Strazburg Adalet Buluşmaları
| Strazburg Adalet Buluşmaları | |||
|---|---|---|---|
| Türkiye’deki insan hakları ihlallerine karşı küresel eylemler | |||
 4. Strazburg Adalet Buluşması, 25 Haziran 2025
| |||
| Tarih | 2022 – günümüz | ||
| Yer | Strazburg, Fransa | ||
| Sebep | Türkiye’deki hukuksuzluklar, ifade ve adil yargılanma özgürlüğü ihlalleri, AİHM kararlarının uygulanmaması | ||
| Sonuç | Türkiye’deki insan hakları ihlallerine dikkat çekildi; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Avrupa Konseyi’ne çağrı yapıldı. | ||
| Taraflar | |||
| |||
| Öne çıkan kişiler | |||
| |||
| Müdahil birimler | |||
| |||
Strazburg Adalet Buluşmaları, Türkiye’deki insan hakları ihlalleri, hukuksuzluklar ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının uygulanmaması konularına dikkat çekmek amacıyla 2022 yılından beri Fransa’nın Strazburg kentinde bulunan Avrupa Konseyi (AK) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) önünde düzenlenen uluslararası barışçıl bir protesto ve fankındalık etkinliğidir.[1][2][3] Adalet buluşmaları, başta Türkiye olmak üzere Avrupa’nın çeşitli ülkelerinden binlerce mağdur, insan hakları savunucusu, gazeteci, milletvekili ve sivil toplum örgütlerinin katılımıyla gerçekleştirilmektedir.[4]
Amaç ve kapsam
[değiştir | kaynağı değiştir]Adalet Buluşmaları ilk olarak Haziran 2022'de gerçekleştirilmiştir. Etkinliklerin temel amacı, Türkiye'de özellikle olağanüstü hal döneminde çıkarılan KHK’lar sonrası yaşanan işten çıkarmalar, keyfi tutuklamalar, ifade özgürlüğü ihlalleri ve AİHM kararlarının uygulanmamasına karşı Avrupa kamuoyunun dikkatini çekmek ve Avrupa Konseyi ile AİHM'i daha etkin adımlar almaya ve AİHM kararların uygulanması hususunda harekete geçirmeye çağırmaktır.[2][5] Eylemlerde, iş insanı Osman Kavala, Kürt siyasetçi Selahattin Demirtaş ve öğretmen Yüksel Yalçınkaya hakkında AİHM tarafından verilen ihlal kararlarının uygulanması, siyasi mahpusların serbest bırakılması, hukukun üstünlüğünün sağlanması ve mağdurların adalet arayışının desteklenmesi talep edilmektedir. 2022'de başlayan eylemler, 2023, 2024 ve 2025 yıllarında da devam etmiş; bu etkinlikler sırasında Avrupa Konseyi yetkililerine, Türkiye'deki insan hakları ihlallerine dikkat çeken ve AİHM kararlarının uygulanmadığını hatırlatan mektuplar ve dilekçeler sunulmuştur.[6][7]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]1. Strazburg adalet buluşması (24.06.2022):
[değiştir | kaynağı değiştir]24 Haziran 2022’de düzenlenen ilk buluşmaya yaklaşık 2.000 kişi katıldı. Eylem, 24 sivil toplum kuruluşunun çatı örgütü olan The Peaceful Actions Platform tarafından organize edildi. Göstericiler, "Justice for All" ve "Adalet Herkes İçin" sloganlarıyla yürüdü. AİHM kararlarının uygulanması, Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş başta olmak üzere siyasi tutukluların serbest bırakılması, insan hakları ihlallerine son verilmesi çağrısı yapıldı ve Avrupa Konseyi'ne, AK İnsan Hakları Komiseri Dunja Mijatović ve AK Genel Sekreteri Marija Pejčinović Burić'e hitaben iki mektup sunuldu.[8]
2. Strazburg adalet buluşması (20.06.2023):
[değiştir | kaynağı değiştir]20 Haziran 2023’te yapılan ikinci buluşmada katılımcı sayısı 3.000’i aştı. Göstericiler, "AİHM, Türkiye'deki adaletsizliğe son" ve "Geciken adalet, adalet değildir" yazılı pankartlar ve sloganlarla AİHM binasına yürüdü ve AK ve AİHM'e mektuplar sunuldu. Gösteriye katılan İngiltere İşçi Partisi'nin eski lideri ve İngiliz Parlamentosu üyesi Jeremy Corbyn, Almanya Sol Parti, Federal Meclis ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) üyesi Andrej Konstantin Hunko ile Norveçli eski siyasetçi, gazeteci ve avukat Odd Anders With, gösteride yaptıkları konuşmalarıyla, çeşitli ülkelerden gazeteci ve politikacılar ise video mesajları ile etkinliğe destek verdi. Gösteride, mağdurların hikâyeleri ve çocukların yaşadıkları mağduriyetleri öne çıkarıldı.[9]
3. Strazburg adalet buluşması (02.10.2024):
