Türkmenistan'da eğitim

Türkmenistan Eğitim Bakanlığı, ülkedeki okul öncesinden yükseköğretime kadar tüm eğitim kademelerinden sorumlu olan merkezi yönetim organıdır. Türkmenistan'ın eğitim sistemi, Sovyetler Birliği döneminden miras kalan Rus modeline dayanmakla birlikte, bağımsızlık sonrasında millî kimlik vurgusuyla çeşitli reformlara uğramıştır.^[1]

Tarih

Türkmenistan 11 yıllık (2014'ten önce 12,5) örgün orta öğretime sahiptir.^[2] Yüksek öğrenim ise 5 yıl sürer.^[3] Türkmenistan'da 2007'de ortaokula giden 1 milyon çocuk vardı ve bunlardan yaklaşık 100.000'i 1. sınıfa başlamıştır.^[4] 2010-2011 eğitim-öğretim yılında, genel eğitim kurumlarına 931.272 öğrenci kaydolmuştur. Bu kayıtların dağılımı kentsel alanlarda 373.160 ve kırsal alanlarda 558.112'di. Kırsalda 1.232 ve kentsel alanlarda 498 olmak üzere toplam 1.730 okul vardır. İstihdam edilen ögretmen sayısı 69.437'dir.^[5] Türkmenistan, 2013-2014 eğitim öğretim yılından itibaren uygulanmaya başlayan "12 Yıllık Ortaöğretim Programı"nı 2012 yılında uygulamaya koymuştur.^[6]

2019–2020 eğitim-öğretim yılı sonunda liseden 80 bine yakın Türkmen öğrenci mezun olmuştur^[7] ve 2019–2020 eğitim-öğretim yılı itibarıyla bu öğrencilerin 12.242'si Türkmenistan'daki yükseköğretim kurumlarına kabul edilmiştir.^[8]

Kurs merkezleri

1996 yılında Türkmenistan Eğitim Bakanlığı, devlet ve özel kuruluşlara kısa süreli kurslar açma ve işletme yetkisi vermiştir.

Türkmenistan'da çok sayıda devlet ve özel sektöre ait kurs merkezi faaliyet göstermektedir. Bu merkezlerde genellikle yabancı dil, bilgisayar becerileri, matematik ve muhasebe gibi alanlarda eğitim verilmektedir. Kurs merkezleri, Türkmenistan Eğitim Bakanlığı tarafından verilen lisansla faaliyet göstermektedir.

Ülkede faaliyet gösteren başlıca özel dil kursları arasında Hemaýat, Diller Dünyası, Dil Merkezi, Gözleg Ylym-Bilim Merkezi, Bagtyýar Ýaşlar, Gujurly Nesil, Pak Nesil, Hukuk, Biznes we Tehnologiýalar Merkezi, Dalçyn, Dayan, Zehinli Nesil, Altyn Göreç, Erenler, Dilkom, Günbatar Şapagy ve Altyn Sarpa gibi kurumlar bulunmaktadır.

Üniversiteler

Türkmenistan'da 23 yüksek öğretim kurumu bulunmaktadır. Bunlardan 18'i sivil, 5'i askeri yükseköğretim kurumudur.^[9]

Yüksek öğretim kurumlarından bazıları , Magtymguly adlı Türkmen Devlet Üniversitesi, Devletmehmet Azadi adlı Devlet Dünya Dilleri Enstitüsü, SA Niyazov adlı Ziraat Üniversitesi, Devlet Ekonomi ve Yönetim Enstitüsü, Seyitnazar Seydi Eğitim Enstitüsü (Turkmenabat), Elektrik Teknolojisi Enstitüsü (Marı) ve Devlet Tıp Üniversitesi.

Türkmenistan'da faaliyet gösteren 3 uluslararası yüksek öğretim kurumu bulunmaktadır: Uluslararası Petrol ve Gaz Üniversitesi, Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı Uluslararası İlişkiler Enstitüsü ve Uluslararası Beşeri Bilimler ve Kalkınma Üniversitesi.

Askeri temelli yüksek öğretim kurumları: Savunma Bakanlığı Enstitüsü, İçişleri Bakanlığı Enstitüsü (diğer adıyla Polis Akademisi), Milli Güvenlik Bakanlığı Enstitüsü ve Devlet Sınır Güvenliği Enstitüsü.

Lisansüstü eğitim

Türkmenistan'da lisansüstü eğitim, 2007 yılında restore edilen Türkmen Bilimler Akademisi'nde verilmektedir. Lisansüstü eğitim kontenjanı Türkmenistan Cumhurbaşkanı tarafından onaylanır. 2013 yılında, lisansüstü okul, ulusal üniversitelerin 55 mezununu kabul etmiştir. Doktora çalışmalarında 2, klinik asistanlıkta 42 bütçe yeri daha görünecek, bir 'bilim adayı' derecesi için 241 adaydan biri, doktora derecesi için dokuz yer için bir yer mevcut olacak.

Kaynakça

^ Nissman, David (Aralık 1983). "Iran and Soviet Islam: The Azerbaijan and Turkmenistan SSRs". Central Asian Survey. 2 (4): 45-60. doi:10.1080/02634938308400446. ISSN 0263-4937.
^ "Туркменистан: золотой век". Turkmenistan.gov.tm. 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2016.
^ "Archived copy" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2013.
^ "1709 secondary schools to receive students in new academic year". turkmenistan.ru. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ http://www.etf.europa.eu/webatt.nsf/0/9896C88E7CF4DEB7C1257A71002A8666/$file/Turkmenistan%20VET%20&%20labour%20market.pdf ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Turkmenistan introduces twelve-year schooling". turkmenistan.ru. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Состоялись мероприятия по случаю окончания учебного года" (Rusça). Государственное информационное агентство Туркменистана (TDH) - Туркменистан сегодня. 25 Mayıs 2020. 23 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "ОБРАЗОВАНИЕ" (Rusça). 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021.
^ "National Tempus Office in Turkmenistan". in.tm. 19 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2013.

[1] Nissman, David (Aralık 1983). "Iran and Soviet Islam: The Azerbaijan and Turkmenistan SSRs". Central Asian Survey. 2 (4): 45-60. doi:10.1080/02634938308400446. ISSN 0263-4937.

[2] "Туркменистан: золотой век". Turkmenistan.gov.tm. 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2016.

[3] "Archived copy" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2013.

[4] "1709 secondary schools to receive students in new academic year". turkmenistan.ru. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[5] ttp://www.etf.europa.eu/webatt.nsf/0/9896C88E7CF4DEB7C1257A71002A8666/$file/Turkmenistan%20VET%20&%20labour%20market.pdf ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[6] "Turkmenistan introduces twelve-year schooling". turkmenistan.ru. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[grads2020-7] "Состоялись мероприятия по случаю окончания учебного года" (Rusça). Государственное информационное агентство Туркменистана (TDH) - Туркменистан сегодня. 25 Mayıs 2020. 23 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[mfaeduc-8] "ОБРАЗОВАНИЕ" (Rusça). 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021.

[9] "National Tempus Office in Turkmenistan". in.tm. 19 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]