Türkiye ve SMO'nun Kuzey Suriye taarruzu (2024-2025)
Türkiye ve SMO'nun Kuzey Suriye taarruzu, Baas rejiminin düşüşü sırasında Türkiye ve Türkiye destekli Suriye Millî Ordusu (SMO) tarafından YPG öncülüğündeki Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) karşı başlatılan bir dizi askeri operasyonu ifade eder .
Özgürlük Şafağı Harekâtı (Kasım-Aralık 2024)
[değiştir | kaynağı değiştir]Tel Rifat taarruzu
[değiştir | kaynağı değiştir]27 Kasım 2024'te Suriyeli muhaliflerin Suriye rejimine karşı hızlı ilerlemesi, SDG güçlerine karşı yeni bir Türk harekatının yolunu açtı.[1] 30 Kasım 2024'te SMO, SDG ikmal hatlarını kesmek ve Türk kontrolü altındaki El Bab'ı Tel Rıfat'a bağlayan bir koridor oluşturmak için Özgürlük Şafağı Harekâtı'nı başlattı.[2][3] Aslında, Esed karşıtı güçlerin Halep'e yönelik bir taarruz planlaması 2023'ün sonlarında başlamıştı ancak Türkiye'nin itirazları nedeniyle ertelendi.[4][5] Türkiye, Esed rejimine müzakereler teklif etse de olumsuz bir yanıt aldı. Ardından Türkiye, HTŞ öncülüğündeki muhaliflerin Halep'e taarruz başlatmasına izin verdi.[6][7]
30 Kasım 2024'te başlayan Özgürlük Şafağı Harekatı'nda Türkiye'nin vekil gücü SMO, ilk olarak Halep Vilayetinin kuzeyindeki Tadif'i rejim güçlerinden ele geçirdi.[8] SDG, rejimin çekildiği kuzey Halep kasabalarına girince SMO ile çatışmalar başladı.[9]
1 Aralık 2024'te SMO, es-Safira, Hanasır ve Kuveyris hava üssünü ele geçirirken, Halep şehrinin Şeyh Neccar ilçesinde SMO ile SDG arasında çatışmalar yaşandı.[10] Kuveyris hava üssünün ele geçirilmesi, SDG'nin Tel Rifat merkezli Şahba Kantonu ile Menbiç arasında kurduğu "koridor"u kesti.[11] Operasyondai, SMO yaklaşık 850 km²'lik bir alan ele geçirdı.[12]
1 Aralık 2024 akşamı, SMO, SDG'nin elindeki Tel Rıfat'a bir taarruz başlattı ve çok sayıda kasabayı ele geçirdi.[13] Taarruz sırasında Türkiye, saldırılarını desteklemek için SDG'ye harekat başlattı.[14]
Menbiç taarruzu
[değiştir | kaynağı değiştir]6 Aralık 2024'te, Özgürlüğün Şafağı operasyon odası, SDG'nin elindeki Menbiç şehrine bir taarruzu duyurdu.[15]
Fırat'ın batısındaki son SDF kontrolündeki bölge olan Menbic, Türkiye'nin SDG'yi nehrin ötesine doğuya doğru itme ve SMO'nun Ayne el Arab'a doğru ilerlemesini sağlama hedefi için çok önemli bir stratejik noktayı temsil ediyordu.[16] SOHR ve SDG yanlısı düşünce kuruluşu Demokrasiyi Savunma Vakfı'na (FDD) göre, Türkiye Menbic'deki SDG mevzilerine insansız hava aracı saldırıları düzenledi.[17]
SOHR, 9 Aralık 2024'te SDG'nin SMO ile yoğun çatışmalar ve Türk hava saldırılarının ardından Menbic'in büyük bir bölümünden çekildiğini bildirdi.[18][19]
Rusya, Menbiç ve Ayn el Arab'daki üslerinden çekildi.[20]
Türkiye destekli SMO savaşçıları, Suriye'nin kuzeyindeki Menbiç şehrini ele geçirdi.[21]
10 Aralıkta Suriye'de en az 198 kişi öldürüldü; bunların 68'i SDG, 30'u SMO savaşçısıydı.[22]
11 Aralık 2024'te SDF, ABD arabuluculuğunda Manbij'de Türk destekli güçlerle bir ateşkes anlaşmasına vardığını ve şehirden çekileceğini duyurdu. Menbic saldırısında 218 SDF ve Türk destekli savaşçı öldü.[23][24]
Devrim sonrası süren çatışmalar (Aralık 2024-Nisan 2025)
[değiştir | kaynağı değiştir]Aralık 2024’ten itibaren M4 Otoyolu, Kara Kozak Köprüsü ve Tişrin Barajı’nda çatışmalar yaşandı.[25]
