TÜSİAD
| Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) | |
|---|---|
 | |
| Kuruluş | 2 Nisan 1971 |
| Tür | Dernek |
| Merkez | Meşrutiyet Caddesi No:46 Beyoğlu, İstanbul, Türkiye |
| Lider | Orhan Turan |
| Resmî site | www.tusiad.org |
| Eski adı | Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (1971-2018)[1] |
Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği,[2] kısaca TÜSİAD, Türkiye'nin en büyük iş dünyası örgütüdür.
1971 yılında İstanbul'da, sanayi ve hizmet kuruluşlarını temsil eden önde gelen gönüllü Türk sermayedarlarınca kurulmuş olan örgütün adıdır.[3] TÜSİAD'ın halihazırda başkanı Orhan Turan'dır.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Daha önceleri Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği gibi kuruluşlarda bir araya gelen büyük sermaye çevreleri, bağımsız hareket edememek ve hükûmete karşı etkili bir güç oluşturamadıkları gerekçesiyle bir derneğin etrafında birleşmeye karar verdiler. 1960'lı yıllarda sendikal hareketlerle sol kesimin siyasi açıdan güçlenmesi ve 12 Mart Muhtırası örgütün kurulmasını hızlandırıcı etkenler oldu. 12 önde gelen sanayicinin 2 Nisan 1971'de verdiği imza sonucunda, hükûmet örgütün kuruluşunu 20 Mayıs 1971'de resmen kabul etti. Derneğin ilk genel sekreteri Güngör Uras oldu (1974-1980).[4]
TÜSİAD başlangıçta siyasî açıdan fazla etkili olmamasına rağmen, 1970'lerin sonlarına doğru ekonomik ve politik anlamda gittikçe güç kazandı. Hükûmetin istifasını talep eden gazete ilanları vererek 15 Mayıs 1979'da başlattığı kampanya, Bülent Ecevit başbakanlığındaki hükûmetin düşmesinde önemli rol oynadı. Ondan sonra kurulan Süleyman Demirel başkanlığındaki azınlık hükûmetine de destek vererek, 24 Ocak Kararlarının alınmasında kilit rol üstlendi. 1995 genel seçimlerinde Refah Partisi'nin birinci olması üzerine TÜSİAD, tarihinde ikinci defa verdiği gazete ilanlarıyla Anavatan Partisi ile Doğru Yol Partisi koalisyonunun oluşmasını destekledikleri ilan etti.[5]
25 Ocak 2007'de Arzuhan Doğan Yalçındağ TÜSİAD'ın yeni yönetim kurulu başkanı seçilerek, TÜSİAD'ın tarihindeki ilk kadın yönetim kurulu başkanı oldu.
13 Mayıs 2010'de ise Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği (MÜSİAD) genel başkanı Ömer Cihad tarihte ilk kez TÜSİAD'ı ziyaret etti.
