Türk Mektupları
Türk Mektupları, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı'da elçilik yapan Avusturya diplomatı Ogier Ghiselin de Busbecq'in eseridir. Busbecq, Türk Mektupları'nda başta İstanbul olmak üzere Osmanlı ülkesi hakkında gözlemlerini aktarmaktadır. Bu eser, asırlardır Batı'nın 16. yüzyıl Osmanlı'sını tanımasına önayak olmuştur.
Busbecq Türkiye'de bulunduğu süre içinde dikkatli gözlemler yaptı ve gözlemlerini dostu olan Macar diplomat Nicholas Michault'a yazdığı (üçü Türkiye'deyken yazılmış) dört mektupta topladı.
Busbuecq'in din ayrılığının çok önemli olduğu ve savaş tedirginliğinin hüküm sürdüğü bir dönemde Türkiye ve Türkler hakkındaki gözlemlerin çok adilane olması beklenemez. Mesela, Busbecq İran savaşlarından bahsederek, Avrupa'yı Türkiye ile İran arasındaki savaşların kurtardığını öne sürmektedir. Buna rağmen mektuplar o dönemin ölçüleri içerisinde hayli tarafsızdır. Busbecq bazı eleştiriler yapmakla birlikte, beğendiklerini de ifade etmekten kaçınmamıştır. Ordunun disiplini, Türk hamamları ve Türklerin beden temizliğine verdiği önem Busbecq'i etkilemiştir. Busbuecq ayrıca Türkiye de kadının hukuki statüsünden de takdirle bahsetmektedir. Örneğin, Busbecq Türk kadınının boşanma talebinde bulunabildiğini, bu yönüyle, Türkiye'nin Avrupa'dan ileri olduğunu belirtmektedir.
Bu açıdan Türk Mektupları hem gezi edebiyatının ilk örneklerinden biri, hem de o dönem Türkiye'sini anlatan önemli bir tarih belgesi niteliğindedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Türk Mektupları'ndan İngilizce bir pasaj 4 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.