Streptokinaz
Streptokinaz (STK), insan vücudundaki kan pıhtılarını (tromboliz) çözmek için kullanılan bir ilaçtır.[1] Streptokinaz, esas olarak kalp krizlerini (Miyokard Enfarktüsü) tedavi etmek için kullanılır. 2 ana tip kalp krizi vardır; STEMI ve STEMI olmayan. Streptokinase, yalnızca bir EKG ile onaylandıktan sonra STEMI tipi kalp krizlerinde kullanılır.[2] Damar içine enjeksiyon olarak verilir.
Kullanımlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kalp krizi (STEMI Tipi)
- Pulmoner emboli - Akciğer atardamarlarında kan pıhtılaşması
- Arteriyel tromboembolizm - Arterlerde oluşan kan pıhtılaşması[3]
Yan etkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Streptokinaz'ın yaygın yan etkileri;
- Mide bulantısı
- Kanama eğilimi
- Düşük tansiyon
- Alerjik reaksiyonlar
Alerjik reaksiyon gelişme riski nedeniyle, bir kişinin yaşamı boyunca bir defadan fazla streptokinaz kullanılması önerilmez.[3]
Keşif
[değiştir | kaynağı değiştir]Streptokinaz, beta-hemolitik streptokok olarak bilinen bir bakteride Amerikalı mikrobiyolog William S. Tillett tarafından 1933'te keşfedildi.[1] Bu ilaçlar Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesinde yer almaktadır.[4] Streptokinaz artık Amerika Birleşik Devletleri dahil birçok ülkede hastanelerde kalp krizlerini tedavi etmek için kullanılmıyor ve yerini daha az yan etkisi olan Tenekteplaz adlı bir ilaç aldı.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Sikri (2007). "A History of Streptokinase Use in Acute Myocardial Infarction". Texas Heart Institute Journal. 34 (3): 318-327. ISSN 0730-2347. PMC 1995058
. PMID 17948083. 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi21 Ekim 2020.
- ^ "Streptokinase 1,500,000 iu - Summary of Product Characteristics (SmPC) - (emc)". www.medicines.org.uk. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2020.
- ^ a b WHO model formulary 2008 (İngilizce). World Health Organization. 2009. ISBN 978-92-4-154765-9. 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2020.
- ^ Organization (2019). "World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019" (İngilizce). 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi21 Ekim 2020.
- ^ "Streptokinase Intravenous, Intracoronary Advanced Patient Information". Drugs.com (İngilizce). 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2020.