[değiştir | kaynağı değiştir]2 Ekim 2024 tarihinde üçüncüsü düzenlenen etkinlik Avrupa Konseyi ile AİHM binalarının önündeki All de la Robertsau Caddesi'nde gerçekleştirildi. Etkinlikte, AİHM'in Osman Kavala, Selahattin Demirtaş ve Yüksel Yalçınkaya kararlarının AKP Hükümeti ve yargı birimleri tarafından uygulanmamasına dikkat çekilerek Avrupa Konseyi'nden bu konuda acil olarak harekete geçmesi istendi.[10][11] Bakanlar Komitesi aracılığıyla AİHM kararlarının uygulanmasından sorumlu olan Avrupa Konseyi önüne gelen aktivistler “Konsey, Yalçınkaya kararının uygulanmasını sağla”, “Geciken adalet adalet değildir”, “Mağdurlar burada mahkeme nerede” şeklinde sloganlar attı ve Konsey'in yetkililerine taleplerini içeren bir mektup iletti. Daha sonra AİHM'in önüne gelen aktivistler burada da aynı şekilde slogan atarak, taleplerini içeren mektuplarını AİHM yetkililerine ilettiler. Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Michael O’Flaherty, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Alain Berset ve AİHM Başkanı Marko Bošnjak’a sunulan mektuplarda Türkiye’de yaşanan temel insan haklarına yönelik ağır ihlaller, siyasi baskılar ve AİHM kararlarına uyulmamasına dikkat çekilerek, Kavala, Demirtaş ve Yalçınkaya kararlarının derhal uygulanmasını sağlamak için harekete geçilmesi çağrısında bulunuldu.[12]
4. Strazburg adalet buluşması (25.06.2025):
[değiştir | kaynağı değiştir]
25 Haziran 2025’te yapılan dördüncü buluşmada katılımcı sayısı 5.000’e yaklaştı.[7] Avrupa Konseyi ve AİHM önünde yapılan yürüyüş ve basın açıklamalarında, Türkiye’nin AİHM kararlarını uygulamaya zorlanması ve siyasi mahpusların serbest bırakılması için çağrılar yinelendi.[2] Gösteriye Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nden (AKPM) milletvekilleri de katıldı. AKPM İspanya milletvekili Laura Castel, Almanya milletvekili Vinzenz Glaser, Belçikalı bakan ve milletvekili Benjamin Dalle, Fransa milletvekili Emmanuel Fernandes, Belçika milletvekili Christophe Lacroix ve Avrupa Ekolojisi - Yeşiller Partisi milletvekili Sandra Regol birer konuşma yaptılar. AKPM milletvekilleri, ayrımcı uygulamalara, keyfi tutuklamalara ve Türkiye'deki diğer insan hakları ihlallerine dikkat çekerek mağdurlara destek mesajları verdiler.[13]
Etkinlik içeriği ve uluslararası destek
[değiştir | kaynağı değiştir]Sunulan mektuplar ve talepler
[değiştir | kaynağı değiştir]Her yılki Strazburg Adalet Buluşması kapsamında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) ve Avrupa Konseyi’ne mağdurlar, insan hakları savunucuları ve sivil toplum temsilcileri tarafından mektuplar sunulmaktadır. Bu mektuplarda, Türkiye’nin AİHM kararlarını uygulamadığı, hukuksuzlukların sona erdirilmesi gerektiği ve mağdurların adalet arayışının Avrupa kurumları tarafından daha güçlü desteklenmesi talep edilmektedir.[2][3][4]
Sanatsal eylemler ve uluslararası dayanışma
[değiştir | kaynağı değiştir]Strazburg Adalet Buluşmaları sırasında, adalet talebini görünür kılmak amacıyla çeşitli sanatsal ve sembolik eylemler düzenlenmiştir. Etkinliklerde "Adalet Duvarı" adlı enstalasyonda mağdurların fotoğrafları sergilenmiş, katılımcılar tarafından sembolik zincirler taşınmış, tiyatral performanslar ve sanatçıların mini konserleri gerçekleştirilmiştir.[14] Ayrıca, bisikletli adalet yürüyüşleri hem Strazburg'da hem de Almanya, Hollanda ve Belçika gibi ülkelerde düzenlenerek Avrupa'daki Türk diasporası tarafından buluşmalara destek verilmiştir. Bu yürüyüşler, paralel mitingler, uluslararası paneller ve konferanslarla birlikte, mağdurların sesinin daha geniş kamuoyuna ulaşmasını sağlamakta ve Avrupa Konseyi ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi üzerinde farkındalık ve baskı oluşturmaktadır.[2][4][5][6]
Kamuoyu ve medya yansımaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Strazburg Adalet Buluşmaları, her yıl düzenlenmesi ve farklı ülkelerden katılım alması nedeniyle ulusal ve uluslararası basında haber konusu olmuştur.[1][2][7] Etkinliklerde, özellikle olağanüstü hal sonrası Türkiye'de ihraç edilen kamu görevlileri, gazeteciler, akademisyenler ve sivil toplum temsilcilerinin insan hakları ihlallerine ilişkin taleplerinin Avrupa Konseyi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin gündemine taşınması hedeflenmektedir.[4][5] Protestolar; ifade özgürlüğü, adil yargılanma hakkı ve siyasi tutukluluk gibi konulara dair Avrupa kamuoyunda farkındalık yaratmayı amaçlamakta, bu bağlamda Avrupa’daki çeşitli insan hakları örgütleri ve diaspora toplulukları tarafından da desteklenmektedir.[3][6] Basında yer alan haberlere göre, Strazburg Adalet Buluşmaları, Avrupa’da düzenlenen benzer insan hakları protestolarıyla birlikte, ilgili kurumlar nezdinde gündem oluşturma ve karar alıcılar üzerinde etki yaratma çabalarının bir parçası olarak değerlendirilmektedir.[2][4][7]
