Bülent Ecevit - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Özel yaşamı
    • 1.1 Ailesi
    • 1.2 Eğitimi
    • 1.3 Çalışma hayatı
    • 1.4 Evliliği
  • 2 Siyasi kariyerinin ilk yılları
    • 2.1 Cumhuriyet Halk Partisi
  • 3 Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanlığı - İlk üç hükûmeti
    • 3.1 Ana muhalefet liderliği
    • 3.2 1. Ecevit Hükûmeti
      • 3.2.1 Kıbrıs Barış Harekâtı
    • 3.3 1. Milliyetçi Cephe Hükûmeti
    • 3.4 1977 Genel Seçimleri
    • 3.5 2. Ecevit Hükûmeti
    • 3.6 2. Milliyetçi Cephe Hükûmeti
    • 3.7 3. Ecevit Hükûmeti
    • 3.8 Suikast girişimleri
  • 4 12 Eylül ve siyasi yasaklı dönem
    • 4.1 Demokratik Sol Parti'nin Kuruluşu
  • 5 Demokratik Sol Parti Genel Başkanlığı - Dördüncü ve Beşinci Ecevit Hükûmetleri
    • 5.1 4. Ecevit Hükûmeti
    • 5.2 5. Ecevit Hükûmeti
    • 5.3 Fethullah Gülen ile ilişkisi
    • 5.4 Sağlık sorunları ve siyaseti bırakışı
  • 6 Ölümü
  • 7 Kişisel yaşamı
    • 7.1 Hatırası
  • 8 Edebî kişiliği
  • 9 Ödülleri
  • 10 Kitaplar
    • 10.1 Şiir kitapları
    • 10.2 Siyasi kitapları
    • 10.3 Çevirdiği kitaplar
    • 10.4 Hakkında yazılan kitaplar
  • 11 Kaynakça
  • 12 Dış bağlantılar

Bülent Ecevit

  • العربية
  • مصرى
  • Azərbaycanca
  • Беларуская
  • Български
  • বাংলা
  • Català
  • Qırımtatarca
  • Čeština
  • Dansk
  • Deutsch
  • Zazaki
  • Ελληνικά
  • English
  • Español
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Galego
  • עברית
  • Hrvatski
  • Magyar
  • Հայերեն
  • Bahasa Indonesia
  • Ido
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • ქართული
  • Qaraqalpaqsha
  • 한국어
  • Kurdî
  • Latina
  • Македонски
  • മലയാളം
  • मराठी
  • مازِرونی
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Ирон
  • Polski
  • پنجابی
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Simple English
  • Soomaaliga
  • Shqip
  • Svenska
  • Kiswahili
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • მარგალური
  • Yorùbá
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikisöz
  • Vikikaynak
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bülent Ecevit
Bülent Ecevit Davos'ta, 2000
16. Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı
Görev süresi
11 Ocak 1999 - 18 Kasım 2002
(3 yıl, 10 ay ve 7 gün)
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel (1999-2000)
Ahmet Necdet Sezer (2000-2002)
Yerine geldiği Mesut Yılmaz
Yerine gelen Abdullah Gül
Görev süresi
5 Ocak 1978 - 12 Kasım 1979
Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk
Yerine geldiği Süleyman Demirel
Yerine gelen Süleyman Demirel
Görev süresi
21 Haziran 1977 - 21 Temmuz 1977
Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk
Yerine geldiği Süleyman Demirel
Yerine gelen Süleyman Demirel
Görev süresi
26 Ocak 1974 - 17 Kasım 1974
Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk
Yerine geldiği Naim Talu
Yerine gelen Sadi Irmak
34. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı
Görev süresi
30 Haziran 1997 - 11 Ocak 1999
Başbakan Mesut Yılmaz
Yerine geldiği Tansu Çiller
Yerine gelen Hüsamettin Özkan
16. Türkiye Cumhuriyeti Çalışma Bakanı
Görev süresi
20 Kasım 1961[1] - 13 Şubat 1965[1]
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiği Cahit Talas
Yerine gelen İhsan Sabri Çağlayangil
3. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı
Görev süresi
14 Mayıs 1972 - 30 Ekim 1980
Yerine geldiği İsmet İnönü
Yerine gelen Deniz Baykal
2 ve 4. Demokratik Sol Parti Genel Başkanı
Görev süresi
15 Ocak 1989 - 25 Temmuz 2004
Yerine geldiği Necdet Karababa
Yerine gelen Zeki Sezer
Görev süresi
13 Eylül 1987 - 7 Mart 1988
Yerine geldiği Rahşan Ecevit
Yerine gelen Necdet Karababa
14. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri
Görev süresi
24 Ekim 1966 - 21 Mart 1971
Genel Başkan İsmet İnönü
Yerine geldiği Kemal Satır
Yerine gelen Şeref Bakşık
Türkiye Büyük Millet Meclisi
11, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 20 ve 21. Dönem Milletvekili
Görev süresi
27 Ekim 1957 - 27 Mayıs 1960
Seçim bölgesi 1957 - Ankara
Görev süresi
25 Ekim 1961 - 12 Eylül 1980
Seçim bölgesi 1961 - Ankara
1965-77 - Zonguldak
  • 1965 - Zonguldak
  • 1969 - Zonguldak
  • 1973 - Zonguldak
  • 1977 - Zonguldak
Görev süresi
6 Kasım 1991 - 14 Kasım 2002
Seçim bölgesi 1991 - Zonguldak
1995-99 - İstanbul
  • 1995 - İstanbul
  • 1999 - İstanbul
Türkiye Cumhuriyeti
Temsilciler Meclisi Üyesi
Görev süresi
6 Ocak 1961 - 24 Ekim 1961
Kişisel bilgiler
Doğum Mustafa Bülent
28 Mayıs 1925(1925-05-28)
İstanbul, Türkiye
Ölüm 5 Kasım 2006 (81 yaşında)
Ankara, Türkiye
Defin yeri Devlet Mezarlığı, Ankara
Milliyeti Türk
Partisi Demokratik Sol Parti
(1987-2004)
Diğer siyasi
bağlantıları
Cumhuriyet Halk Partisi
(1954-1980)
Siyasi yasaklı dönemi
(1981-1987)
Evlilik(ler)
Rahşan Aral (e. 1946)
Ebeveyn(ler) Fahri Ecevit
Nazlı Ecevit
Bitirdiği okul Robert Koleji
Mesleği
  • Siyasetçi
  • Gazeteci
  • Yazar
  • Şair
Hükûmeti 37, 40, 42, 56 ve 57. Hükûmetler
İmzası
Takma adı Karaoğlan, Halkçı Ecevit, Kıbrıs Fatihi
Devlet Büyükleri Anıt Mezarlığı'nda Bülent Ecevit ve Rahşan Ecevit'in kabri