18 Ocak 2018'de derneğin adı Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği olarak değiştirildi.[1] Bu değişiklikten sonra da derneğin kısaltması olan “TÜSİAD” markasının kullanılmaya devam edeceği açıklandı.[6]
Onursal Başkanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Yüksek İstişare Konseyi Başkanları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Vehbi Koç (1971-1979)
- Nejat Eczacıbaşı (1980-1986)
- Sakıp Sabancı (1987-1989)
- Rahmi Koç (1990-1994)
- Feyyaz Berker (1995-1996)
- Bülent Eczacıbaşı (1997-2000)
- Muharrem Kayhan (2001-2004)
- Mustafa Koç (2004-2010)
- Erkut Yücaoğlu (2011-2014)
- Tuncay Özilhan (2015-)
Yönetim Kurulu Başkanları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Feyyaz Berker (1971-1980)
- Ali Koçman (1980-1985)
- Şahap Kocatopçu (1985-1986)
- Sakıp Sabancı (1986-1987)
- Ömer Dinçkök (1987-1989)
- Cem Boyner (1989-1991)
- Bülent Eczacıbaşı (1991-1993)
- Halis Komili (1993-1997)
- Muharrem Kayhan (1997-1999)
- Erkut Yücaoğlu (1999-2001)
- Tuncay Özilhan (2001-2004)
- Ömer Sabancı (2004-2007)
- Arzuhan Doğan Yalçındağ (2007-2010)
- Ümit Boyner (2010-2013)
- Muharrem Yılmaz (2013-2014) (04.06.2014 tarihinde görevinden istifa etmiş olması TÜSİAD tarihinde ilk istifadır.[7])
- Haluk Dinçer (10 Haziran 2014[8] - 22 Ocak 2015[9])
- Cansen Başaran Symes (22 Ocak 2015[9] - 12 Ocak 2017)
- Erol Bilecik[10][11] (12 Ocak 2017 - 20 Şubat 2019)
- Simone Kaslowski[12] (20 Şubat 2019 - 29 Mart 2022)
- Orhan Turan[13] (29 Mart 2022 -)
Türkiye ekonomisindeki yeri
[değiştir | kaynağı değiştir]TÜSİAD, Türkiye'de kamu dışında yaratılan katma değerin yaklaşık yarısını üretmektedir. Enerji ithalatı göz ardı edildiğinde, TÜSİAD üye kuruluşları toplam dış ticaretin %80'ini gerçekleştirmekte, kamu gelirlerinin en önemli unsuru olan vergi gelirleri, özellikle kurumlar vergisinin önemli bir bölümü TÜSİAD üyesi kuruluşlar tarafından doğrudan veya dolaylı olarak karşılanmaktadır. Ayrıca, kayıtlı istihdam bakımından tarım ve kamu dışı çalışanların yaklaşık %50'si TÜSİAD üye kuruluşlarında istihdam edilmektedir.[14]
Yayımladığı eserler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kurum hamilinde yayımlanan eserler;
- Coğrafya 2002, 2003, Füsun Üstel koordinatörlüğünde.[15]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "TÜSİAD isim değiştirdi". Hürriyet. 18 Ocak 2018. 18 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2018.
- ^ "Tüzük". tusiad.org. 16 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2025.
- ^ "Kapalı Ekonominin Krizleri ve TÜSİAD'ın Kuruluşu". tusiad.org.tr. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2015.
- ^ "TÜSİAD - Başsağlığı Mesajı". TÜSİAD. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.
- ^ Suavi Aydın, Yüksel Taşkın (2014). 1960'tan Günümüze Türkiye Tarihi (2014 bas.). İstanbul: İletişim Yayınları. s. 424. ISBN 978-975-05-1462-3.
- ^ "TÜSİAD İsim Değişikliği - TÜSİAD 48. Olağan Genel Kurul Toplantısı". TÜSİAD. 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022.
- ^ "TÜSİAD Başkanı Yılmaz istifa etti 6 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." Son erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
- ^ "TÜSİAD". 13 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2014.
- ^ a b "TÜSİAD'ın yeni Başkanı Cansen Başaran-Symes, Başkan Yardımcısı Ali Koç oldu". Hürriyet. 22 Ocak 2015. 5 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2015.
- ^ "TÜSİAD'ın yeni başkanı Erol Bilecik". CNN Türk. 12 Ocak 2017. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2017.
- ^ "Erol Bilecik TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Seçildi". 16 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2017.
- ^ "TÜSİAD'ın yeni başkanı Simone Kaslowski oldu". Bloomberg HT. 24 Şubat 2019. 26 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2019.
- ^ "Orhan Turan Tüsiad Yönetim Kurulu Başkanı Seçildi". 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2022.
- ^ "TÜSİAD'ın Türkiye Ekonomisine Katkısı 17 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", TÜSİAD, 2013, Yıllık Rapor. Son erişim tarihi: 12 Eylül 2013.
- ^ "TÜSİAD'dan yeni kitap". Radikal. 21 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019.