SOHR, 12 ve 31 Aralık tarihleri arasında SNA, SDF ve Türkiye arasındaki çatışmalarda 25 sivil, 114 Türk destekli milis ve 40 SDF ve bağlı güç mensubu olmak üzere toplam 179 ölüm belgeledi.[26]
Sultan Süleyman Şah Tugayı'nın 22 Ocak'ta Tişrin yakınlarındaki SDG mevzilerine topçu ateşi açtığı bildirildi.[27] Türk uçakları, Deyr Hafir ve Kara Kozak’taki SDG mevzilerini bombaladı.[28]
Şubat 2025’te cephe hatlarında çatışmalar durdu; Kara Kozak, Tişrin ve Deyr Hafir’de mevzi savaşları sürdü.[29][30][31] Ay boyunca çok sayıda Türk hava saldırısı düzenlendi ve saldırılar Ayn İsa, Rakka ve Deyrizor'a kadar ulaştı [32]
Ayın sonuna doğru çatışmalar, SMO'nun SDG köprübaşını izole etmeye çalışmasıyla Kara Kuzak cephesine kaydı.[33] Karşılıklı bombardıman Mart ayına kadar devam etti ve önemli bir bölgesel değişiklik olmadı.[34][35][36] Barış Pınarı bölgesinden gelen SMO topçuları, Türk Hava Kuvvetleri'nin desteğiyle M4 otoyolunu, Ayn İsa ve Rakka'yı çok sayıda kez vurdu. Türk Hava Kuvvetleri, Sarrin de dahil olmak üzere cephe hattındaki ve arkasındaki mevzileri ayrı ayrı hedef aldı.[37][38]
Mart 2025 sonlarında Suriye'nin Palmira bölgesindeki T4 olarak da bilinen Tiyas Hava Üssünün kontrolünün Suriye geçiş hükûmeti tarafından İsrail saldırganlığını caydırmak için Türkiye'ye verileceğine ve Türkiye'nin oraya Hisar veya SIPER hava savunma sistemleri konuşlandırmaya hazırlandığına ilişkin haberler medyada yer aldı.[39] Tiyas Hava Üssü günler sonra İsrail Hava Kuvvetleri tarafından bombalandı ve pisti kullanılamaz hâle getirildi.[40]
3 Nisan'da SOHR, SDG bölgelerinde çıkan çatışmalarda beş kişinin öldürüldüğünü bildirdi.[41]
12 Nisan’da SDG ve Suriye geçiş hükûmeti, SDG’nin Fırat’ın doğusuna çekilmesi için anlaştı; hükûmet güçleri Tişrin Barajı’na konuşlandı.[42][43]
19 Nisanda SOHR, Türk Silahlı Kuvvetleri'nın Kuzey Rakka'da düzenlediği hava saldırısında bir Suriye Demokratik Güçleri komutanının öldürüldüğünü, bir diğerinin de yaralandığını bildirdi.[44]
21 Nisanda SOHR, SDG mensuplarının Haseke'de bir sivili öldürdüğünü bildirdi.[45] Aynı gün SOHR, Deyrizor'un doğusunda, SDG'nin elindeki bölgelerde bir Kürt düğünü sırasında rastgele açılan ateş sonucu bir adamın öldüğünü, bir diğerinin de ağır yaralandığını bildirdi.[46]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "What does Turkey gain from the rebel offensive in Syria?". Atlantic Council (İngilizce). 5 Aralık 2024. Erişim tarihi: 12 Şubat 2025.
- ^ Berman, Zachary (10 Aralık 2024). "Turkish-Backed Syrian National Army Seizes Manbij from U.S. Allied, Kurdish-Led Forces". FDD (İngilizce). Erişim tarihi: 12 Şubat 2025.
- ^ "Syrian National Coalition PM: Operation Freedom Dawn aims to cut PKK supply lines - Türkiye Today". Türkiye Today (İngilizce). Erişim tarihi: 30 Kasım 2024.
- ^ Dettmer, Jamie (4 Aralık 2024). "Erdoğan's risky play in Syria". 4 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ "Rebel Groups Overrun Aleppo, Reigniting Syrian Civil War and Challenging Assad". 2 Aralık 2024. 4 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ Soylu, Ragip (6 Aralık 2024). "Turkey's Erdogan backs rebel offensive in Syria". 10 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ "The Runaway Dictator and prospects for resistance to foreign aggression". Mondoweiss (İngilizce). 18 Aralık 2024. Erişim tarihi: 28 Mart 2025.