Mustafa Bülent Ecevit[2] (28 Mayıs 1925, İstanbul - 5 Kasım 2006, Ankara), Türk gazeteci, şair, yazar, çevirmen ve siyasetçidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin eski başbakanı, çalışma bakanı, devlet bakanı ve başbakan yardımcısıdır. Siyasi kariyeri boyunca üçü koalisyon hükûmeti olmak üzere beş hükûmet kurmuş,[3] 1974, 1977, 1978-1979 ve 1999-2002 yıllarında Türkiye başbakanlığı görevini üstlenmiştir. Ecevit, 20 Temmuz 1974 tarihinde ilk Kıbrıs Harekâtı'nı, 14 Ağustos 1974 tarihinde ise "Ayşe tatile çıksın." parolasıyla ikinci harekâtı başlatmıştır. 1999'da PKK'nın kurucusu Abdullah Öcalan'ın Kenya'da yakalanarak Türkiye'ye getirilmesini sağlamıştır. 1974'te genel af, 2000'de eşi Rahşan Ecevit'in etkisi ile Rahşan Affı'nı çıkarmıştır. 1972-1980 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanlığında, 1987-2004 yılları arasında ise Demokratik Sol Parti genel başkanlığında bulunmuştur. 1961-1965 yılları arasında İsmet İnönü tarafından kurulan hükûmetlerde çalışma bakanı olarak yer almıştır. Anne tarafından dedesi olan Medine Harem Şeyhi Hacı Emin Paşa'dan kendisine kalan Medine'deki yüklü mirası 2005 yılında Türk hacılarının yararlanması koşuluyla devlete, Diyanet İşleri Başkanlığına bağışlamıştır.[4][5]

Siyasi kariyerine ilk 1954 yılında CHP'de başlayan Ecevit, ilk kez 1957 genel seçimlerinde CHP Ankara milletvekili olarak Meclis'e girmiştir. 1972 yılında istifa eden İsmet İnönü'nün yerine genel başkanlığa seçilmiştir. Genel başkanlığı sırasında partisi 1973 genel seçimlerinde %33,3 oy almıştır. 1974 yılında genel başkanlığını Necmettin Erbakan'ın yaptığı Millî Selamet Partisi ile kurduğu koalisyon hükûmetinde ilk defa başbakanlık görevini almıştır. Başbakanlığı döneminde, Haziran 1971'de Amerika Birleşik Devletleri'nin baskısıyla yasaklanan haşhaş ekimi 1 Temmuz 1974'te serbest bırakılmıştır. Ardından Kıbrıs Barış Harekâtı yapılmıştır. Bu gelişmelerden sonra Ecevit'in başbakanlığındaki Türkiye Amerikan yaptırımları ile karşılaşmıştır. Amerikan ambargosu üzerine Ecevit ASELSAN'ın kurulması talimatını vermiş[kaynak belirtilmeli] ancak ASELSAN 1975'te başka bir hükûmet tarafından açılmıştır.[6] 10 ay süren koalisyon hükûmeti Ecevit'in istifasıyla dağılmıştır. 1977 genel seçimlerinde parti, oy oranını %41,4'e çıkarmıştır. Bu oy oranı, sol görüşlü bir partinin çok partili siyasal yaşamda kazandığı en yüksek oy oranı olarak Türkiye tarihine geçmiştir. 1978 yılında yeni bir hükûmet kurarak tekrar başbakan olmuştur. Ecevit bu dönemde, Amerika Birleşik Devletleri'nin Türkiye'ye uyguladığı ambargonun Eylül 1978'de kesin olarak kaldırılmasından sonra Amerikan üslerini yeniden faaliyete açmıştır.[7] 1979 yılında ara seçimlerde başarısızlığa uğrayınca görevden çekilmiştir.

Ecevit, 12 Eylül Darbesi sonrası diğer bütün partilerin ileri gelenleriyle birlikte 10 yıl siyaset yasaklıları kapsamına alınmıştır. Siyasal yasağı devam ederken eşi Rahşan Ecevit'in başkanlığında Demokratik Sol Parti kurulmuştur. 1987 yılında yapılan referandumla siyasal yasağı kaldırılınca (%50,16) DSP'nin başına geçmiştir. 1987 Türkiye genel seçimlerinde partisinin milletvekili çıkaramaması üzerine aktif siyasetten ve genel başkanlıktan ayrılacağını açıklamış ancak 1989'da aktif siyasete dönmüştür. 1997'de kurulan ANAP-DSP-DTP koalisyonunda başbakan yardımcısı olarak görev yapmıştır. 1999'da kurulan DSP-MHP-ANAP koalisyonu ile yeniden başbakanlık koltuğuna oturmuştur. 2002 Türkiye genel seçimlerinde partisi %1,22 oy oranı ile baraj altında kalmış ve seçilememiştir. 2004 yılında yapılan DSP 6. Olağan Kurultayı ile aktif siyaseti bırakmıştır. 5 Kasım 2006 Pazar günü dolaşım ve solunum yetmezliği sonucu ölmüştür.

