Sunta

Sunta parçası

Sunta veya Yonga levha (İngilizce: Particle Board, Chipboard) odun veya odunlaşmış lignoselülozik bitkilerin yongalarının, yapay reçine tutkalları (Üre-formaldehit, fenol-formaldehit ve vinil esaslı tutkallar) ile karıştırılması, yüksek sıcaklık ve basınçta preslenmesi (biçimlendirme) ile elde edilen malzemeye verilen isimdir. Yonga levhayı üreten markanın jenerik markalaşması sonucu Türkiye'de "sunta" olarak da bilinmektedir. Mobilya sanayiinde sıkça kullanılan sunta belirli standartlar dâhilinde çeşitli kalınlıklarda üretilir. Suya ve yanmaya karşı dayanımı yoktur. Bu yüzden birinci sınıf kerestenin yanında ucuz alternatif olarak kalmaktadır. Çeşitli kalitelerde üretilir ve darbe dayanımı kalitesine göre değişir.

Odunlar, yongalama makinelerinde küçük parçalara bölünür. Kurutma fırınında belli bir nem oranına indirilir ve eleme işleminden sonra, tutkalla karıştırılır. Alt, orta ve üst olmak üzere, tabakalar halinde serilir. Belirli bir sıcaklık ve basınç altında preslenen malzeme, tutkalın reaksiyona girmesi ile, ‘masif’ bir malzeme hâline gelir. Daha sonra zımparalanan levhalar, bekletildikten sonra, tüketime sunulur. Günümüzde ise testten geçirilmiş, suya daha fazla dayanıklı suntalar üretilmektedir.

Hammaddeler

Orman artıkları (odunların gövde ve kalın dalları üretimde kullanılmaz), zımpara tozu hariç tüm atölye artıkları ve lignoselülozik bitkiler ham madde olarak kullanılabilir. İğne yapraklı ağaçlardan çam, ladin, köknar, servi, ardıç kullanılır. Geniş yapraklı ağaçlardan ise kavak, kayın, ıhlamur, kızılağaç ve huş kullanılmaktadır.

Ayrıca kapak tahtaları (kabuğun atılması için tomruktan kesilen parçalar), çıtalar, tahta ve tomrukların uç kısımlarından elde edilen artıklar, testere talaşı, kaplama üretim artıkları da yonga levha için birer ham madde niteliğindedir.

Katkı Maddeleri

Suya karşı dayanımı artırmak için %0,03–0,05 oranında parafin katılır. Mantar ve böcek saldırılarına karşı pentaklorofenol katılır. Yangına karşı dayanım kazandırmak amacı ile amonyak ve türevleri katılır.

Üretim Süreci

Bir yonga levha üretimi sırasında uygulanan işlemler sırasıyla şu şekildedir;

• Yongalama
• Yongaların Kurutulması
• Yongaların Tasnif Edilmesi
• Yongaların Depolanması
• Yongaların Taşınması
• Yongaların Tutkallanması
• Serme İşlemi
• Presleme

Ayrıca presleme sonrası işlemler de şu şekilde sıralanabilir;

• Yan alma
• Kalınlık Hatalarının Düzeltilmesi
• Yüzey Kaplama veya Boyama
• Levha Tasnifi ve Depolama

Sınıflandırma

1. Genel Amaç Yonga Levhalar
2. Şekillendirilmiş (Form) Yonga Levhalar
3. Kaplamalı Yonga Levhalar
4. Çimentolu Yonga Levhalar (Betopan)
5. Alçılı Yonga Levhalar
6. Etiket Yonga Levhalar (OSB)
7. Özgül Ağırlıklarına Göre
8. Öz Kütlelerine Göre
9. Bağlayıcılarına Göre
10. Zımpara İşlemine Göre

Levhaların Standart Boyutları

• 3, 4, 5, 6, 8, 10, 12, 18, 22, 25, 30, 35, 40, 45, 50 mm standart kalınlıklarda,
• 210 x 280 cm, 183 x 366 cm, 125 x 250 cm, 250 x 450 cm standart boyutlarda yonga levhalar bulunmaktadır.