- ^ "Escalating conflict in northern Aleppo: Pro-Turkish factions launch offensive as Syrian army tightens control - Map/Video". caliber.az (İngilizce). 1 Aralık 2024. Erişim tarihi: 30 Kasım 2024.
- ^ "Clashes between the SDG and SNA on al-Bab front" (İngilizce). Erişim tarihi: 1 Aralık 2024.
- ^ ""Hay'at Tahrir al-Sham" and "National Army" control the towns of Khanaser and Al-Safira, Kuweires Airport in the Aleppo countryside, and military sites on the outskirts of Aleppo". SOHR (Arapça). 1 Aralık 2024. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024.
- ^ "Turkish-backed Syrian opposition group blocked Kurdish plan, Turkish security sources say". Alarabiya News (İngilizce). 1 Aralık 2024. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024.
- ^ Yılmaz, Mehmet Şah; Koparan, Ömer; Karacaoğlu, Mehmet Burak (1 Aralık 2024). "Syrian National Army enters Tel Rifaat in major offensive against PKK/YPG terror corridor". Anadou Agency. 1 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024.
- ^ "More than 200,000 Syrians trapped in Operation "Dawn of Freedom"... Communications cut off in northern Aleppo countryside and fears of massacres against Kurdish citizens" (Arapça). SOHR. 1 Aralık 2024. Erişim tarihi: 1 Aralık 2024.
- ^ Kardo Roj (4 Aralık 2024). "SDF Reports Casualties Among Turkey-Backed Militants in Northern Syria". North Press Agency. 4 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2024.
- ^ "Syrian opposition forces launch new offensive in Manbij, northern Syria". Türkiye Today. 6 Aralık 2024. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;:4isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "With the support of Turkish drones, the factions of the "Fajr al-Hurriya" operations room attack several axes in the Manbij countryside" (Arapça). SOHR. 8 Aralık 2024. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ "Following fierce clashes | Turkish-backed factions take control of Manbij and 50 militiamen and members of "Manbij Military Council Forces" killed - The Syrian Observatory For Human Rights" (İngilizce). 9 Aralık 2024. Erişim tarihi: 12 Şubat 2025.
- ^ "Following fierce clashes | Turkish-backed factions take control of Manbij and 50 militiamen and members of "Manbij Military Council Forces" killed". SOHR. 9 Aralık 2024. Erişim tarihi: 23 Aralık 2024.
- ^ Adam Taylor; Júlia Ledur (9 Aralık 2024). "Fall of Assad puts Russia's large military footprint in Syria at risk". The Washington Post. 9 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2024.
- ^ "Following fierce clashes | Turkish-backed factions take control of Manbij and 50 militiamen and members of "Manbij Military Council Forces" ki*lled". SOHR. 9 Aralık 2024. Erişim tarihi: 9 Aralık 2024.
- ^ "Daily death toll | 198 people killed on December 10 across Syria". SOHR. 10 Aralık 2024.
- ^ Presse, AFP-Agence France. "Kurdish-led Force Announces US-brokered Truce In Syria's Manbij". barrons (İngilizce). Erişim tarihi: 12 Şubat 2025.
- ^ Presse, AFP-Agence France. "218 Killed In Syria In Fighting Between Pro-Turk And Kurdish Forces: War Monitor". barrons (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2025.
- ^ Brian Burns (9 Aralık 2024). "US-Backed SDF Faces Growing Challenges Amid Local Dissent, External Pressures In Syria". Tampa Free Press. 10 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2024.
- ^ "Amid intensive bombardment | Clashes erupt between SDF and Turkish-backed factions on Abu Qalqal frontline in eastern Aleppo - The Syrian Observatory For Human Rights" (İngilizce). 31 Aralık 2024. Erişim tarihi: 12 Şubat 2025.
- ^ Kishore, Siddhant; Moorman, Carolyn; Braverman, Alexandra; Reddy, Ria; Parry, Andie; Moore, Johanna; Rezaei, Ben; Wells, Katherine; Borens, Avery; Carter, Brian (22 Ocak 2025). "Iran Update, January 22, 2025". Institute for the Study of War. Erişim tarihi: 24 Ocak 2025.
- ^ Campa, Kelly; Kishore, Siddhant; Moorman, Carolyn; Reddy, Ria; Rezaei, Ben; Wells, Katherine; Moore, Johanna; Borens, Avery; Penza, Victoria; Carter, Brian (30 Ocak 2025). "Iran Update, January 30, 2025". Institute for the Study of War. Erişim tarihi: 31 Ocak 2025.
- ^ Campa, Kelly; Wells, Katherine; Reddy, Ria; Moore, Johanna; Carl, Nicholas (17 Şubat 2025). "Iran Update, February 17, 2025". Institute for the Study of War. Erişim tarihi: 5 Mart 2025.