Özel yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ailesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Mustafa Bülent Ecevit, 28 Mayıs 1925 tarihinde İstanbul'da doğdu.[8][9] Mustafa ismi, Huzur-u Hümayun hocalarından dedesi Kürdizade Mustafa Şükrü Efendi'den kaynaklanmaktadır.[10][11][12] Babası, Kürdizade Mustafa Şükrü Efendi'nin oğlu Kastamonu doğumlu Fahri Ecevit, Ankara Hukuk Fakültesinde adli tıp profesörüydü. (15 Ocak 1945 tarihli Ecevit'in AÜ DTCF öğrenci kimlik cüzdanındaki nüfus cüzdan suretine göre baba adı Fahrettin, gene 5 Mayıs 1951 tarihli AÜ DTCF talebe hüviyet cüzdanındaki nüfus cüzdan suretine göre baba adı Mehmet Fahrettin, öte yandan babasının 31 Ekim 1951 tarihli Yeni Sabah gazetesindeki ölüm ilanında Prof. Dr. Fahri Ecevit, ayrıca babasının kullandığı kartvizitte Prof. Dr. Fahri Ecevit.[13] Fahri Ecevit daha sonra siyasete girerek 1943-1950 yılları arasında CHP'den Kastamonu milletvekilliği yaptı. İstanbul doğumlu olan annesi Fatma Nazlı ise ressamdı.

Osmanlı döneminde Suudi Arabistan'da kutsal toprakların koruyucusu olarak görev yapan Mekke Şeyhülislamı Hacı Emin Paşa, Ecevit'in anne tarafından büyük dedesiydi. Ecevit'in annesi öldüğü için miras kendisine kalmıştır. Mirasla ilgili öteden beri bilgi sahibi olan Ecevit, mirasa sahip olma adına herhangi bir girişimde bulunmamıştı. Ecevit'in basına yaptığı açıklamayla kamuoyunun haberdar olduğu miras yaklaşık 110 dönümlük bir arazi ve bu arazilerdeki taşınmazlardan oluşuyordu. Miras kalan topraklar Mescidi Nebevi bölgesinin 99 dönümlük kısmını oluşturuyordu. Medine Mahkemesi tarafından yapılan gayriresmî değer tespitinde, gayrimenkule 2 milyar dolar değer biçilmişti. Davanın avukatlarından Alphan Altınsoy da arsaların toplam değerinin 2 milyar doları bulduğunu belirtmişti. Ecevit, ömrünün son zamanlarında miras yoluyla sahip olduğu serveti Türk hacıların faydalanması için bağışlamıştı. Ecevit'in bu davranışı ilk bakışta popülist gayelerle yapılmış bir davranış gibi görülebilirdi ancak Ecevit böyle bir mirasa sahip olduğunu ve bunu da Diyanete İşleri Başkanlığına bağışladığını açıkladığında politikada aktif değildi.[14][15][16]

Eğitimi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Nurettin Ardıçoğlu, Sabahattin Ardıçoğlu ve Bülent Ecevit- Sivrice Gölü Elazığ

Bülent Ecevit, 1944 yılında Robert Koleji'nden mezun oldu. Önce Ankara Hukuk Fakültesi, sonra da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi İngiliz Filolojisi bölümüne kayıt yaptırmasına rağmen yükseköğrenimine devam etmedi. İngiltere'de bulunduğu yıllarda Londra Üniversitesi'ne kayıt yaptırdı. Burada İngiliz Dili ve Edebiyatı, Sanskritçe, Bengalce ve sanat tarihi üzerine eğitim aldı, ancak eğitimini tamamlamadı.

Çalışma hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bülent Ecevit, çalışma hayatına 1944'te Basın Yayın Genel Müdürlüğü'nde çevirmenlik yaparak başladı. 1946-1950 yılları arasında Londra Elçiliği'nin basın ataşeliğinde kâtip olarak çalıştı. 1950 yılında Cumhuriyet Halk Partisinin yayın organı olan Ulus gazetesinde çalışmaya başladı. 1951-52'de yedek subay olarak askerliğini yaptıktan sonra yeniden gazeteye döndü. Ulus gazetesi Demokrat Parti tarafından kapatılınca Yeni Ulus ve Halkçı gazetelerinde yazar ve yazı işleri müdürü olarak görev yaptı. 1955 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Kuzey Karolina eyaletinin Winston-Salem kentinde, The Journal and Sentinel'de konuk gazeteci olarak çalıştı. 1957'de Rockefeller Foundation Fellowship Bursu ile yeniden ABD'ye gitti, Harvard Üniversitesi'nde sekiz ay sosyal psikoloji ve Orta Doğu tarihi üzerine incelemeler yaptı. Bu sırada Ecevit'in "Hocam" diye bahsettiği[17] Henry A. Kissinger, Harvard Üniversitesi rektörü idi. Harvard'da 1957 yılında, 1950-1960 arasında verilen antikomünizm seminerlerine Olof Palme, Bertrand Russell gibi kişilerle birlikte katıldı.[kaynak belirtilmeli]

1950'lerde Forum dergisinin yazı işleri kadrosunda yer aldı. 1965'te Milliyet gazetesinde günlük yazılar yazdı. 1972'de aylık "Özgür İnsan", 1981'de haftalık "Arayış", 1988'de aylık "Güvercin" dergilerini çıkarttı.

Evliliği

[değiştir | kaynağı değiştir]
Rahşan Ecevit, 2015 Ankara Kitap Fuarı'nda

1946 yılında okuldan arkadaşı Zekiye Rahşan Aral ile evlendi. Bülent Ecevit'in vefatından 13 yıl sonra eşi Rahşan Ecevit, 17 Ocak 2020 tarihinde ölmüştür.

