri böcekleri çekiyor ve bu böceklerin de o dönemde insan beslenmesinin bir parçası olduğunu belirtiyor. McKenna'nın hipotezine göre insanlar, bu süreçte sıklıkla hayvan gübresinde yetişen Psilocybe cubensis türü mantarları keşfetmiş olmalıydı.[1]
McKenna'ya göre bu mantarlara erişim ve onları tüketmek, insanların hepçil avcı-toplayıcı atalarına evrimsel bir avantaj sağladı ve insanlığın ilk dini dürtülerini geliştirdi. Psilosibin mantarlarının, dil, hayal gücü, sanat, din, felsefe, bilim ve tüm insan kültürünün ortaya çıkışında “evrimsel bir katalizör” olduğunu savundu.
Kanıtlar
McKenna, iddialarını desteklemek için, Macar-Amerikalı psikofarmakolog Roland L. Fischer'in 1960'lar ve 1970'lere dayanan çalışmalarını kullanarak, psikedeliklerin insanlık üzerindeki varsayılan etkilerini vurguladı.
McKenna, psilosibin mantarlarının küçük dozlarda görsel keskinliği artırarak avcı-toplayıcı atalarının avlanma yeteneklerini geliştirdiğini ve böylece daha fazla yiyecek ve üreme olanağı sağladığını ileri sürdü. Daha yüksek dozlarda bu mantarların libidoyu, dikkati ve enerjiyi artırarak üreme başarısını yükselttiğini iddia etti. Daha yüksek dozlarda ise, psilosibinin erken insan toplulukları içinde sosyal bağları güçlendirdiğini ve grup cinsel etkinliklerini teşvik ederek, genlerin karışımıyla daha fazla genetik çeşitliliğe yol açtığını savundu. McKenna ayrıca bu düzeyde psilosibin alımının, beyindeki "dil oluşturma bölgesinde" aktiviteyi tetikleyerek görsel algıları, müziği ve dil gelişimini desteklediğini ve topluluk içi iletişimi geliştirdiğini öne sürdü. Ayrıca, psilosibinin ego duygusunu azaltarak dini meseleleri zihnin ön planda tutacağını iddia etti.
Varyasyonlar
İnsan gelişiminde uyuşturucuların önemli bir rol oynadığı görüşünü benimseyen bazı kişiler, daha büyük bilişsel gelişimi başlatanın psilosibin değil, DMT içeren maddeler, özellikle Ayahuasca gibi diğer psikedelikler olduğunu öne sürüyor. Ayahuasca, kişilik özelliği olan açıklığı bir standart sapma kadar artırdığı gösterilmiştir. Ayrıca, soyut fikirlere ve görsel keskinliğe olan ilgiyi artırdığı da gösterilmiştir. Bu durum, bilişsel devrimin ardındaki unsurun DMT içeren bir madde olabileceği hipotezini doğurmuştur. Ancak psilosibinin aktif ürünü olan psilosin, 4-hidroksi DMT'dir ve oral yolla alınan Ayahuasca, psilosibin mantarlarının tüketilmesiyle neredeyse aynı farmakoloji ve farmakokinetiğe sahiptir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ MacKenna, Terence (1992). Food of the gods: the search for the original tree of knowledge: a radical history of plants, drugs, and human evolution. London Sysney auckland Johannesburg: Rider. ISBN 978-0-7126-7038-8.