- ^ Moorman, Carolyn; Parry, Andie; Campa, Kelly; Rezaei, Ben; Wells, Katherine; Reddy, Ria; Moore, Johanna; Borens, Avery; Ganzeveld, Annika; Carter, Brian (20 Şubat 2025). "Iran Update, February 20, 2025". Institute for the Study of War. Erişim tarihi: 5 Mart 2025.
- ^ "Ongoing escalation - Turkish-backed factions launch three attacks on SDF positions in eastern Aleppo - The SOHR". Syrian Obseratory for Human Rights (İngilizce). 24 Şubat 2025. Erişim tarihi: 5 Mart 2025.
- ^ Braverman, Alexandra; Moorman, Carolyn; Moore, Johanna; Rezaei, Ben; Carter, Brian (1 Şubat 2025). "Iran Update, February 1, 2025". Institute for the Study of War. Erişim tarihi: 9 Şubat 2025.
- ^ Wells, Katherine; Rezaei, Ben; Campa, Kelly; Moorman, Carolyn; Kishore, Siddhant; Moore, Johanna; Ganzeveld, Annika; Carter, Brian (25 Şubat 2025). "Iran Update, February 25, 2025". Institute for the Study of War. Erişim tarihi: 5 Mart 2025.
- ^ Campa, Kelly; Parry, Andie; Moore, Johanna; Ganzeveld, Annika; Moorman, Carolyn; Reddy, Ria; Kishore, Siddhant; Braverman, Alexandra; Borens, Avery; Hempel, Parker; Sadr, Maryam; Pasternak, Bailey; Carl, Nicholas (3 Mart 2025). "Iran Update, March 3, 2025". Institute for the Study of War. Erişim tarihi: 8 Mart 2025.
- ^ Moore, Johanna; Campa, Kelly; Kishore, Siddhant; Reddy, Ria; Wells, Katherine; Moorman, Carolyn; Penza, Victoria; Borens, Avery; Ganzeveld, Annika; Carter, Brian (6 Mart 2025). "Iran Update, March 6, 2025". Institute for the Study of War. Erişim tarihi: 8 Mart 2025.
- ^ "Amid displacement of civilians - SDF and Turkish forces trade fire in Aleppo countryside". The SOHR (İngilizce). 4 Mart 2025. Erişim tarihi: 8 Mart 2025.
- ^ Wells, Katherine; Moore, Johanna; Campa, Kelly; Moorman, Carolyn; Kishore, Siddhant; Ganzeveld, Annika; Thomas, Alexis; Almaari, Faris; Ekmekjian, George; Carter, Brian (5 Mart 2025). "Iran Update, March 5, 2025". Institute for the Study of War. Erişim tarihi: 8 Mart 2025.
- ^ Wells, Katherine; Braverman, Alexandra; Moorman, Carolyn; Parry, Andie; Reddy, Ria; Kishore, Siddhant; Campa, Kelly; Hempel, Parker; Almaari, Faris; Ganzeveld, Annika; Carl, Nicholas (4 Mart 2025). "Iran Update, March 4, 2025". Institute for the Study of War. Erişim tarihi: 8 Mart 2025.
- ^ "Turkey moves to take control of Syria's strategic T4 air base: Sources". Middle East Eye (İngilizce). Erişim tarihi: 1 Nisan 2025.
- ^ Altman, Howard (2 Nisan 2025). "Israel Craters Runway To Keep Turkey From Taking Over Syrian Airfield". The War Zone (İngilizce). Erişim tarihi: 4 Nisan 2025.
- ^ "During March | Five people killed in seven tribal infightings in SDF-held areas". SOHR. 3 Nisan 2025.
- ^ "Syrian forces deploy at key dam under deal with Kurds". Al-Monitor. 12 Nisan 2025. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2025.
- ^ Braverman, Alexandra; Rezaei, Ben; Parry, Andie; Campa, Kelly; Wells, Katherine; Moorman, Carolyn; Kishore, Siddhant; Moore, Johanna; Borens, Avery; Ganzeveld, Annika (14 Nisan 2025). "Iran Update, April 14, 2025". Institute for the Study of War. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2025.
- ^ "Violation of truce | Turkish drone targets military vehicle in northern Al-Raqqah". SOHR. 19 Nisan 2025.
- ^ "Al-Hasakah | Elderly civilian shot dead by security forces and SOHR calls for investigation and accountability". SOHR. 21 Nisan 2025.
- ^ "Security chaos | Man killed and another injured in random gunfire at wedding in eastern Deir Ezzorwork". SOHR. 21 Nisan 2025.