Siyasi kariyerinin ilk yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhuriyet Halk Partisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulus gazetesinde başlayan siyasete ilgisi, Mustafa Bülent Ecevit'i 1954 yılında CHP Çankaya Ocağı'na kaydolmaya itti.[18] İlk olarak Gençlik Kolları Merkez Yönetim Kurulunda görev aldı. 32 yaşında, İsmet İnönü'nün damadı Metin Toker'in adaylığını devretmesiyle, 27 Ekim 1957 seçimlerinde CHP'den milletvekili oldu. Milletvekili olarak siyasi yaşamına başlayan Ecevit, 12 Ocak 1959 günü toplanan CHP 14. Olağan Kurultayı'nda Parti Meclisi'ne giren isimler arasında yer aldı. 27 Mayıs 1960 Askerî Müdahalesi'nden sonra CHP kontenjanından Kurucu Meclis üyesi oldu. 1961 genel seçimlerinde Zonguldak milletvekili seçildi. 1961-65 arasında görev yapan İsmet İnönü başkanlığındaki üç koalisyon hükûmetinde de çalışma bakanı olarak yer aldı. Bu dönemde Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu'nun çıkarılması (24 Temmuz 1963), sosyal güvenlik haklarının genişletilmesi için çaba harcadı.

Süleyman Demirel'in başkanlığındaki Adalet Partisinin (AP) kazandığı 1965 genel seçimlerinde Zonguldak'tan yeniden milletvekili seçildi. Bülent Ecevit, bu tarihten sonra muhalefete dönen CHP'nin içinde "Ortanın Solu" görüşünün öncülüğünü yapmaya başladı. Aynı dönemde parti içinde Ortanın Solu'na karşı çıkan bir klik ortaya çıktı. 18 Ekim 1966'da toplanan 18. Kurultay'da 43 yıllık CHP'nin genel sekreterliğine seçildi. CHP tarihinde ilk defa bir genel sekreter ilçelerden köylere bütün CHP örgütlerini tek tek gezerek partililer ve delegelerle tanıştı. Ecevit; çalışkanlığı, hitabet gücü ve parti içinde demokratik sol duruşuyla giderek sivrildi. Ortanın Solu, partinin temel ilkesi olarak kabul edildi. Ecevit, Ortanın Solu hareketiyle CHP'nin aşırı sola bir duvar çektiğini, AP'nin de aşırı sağa karşı bir duvar çekmesiyle demokrasinin sürekli yaşama olanağı bulacağını savundu.[19]

1967'de Ortanın Solu politikasına karşı çıkan Turhan Feyzioğlu ile Bülent Ecevit arasındaki çatışma tırmandı. Genel Başkan İnönü, Ecevit'i desteklerken Meclis Grubu ise Feyzioğlu'nu tutuyordu. 28 Nisan 1967 tarihinde düzenlenen 4. Olağanüstü Kurultay'dan sonra Feyzioğlu önderliğindeki 47 milletvekili ve senatör partiden ayrılarak Güven Partisi'ni kurdu. Kemal Satır önderliğindeki bir grup ise parti içinde kalarak Ortanın Solu politikasına karşı mücadeleyi sürdürdü. Genel Sekreter Ecevit, köyleri kalkındırma planını açıklayarak "Toprak işleyenin, su kullananın" sloganını ortaya attı (11 Ağustos 1969).[20]

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 12 Mart 1971 Muhtırası'ndan sonra CHP'nin tutumu konusunda parti içinde önemli görüş ayrılıkları belirdi. İsmet İnönü, müdahaleye açıkça karşı çıkılmasını onaylamıyordu. Bülent Ecevit ise 12 Mart Muhtırası'nın CHP içindeki Ortanın Solu hareketine karşı verildiğini söyleyerek partisinin askerî yönetimce oluşturulan hükûmete katkıda bulunmasına karşı çıktı ve genel sekreterlikten istifa etti (21 Mart 1971). Ecevit'le yoğun bir mücadeleye giren İnönü, 4 Mayıs 1972'de toplanan 5. Olağanüstü Kurultay'da "Ya ben, ya Bülent!" sözleriyle siyasetinin partisince onaylanmaması durumunda istifa edeceğini açıkladı.[21] Kurultay'da parti meclisi için yapılan güven oylamasında Ecevit yanlılarının 507'ye karşılık 709 oy ile güvenoyu alması üzerine 8 Mayıs 1972'de istifa eden İsmet İnönü'nün yerine 14 Mayıs 1972 tarihinde genel başkanlığa seçildi. İsmet İnönü, böylece Türk siyasal yaşamında parti içi mücadele sonucunda değişen ilk genel başkan oldu. Kurultay'ın ardından Kemal Satır ve grubu partiden ayrılarak önce Cumhuriyetçi Parti'yi kurdu, kısa süre sonra da Millî Güven Partisi ile birleşerek Cumhuriyetçi Güven Partisi'ne (CGP) katıldı.

Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanlığı - İlk üç hükûmeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana muhalefet liderliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ecevit'in Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı olduğu 8 yıl, 5 ay ve 19 günlük süre içerisinde gerçekleşen iki genel seçimde de, iki yerel seçimde de CHP 1. parti olmuş, lakin Ecevit çoğunluk hükûmeti kuramaması ve oluşturduğu koalisyonlarda gerginlikler yaşanması sebebiyle bu dönemde sürekli iktidar olamamıştır. CHP Genel Başkanlığı sürecinde 1., 2. ve 3. Ecevit Hükûmeti'ni kurmuş, 1979 ara seçimlerinde ise CHP'nin 2. parti olmasının ardından Ecevit Hükûmeti uzun yıllar tekrar kurulamayacak biçimde devrilmiştir. Ecevit, CHP Genel Başkanlığı görevini üstlendiği 1972 ve 1980 yılları arasında dört adet seçim zaferi (1973 Genel Seçimi, 1973 Yerel Seçimi, 1977 Genel Seçimi, 1978 Yerel Seçimi) elde etmiş, bir seçim yenilgisi (1979 Ara Seçimi) yaşamıştır.

1973 cumhurbaşkanlığı seçiminde askerlerin desteklediği Emekli Orgeneral Faruk Gürler'in seçilmesine AP lideri Süleyman Demirel'le birlikte karşı çıktı. Bülent Ecevit ve Demirel'in üzerinde anlaştıkları Fahri Korutürk'ün 6 Nisan 1973'te cumhurbaşkanı seçilmesiyle (6. cumhurbaşkanı) cumhurbaşkanı seçimi krizi son buldu. Ecevit'in, Faruk Gürler'in aday olduğu seçimlere katılmama kararı almasına rağmen Gürler'e oy vermiş olan CHP Genel Sekreteri Kâmil Kırıkoğlu ve arkadaşları partiden istifa ettiler.

