Surtepe Höyüğü
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Surtepe Höyüğü |
| il: | Şanlıurfa |
| İlçe: | Birecik |
| Köy: | Surtepe |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | Doğal şartlar, yapılaşma, yol[1] |
| Tescil durumu: | Tescilli[1] |
| Tescil No ve derece: | 388 |
| Tescil tarihi: | 10.02.1990 |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Surtepe Höyüğü, Şanlıurfa İl merkezinin batısında, Birecik İlçesi'nin kuzeybatısında, Fırat'ın kuzey yakasında yer alan bir höyüktür. Yerleşmenin yayıldığı tepe ve teraslar 250 x 230 metrelik, 72 dönümlük bir alana yayılmaktadır. Höyük ise 120 metre çapında ve 16 metre yüksekliktedir.[2] Yerleşmenin ise 20 hektarlık bir alanı kapsadığı anlaşılmaktadır.[3] Hacınebi Höyüğü'nün birkaç kilometre kuzeyindedir.[4]
Kazılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Höyük ilk kez Guillermo Algaze tarafından, Birecik Barajı su toplama sahasında kalacak olan arkeolojik yerleşimleri saptamak amacıyla bölgede yapılan yüzey araştırmaları sırasında saptanmıştır. Kazılar ise İspanya Alicante Üniversitesi Geç Prehistorya Bölümü, Şanlıurfa Müzesi ve Prag Oriental Institute and Academy of Science işbirliğiyle 2000 yılında kurtarma kazısı olarak başlatılmıştır.[2] Kazılara İspanyol arkeolog Jesus Gil Fuensanta başkanlık etmektedir.[3]
Tabakalanma
[değiştir | kaynağı değiştir]Surtepe Höyük'te saptanan kültür evreleri Orta Kalkolitik Çağ (Ubaid), Geç Kalkolitik Çağ (Uruk Dönemi), Uruk Dönemi - Erken Tunç Çağı Geçiş Evresi ve Erken Tunç Çağı saptanmıştır. Bu evrelerin kesintisiz olduğu belirtilmektedir. Daha sonra Geç Demir Çağı'nın Akamenid, Helenistik ve Roma yerleşimleri olmuştur.[3]
Buluntular
[değiştir | kaynağı değiştir]Kazı alanının kuzey kesiminde 50 metre uzunluğa varan, 39 x 15 boyutlarında "standart" kabul edilen kerpiç bloklardan yapılmış ve 3,5 metre üzerinde bir yükseklik veren bir duvar açığa çıkarılmıştır. Bu duvarın, Yeni Asur ve Akamenid dönemlerinde kullanılan anıtsal bir yapıya ait olduğu ileri sürülmektedir. Ayrıca yine kerpiç kullanılarak yapılmış Akamenid Dönemi anıtsal bir yapısı da açığa çıkarılmıştır. Geç Demir Çağı buluntuları arasında en önem verilen buluntu, 10,5 x 6,4 x 1,9 ebatlarındaki, alfabetik bir yazının işlendiği taş bir tablettir. Tablette kullanılan dil yerel bir semitik dildir. Metin, tahtı ele geçirmiş olan bir hükümdarın tanrıya şükran sunumu niteliğindedir. Bu tip tanrıya mektupların en eski örneklerine MÖ 7. yüzyıla ait olan Asurbanipal'in kütüphanesinde rastlanmaktadır. Surtepe'de bulunan bu tablet MÖ 5. ya da 4. yüzyıla tarihlenmiştir. Aramca, fakat içeriği anlaşılamamış bir başka taş tablet daha bulunmuştur.[2]
Tahribat durumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Surtepe Köyü'nün yapılaşması höyüğü kısmen tahrip etmiştir. Doğu ve güneydoğu eteklerinde ise Fırat Nehri'nin aşındırması aynı sonucu yaratmıştır. Diğer yandan köy yolu, höyüğün kuzey ve bat eteklerini kesmiştir.[2]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yakın plan kroki 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Fotoğraflar
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2012.
- ^ a b c d "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2012.
- ^ a b c "Current Archaeology In Turkey". 1 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2012.
- ^ 17. Arkeometri Sonuçları Toplantısı 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2001) Sh.: 63