Hükümete yakınlığı ile bilinen bazı medya organları, Strazburg’daki eylemleri çoğunlukla Gülen Hareketi ile bağlantılı bir organizasyon olarak tanımlamış, katılımcıları “firari FETÖ üyeleri”, “FETÖ destekçileri” gibi ifadelerle nitelendirmiştir.[15][16][17] Haberlerde, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) önünde düzenlenen protestoların Türkiye karşıtı lobiler tarafından organize edildiği, amaçlarının ise Türkiye’ye uluslararası baskıyı artırmak olduğu ileri sürülmüştür.[16][17][18] Ayrıca, bazı haberlerde eylemlere CHP’li İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun dolaylı destek verdiği iddia edilmiş, bunun “FETÖ’ye destek” anlamına geldiği ifade edilmiştir.[19][20] Aynı medya organları, bu etkinlikleri genel olarak Türkiye aleyhinde kara propaganda faaliyetleri şeklinde sunmuş, katılımcıların taleplerini meşru bir insan hakları mücadelesinden ziyade örgütsel çıkarların bir parçası olarak değerlendirmiştir.[15][16][17]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "AİHM önünde protesto: 'Türkiye'de yaşanan hukuksuzluk için harekete geçin'". 1 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ a b c d e f g "Strasbourg protesters call on Council of Europe to act: 'Justice for everyone'". Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ a b c ""From Strasbourg to Turkey: A Call for Justice, Freedom and Human Dignity"". Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ a b c d e "In Strasbourg, a fresh call to the Council of Europe: Act now for Turkiye". Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ a b c "Justice for All: Activists Call Out Turkey in Strasbourg". Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ a b c "Türkiye'deki hukuksuzluklar Strazburg'da yankılandı: "Geciken adalet, adalet değildir"". Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ a b c d "5 000 manifestants devant le Conseil de l'Europe pour dénoncer les violations des droits humains en Turquie". Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ "Hundreds gather at ECtHR to demand justice for victims of Turkey's post-coup crackdown". 9 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ "Protesters demand justice at ECtHR for victims of Turkey's post-coup crackdown". 15 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ "Plus de 3 000 Turcs demandent justice pour les opposants au régime d'Erdogan". 4 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ "Protesters demand justice in Strasbourg for victims of Turkey's post-coup crackdown". 13 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ "Türkiye'deki hukuksuzluklar Strazburg'da protesto edildi". 17 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ "KHK'lıları yalnız bırakmadılar: Avrupa Konseyi milletvekilleri 4. Strasbourg Adalet Buluşması'na katıldı". Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ "Strasbourg protesters call on Council of Europe to act: 'Justice for everyone'". 27 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ a b "FETÖ'cüler sosyal medyadan örgütlendi, firariler Fransa'da yürüdü!". 11 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ a b c "AİHM önünde üçüncü FETÖ mitingi: Avrupa'ya 'Türkiye'ye baskı uygulayın' çağrısı". 7 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ a b c "Avrupa'nın ortasında FETÖ propagandası. Fransız medyası da destek verdi". 29 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ "Avrupa'nın göbeğinde FETÖ mitingi". 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ "FETÖ'nün İmamoğlu maskesi... Strazburg'da Türkiye aleyhinde gösteri". 28 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ "İmamoğlu'na FETÖ desteği". 5 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.