CHP, Bülent Ecevit liderliğinde girdiği ilk genel seçimde Ak günlere olarak bilinen seçim beyannamesi etrafında toplanan politikalarla 14 Ekim 1973 genel seçimlerinde yüzde 33,3'lük oy oranıyla 185 milletvekili çıkararak birinci parti oldu. CHP'nin oy oranı bir önceki seçime göre yüzde 5,9 arttı, partinin oy oranı kırsal alanda gerilerken kentlerde arttı. Ecevit'in başkanlığındaki CHP en fazla oyu almasına karşın meclis çoğunluğunu kazanamadı. Bunun üzerine koalisyon ortağı arayışına çıkan Ecevit, 26 Ocak 1974 tarihinde Necmettin Erbakan'ın liderliğindeki Millî Selamet Partisi (MSP) ile kurduğu koalisyon hükûmetinde ilk defa başbakanlık görevini aldı.

1. Ecevit Hükûmeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

CHP-MSP Koalisyonu'nun kurulmasını takip eden süreçte Başbakan Yardımcılığı yapmakta olan Erbakan'ın, İstanbul'un Karaköy Meydanı'ndaki "Güzel İstanbul" heykelini "ahlaksızlık" olduğu sebebiyle kaldırtıp çöpe attırması ve yayımlattığı genelge ile bira satışlarını yasaklaması büyük tepki çekti.[22]

Başbakan Bülent Ecevit, çıkarmayı planladığı genel affın solcuları da kapsamasını isterken koalisyon ortağı Necmettin Erbakan'ın buna karşı çıkması kriz başlattı.[22] Sonunda çıkarılan af ile Kadir Mısıroğlu gibi sağcılar ve Ertuğrul Kürkçü gibi solcular aftan yararlandı. 1974 Genel Affı ile 61.000 olan cezaevindeki tutuklu ve hükümlü sayısı 24.000'e kadar indi.[23] Ayrıca 1974 affı film yönetmeni Yılmaz Güney'in hapisten çıkmasına ve Fettulah Gülen'in yargı sürecinin sonlanmasına sebep olmuştur.

Bu dönemde ilk kez 1970'te CHP Gençlik Kolları'nın düzenlediği bir forumda kullanılan "demokratik sol" kavramı, 28 Haziran 1974'te toplanan CHP Tüzük Kurultayı'nda parti tüzüğünün ilkeleri arasına alındı. Ecevit, bu ilkeyi ülkenin nesnel koşullarına dayanan, dogmaya ve özentiye kapılmayan yerli bir sol düşünce akımı olarak niteledi.

Ecevit hükûmetinin en önemli uygulamalarından biri, Haziran 1971'de Amerika Birleşik Devletleri'nin baskısıyla yasaklanan haşhaş ekiminin 1 Temmuz 1974'te serbest bırakılmasıydı. Bu durum, daha sorasında ABD'nin Türkiye'ye ambargo uygulamasıyla sonuçlandı.

Kıbrıs Barış Harekâtı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Kıbrıs Harekâtı

Temmuz 1974'te Bülent Ecevit başbakanken Yunanistan'daki askerî cuntanın desteklediği EOKA yanlısı Rumlar, Kıbrıs Cumhurbaşkanı III. Makarios'a karşı darbe yaptı. Darbe nedeniyle Ada'da yaşayan Türklerin yaşamlarının tehlikeye girmesi nedeniyle ordu alarma geçirildi. Londra'ya giden Ecevit, Türkiye gibi Kıbrıs anlaşmalarına garantör devlet olarak imza koymuş Britanya hükûmetinin yetkilileriyle görüştüyse de Kıbrıs'taki duruma bir ortak çözüm bulunamadı. Ecevit'in başında olduğu hükûmet, askerî müdahale kararı aldı. 20 Temmuz'da başlayan Kıbrıs Barış Harekâtı'nı 14 Ağustos'taki II. Barış Harekâtı izledi. Kıbrıs Harekâtı'ndan sonra Ecevit, “Kıbrıs Fatihi” olarak anılmaya başladı.

Bülent Ecevit ve ABD Başkanı Jimmy Carter Beyaz Saray'da, 31 Mayıs 1978
Başbakan Bülent Ecevit Fransa Cumhurbaşkanı Pompidou'nun cenazesinde, Nisan 1974

1. Milliyetçi Cephe Hükûmeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kıbrıs Barış Harekâtı'nın başarıya ulaşması ve büyük kamuoyu desteğine rağmen kurulduğunda tarihî bir laik-dindar uzlaşısı olarak görülen CHP-MSP koalisyon hükûmeti içindeki çelişkiler, siyasal mahkûmların da genel af kapsamına alınması ve Kıbrıs konusundaki anlaşmazlığın da etkisiyle gittikçe büyüdü. On ay süreyle görev yapan koalisyon hükûmeti, 18 Eylül 1974'te Bülent Ecevit'in başbakanlıktan istifasıyla sona erdi. Ecevit erken seçim düzenlemeyi istemekte, bu seçimde CHP'nin alacağı oy oranı ile yönetimde istikrara sahip olacak bir çoğunluk hükûmeti kurabileceğine inanmaktaydı.[24] Ancak Meclis çoğunluğunun erken seçim fikrini desteklememesinden ötürü bu plan gerçekleşemedi ve Ecevit 1977 yılına kadar Ana Muhalefet Liderliği yaptı. Bu süreçte önce bağımsız Irmak Hükûmeti, ardından ise Süleyman Demirel'in başbakan olarak görev yaptığı AP-MSP-MHP-CGP partilerinden oluşan I. Milliyetçi Cephe Hükûmeti kuruldu. Milliyetçi Cephe Hükûmeti, 21 Haziran 1977 tarihinde Ecevit tarafından devrildi ve yerine 2. Ecevit Hükûmeti geldi.[25]

1977 Genel Seçimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Başbakan Bülent Ecevit Davos'taki Dünya Ekonomik Formunda (26 Ocak 2000)

1977 genel seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi oyunu yüzde 41,38'e çıkarmayı başardı. Bu oy oranı, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde sol görüşlü bir partinin çok partili siyasal yaşamda kazandığı en yüksek oy oranı olarak tarihe geçti. Aynı zamanda bu oy oranı, 1950'den sonra Cumhuriyet Halk Partisi'nin aldığı en yüksek oy oranı olarak tarihe geçti.

Ecevit oy oranını artırmakla birlikte o zamanki seçim sistemine (nispi seçim sistemi) göre çoğunluğu kazanamadığı için bir azınlık hükûmeti kurmaya karar verdi.

2. Ecevit Hükûmeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu hükûmet, varlık gösterdiği (30 günlük) sürenin kısalığından ötürü Ecevit'in en pasif hükûmetidir. Hükûmet, TBMM'den güvenoyunu toplayamamasının ardından sonlanmıştır. Ecevit, I. Milliyetçi Cephe Hükûmeti'ni devirerek Demirel'den aldığı başbakanlık görevini 21 Temmuz 1977'de tekrar Demirel'e devretmiştir.

2. Milliyetçi Cephe Hükûmeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu azınlık hükûmetinin güvenoyu alamaması nedeniyle Süleyman Demirel'in başbakanlığında II. Milliyetçi Cephe hükûmeti (AP-MSP-MHP) kuruldu. Ecevit, "Kumar borcu olmayan 11 milletvekili arıyorum." sözüyle AP'den ayrılan 11 milletvekiline (Güneş Motel Olayı) ek olarak Demokratik Parti ve Cumhuriyetçi Güven Partisi'nin de desteğiyle II. Milliyetçi Hükûmeti'ni devirip 5 Ocak 1978 tarihinde yeni bir hükûmet kurarak tekrar başbakan oldu.

3. Ecevit Hükûmeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu hükûmette Ecevit, muhalefet önderi olarak seçim propagandasında ileri sürdüğü düzen değişikliğini ve vaatlerini gerçekleştiremedi. Artan şiddet olayları, etnik ve dinsel kışkırtmalarla Malatya ve Maraş gibi kentlerde katliam boyutlarına ulaştı. Enflasyon hızı %100'ü geçti, grevler yayıldı. TÜSİAD, gazetelere tam sayfa eleştiri ilanları vererek hükûmetin istifasını istedi. AP'den gelen ve bakan yapılan 11 milletvekilinin (Tuncay Mataracı, Hilmi İşgüzar, Orhan Alp, Oğuz Atalay, Mete Tan, Güneş Öngüt, Mustafa Kılıç, Şerafettin Elçi, Ahmet Karaaslan, Enver Akova, Ali Rıza Septioğlu) desteğini kazanmak için verdiği tavizler ve bu bakanların haklarında çıkan yolsuzluk söylentileri, Hükûmet itibarına zarar verdi. Ecevit bu dönemde, Amerika Birleşik Devletleri'nin Türkiye'ye uyguladığı ambargonun Eylül 1978'de kesin olarak kaldırılmasından sonra Amerikan üslerini yeniden faaliyete açtı.[7]

Romanya Devlet Başkanı Nikolay Çavuşesku ve Bülent Ecevit'in 1978'de yaptığı görüşme

14 Ekim 1979'da yapılan ara seçimlerde başarısızlığa uğrayan Ecevit görevden çekildi ve Süleyman Demirel, 25 Kasım 1979 tarihinde MSP ve MHP'nin desteğiyle bir azınlık hükûmeti kurdu. Ecevit, tekrardan Ana Muhalefet Lideri oldu.

Suikast girişimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Bülent Ecevit'e suikast girişimleri

Bülent Ecevit altı kez suikast girişimine maruz kaldı.[18] Bunlardan biri ABD'de, diğerleri ise Türkiye'de gerçekleşti.

Ecevit, 1970'li yıllarda koalisyon hükûmetlerinin kurulmasından itibaren çeşitli saldırılara uğradı. Bunlardan en önemlileri 23 Temmuz 1976'da New York'ta ve 29 Mayıs 1977'de o yıllarda sivil uçuşların yapıldığı Çiğli Havaalanı'nda gerçekleşti. 1976'da Kıbrıs Harekâtı sonrasında ABD'ye yapılan bir gezi sırasındaki saldırı, Ecevit'in korumalığını yapan FBI ajanı tarafından önlendi. Çiğli Havaalanı'ndaki girişimde dönemin İstanbul Belediye Başkanı Ahmet İsvan'ın kardeşi Mehmet İsvan yaralandı. Suikastta kullanılan silahın Özel Harp Dairesi'nde bulunduğu iddiaları sonraki yıllarda çeşitli tanıklıklarla tartışıldı.[26]

12 Eylül ve siyasi yasaklı dönem

[değiştir | kaynağı değiştir]

12 Eylül Darbesi'yle Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren'in komutasındaki Silahlı Kuvvetler, ülkenin yönetimine el koydu. Eşi Rahşan Ecevit ile birlikte Hamzakoy'da (Gelibolu) yaklaşık bir ay gözetim altında tutulan Bülent Ecevit, daha sonra serbest bırakıldı. Diğer parti başkanlarıyla beraber siyasetten uzaklaştırıldı. 28 Ekim 1980'de siyasi parti çalışmaları durdurulunca, siyasi yasak nedeniyle "kendisi eve hapsolup sustuğunda partiyi karıştırmak isteyenlerin istediklerini yapabilecekleri" gerekçesiyle[27][28] 30 Ekim 1980'de CHP Genel Başkanlığı'ndan istifa etti. Ayrıca istifasıyla ilgili kamuoyuna bir açıklamada bulundu.[29] Askerî yönetime karşı çıkışları nedeniyle önce Nisan 1981'de yurt dışına çıkması yasaklandı. 1981'de çıkarmaya başladığı "Arayış" dergisinde yayımlanan bir yazısı nedeniyle Aralık 1981'den Şubat 1982'ye kadar cezaevinde kaldı, Arayış dergisi de 1982'de askerî rejim tarafından kapatıldı. Daha sonra yabancı basına siyasi demeç verdiği gerekçesiyle Nisan-Haziran 1982 arasında yine tutuklu kaldı.

Ecevit, 7 Kasım 1982 halk oylamasında kabul edilen 1982 Anayasası'nın geçici 4. maddesi ile diğer bütün partilerin ileri gelenleriyle birlikte on yıl siyaset yasaklıları kapsamına alındı.

Demokratik Sol Parti'nin Kuruluşu

[değiştir | kaynağı değiştir]

12 Eylül döneminde eski CHP kadrolarından kopan Bülent Ecevit, 1983-85 arasında Demokratik Sol Parti'nin (DSP) kurulması çalışmalarını destekledi. 1985 yılında Ecevit'in siyasete girme yasağı devam ederken eşi Rahşan Ecevit'in başkanlığında DSP kuruldu. 28 Eylül 1986 ara seçimlerinde başkanlığını Rahşan Ecevit'in yürüttüğü bu partinin propaganda gezilerine katıldı. Yaptığı konuşmalarla siyaset yasağını çiğnediği gerekçesiyle hakkında çeşitli davalar açıldı.

Bülent Ecevit, Kasım 1985'te Sosyal Demokrasi Partisi ve Halkçı Parti'nin Sosyaldemokrat Halkçı Parti adı altında birleşmelerine rağmen birleşme taleplerine karşı geldiği ve sol oyları böldüğü gerekçesiyle eleştirilere uğradı.[30]

Yine bu dönemde kamuoyunda "aile partisi" görüntüsü giderek yerleşen DSP'de bazı muhalif sesler, parti içinde demokrasi olmadığından yakınmaya başladı. 14 Haziran 1987 tarihinde Rahşan Ecevit'e muhalif olan grubun gerçekleştirdiği 2. Kurucular Kurulu toplantısında muhalif harekete önderlik eden Celal Kürkoğlu, partiden ihraç edildiği belirtilen kurucu üyelerin katıldığı toplantıda genel başkan ilan edildi. Bu süreçte muhalifler ve parti yönetimi karşılıklı suç duyurularında bulundu. Parti içi tartışmalar, açılan davalarla mahkemelere taşındı. Yaklaşık üç ay süreyle genel başkanlık iddiasında bulunan Celal Kürkoğlu, 14 Eylül 1987'de 15 arkadaşıyla birlikte SHP'ye katıldı.

Demokratik Sol Parti Genel Başkanlığı - Dördüncü ve Beşinci Ecevit Hükûmetleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

1987 yılında yapılan referandumla eski siyasilerin siyaset yasağı kaldırılınca (%50,16) Bülent Ecevit, DSP'nin başına geçti (13 Eylül 1987). Aynı yılın Kasım ayında yapılan genel seçimlerde DSP'nin yüzde 10'luk seçim barajını aşamayarak milletvekili çıkaramaması üzerine Ecevit, ilk kongrede parti genel başkanlığından ve aktif siyasetten ayrılacağını açıkladı. Ancak 1989 yılının başlarında siyasete döndü ve partililer tarafından yeniden liderliğe getirildi.

20 Ekim 1991 seçimlerinde ulusal birliğin ve laikliğin korunması gerektiğini vurgulayan Ecevit, Türkiye'nin önder ülke durumuna gelmesini gerektiğini savundu. Sosyaldemokrat Halkçı Parti'nin (SHP) partisine karşı yürüttüğü "Sosyal demokrat oyları bölmeyin." kampanyasına karşı SHP'nin aday listelerinde Halkın Emek Partisi (HEP) üyelerine yer vermesini eleştirdi, SHP'nin "bölücülerle iş birliği yaptığını" ileri sürdü. İktidara geldiklerinde üretici, tüketici ve satıcıdan oluşan güçlü bir kooperatif düzen kuracaklarını açıkladı. Zonguldak'tan milletvekili seçilerek partisinden altı milletvekiliyle birlikte TBMM'ye girdi. CHP'nin yeniden açılması gündeme gelince CHP Kurultayı'nın CHP'nin DSP'ye katılma kararı almasını önerdi. 9 Eylül 1992'de toplanan CHP Kurultayı'na çağrıldığı hâlde katılmadı.

ABD Devlet Başkan Yardımcısı Dick Cheney ve Bülent Ecevit

DSP'nin oyları 24 Aralık 1995 tarihinde yapılan erken genel seçimde yüzde 14,64'e, milletvekili sayısı 76'ya yükseldi ve DSP, solun en büyük partisi konumuna geldi. Ecevit, 30 Haziran 1997 tarihinde ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz başkanlığında kurulan ANASOL-D koalisyonunda başbakan yardımcısı olarak görev aldı. 25 Kasım 1998'de koalisyon hükûmetinin gensoruyla düşürülmesinin ardından 11 Ocak 1999'da CHP dışındaki partilerin desteğiyle DSP azınlık hükûmetini kurarak yaklaşık 20 yıl aradan sonra 4. kez başbakan oldu.

4. Ecevit Hükûmeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ecevit'in azınlık hükûmetinin iktidarda olduğu bu dönemin en önemli olayı, 15 Şubat 1999'da PKK lideri Abdullah Öcalan'ın Kenya'da yakalanarak Türkiye'ye getirilmesiydi. Ecevit, haberi Türkiye'ye şu sözlerle duyurdu:

"Değerli gazeteci arkadaşlarım,
Sizlere ve aziz yurttaşlarımıza bir haberim var. Bu sabaha karşı saat 03.00'ten itibaren bölücü terör örgütü PKK'nın başı Abdullah Öcalan, Türkiye'dedir. Dünyanın neresinde olsa devletimizin onu ele geçireceğini söylemiştik. Bu devlet sözü yerine getirildi. Şehit analarına verilen söz yerine getirildi. Bütün dünyadan dışlanan Abdullah Öcalan, sonunda kendini Türkiye'nin kucağında buldu. Yaptıklarının ve yaptırdıklarının hesabını bağımsız Türk adaletine verecektir. Bölücü terörle Türkiye'de bir yere varılamayacağını, devletimizle baş edilemeyeceğini artık herkes anlamalıdır."[31]

Ecevit, siyasi kariyerinin zirvesini yaşamaktaydı. DSP, 18 Nisan 1999'da yapılan genel seçimlerden yüzde 22,19 oy oranıyla birinci parti olarak çıktı. Seçimlerden sonra hükûmeti kurmakla görevlendirilen Ecevit, 28 Mayıs 1999'da ANAP ve MHP ile kurulan ANASOL-M koalisyonunda yeniden başbakanlık koltuğuna oturdu.

5. Ecevit Hükûmeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hükûmetin kurulmasından sonra 17 Ağustos 1999'da yaşanan Gölcük depremi, ülkede büyük yıkım yarattı. Ecevit, depremi "tarihimizin en ağır felaketi" olarak değerlendirdi.[32] Gelen tepkilere karşı "istifayı düşünmediğini ve gerekli derslerin çıkarılacağını" söyledi.[33]

Bu dönemde eşi Rahşan Ecevit'in önerisiyle çıkarılan (22 Aralık 2000) ve devlete işlenen suçların dışındaki suçlara erteleme ve şartlı salıverme getiren "Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası", kamuoyunda Rahşan Affı olarak nitelendirildi. Bu yasanın kapsamı, Anayasa Mahkemesi'nin ilgili kararıyla genişletildi, kanunu yapanların öngöremediği sonuçlar ortaya çıktı ve bazı hukuki uygulamalar kamuoyunda tepkilere neden oldu. Bu afla birlikte cezaevlerindeki mahkûm sayısı yetmiş binden kırk bine düştü.[34][35]

Süleyman Demirel'in ardından cumhurbaşkanı olan Ahmet Necdet Sezer ile Bülent Ecevit Hükûmeti arasında zaman zaman bazı yasaların iade edilmesi nedeniyle gerginlik yaşandı. Bu gerginlik, 19 Şubat 2001 tarihinde yapılan Millî Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısında doruğa ulaştı. Cumhurbaşkanı Sezer ile yaşadığı anayasa kitapçığı krizi nedeniyle Başbakan Ecevit, MGK toplantısını terk etti. Yaşanan bu kriz, ekonomide zor günlerin başlangıcı oldu (bkz. 2001 Türkiye ekonomik krizi).

Fethullah Gülen ile ilişkisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bülent Ecevit, toplumun bir kesimi ve Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından bir tehlike olarak görülen Fethullah Gülen'le çeşitli defalar bir araya gelip sohbet etti, Gülen'in okullarını gezdi[36] ve bu okullardan övgüyle bahsetti.[37]

1997 yılında onursal başkanlığını Gülen'in yaptığı Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı, Ecevit'e "Siyaset Dalında Ulusal Uzlaşma Ödülü"nü verdi.[38]

Ecevit, başbakan yardımcısı olduğu 1998 yılında Roma'ya giden Gülen'in karşılanması için Roma Büyükelçisi'nden ricada bulundu. Bu hareket, dönemin Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Çevik Bir'in tepkisini çekti.[39] Ecevit, Gülen'in okullarında çağdaş bir eğitim verildiğini savundu:

"Benim gözlemim çok olumlu. Sayın Fethullah Gülen Hocaefendi'nin ve onun dostlarının bu konudaki çabalarını gerçekten takdirle izliyorum. Çağdaş bir eğitim verildiği belli."[40]

28 Şubat süreci devam ederken DGM Başsavcısı Nuh Mete Yüksel, Fethullah Gülen hakkında iddianame hazırladı. Bu dönemde, Gülen'in yıllar önce yaptığı konuşmaların görüntüleri art arda televizyon kanallarında yayımlanmaya başlandı. Bu konuşmalarda Gülen'in, "bürokraside nasıl yapılanmaları gerektiğini" anlattığı görülüyordu.[41] Başbakan Ecevit, katıldığı bir televizyon programında Gülen hakkında şöyle konuştu:

"Açıklamalarında laiklikle ters düşmemeye özel bir özen göstermişti. Çağ dışı bir akım temsil etmiş olabileceği izlenimini vermemişti. Dediğim gibi bunda samimi olunabilir, gayrisamimi olunabilir fakat böyle kuşku uyandırıcı, bende kuşku uyandırıcı birtakım tavırlarına tanık olmamıştım. … Bu okulları gören kime rastlarsam, laikliğe bağlılığını bildiğim kime rastlarsam, bu okullarda laiklik karşıtı veya Türkiye'deki rejim aleyhinde, Atatürk aleyhinde herhangi bir telkinde bulunulmadığı bilgisini aldım. Kim gezdiyse bu okulları, kim gördüyse … Bu okullar, tabii dünyanın dört bucağına Türk, Türkiye hakkında bilgi, Türkçe, Türk kültürünü yayıyor. Ve dediğim gibi bir olumsuzluğa da rastlanmadı."[42]

Ecevit'in çıkardığı Rahşan Affı ile Gülen'in yargılanması ertelendi.[43]

Ecevit'in 2004'te siyaseti bırakışının ardından Gülen de Zaman gazetesine "BÜLENT BEY'İ UĞURLARKEN" başlıklı bir ilan vererek Ecevit'ten övgüyle bahsetti.[44]

Sağlık sorunları ve siyaseti bırakışı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Bülent Ecevit, 16 Ocak 2002'de Amerika Birleşik Devletleri Devlet Başkanı George W. Bush'la Beyaz Saray'da yaptığı görüşme esnasında

Sağlık sorunlarıyla ilgili söylentiler çıkan Bülent Ecevit, 4 Mayıs 2002'de rahatsızlanarak Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi'ne kaldırıldı. Tedavisi sırasında durumu daha da kötüleşince[45] eşi Rahşan Ecevit tarafından hastaneden çıkartılarak[46] evine getirildi. Bir süre evinde dinlenen Ecevit, 17 Mayıs'ta yeniden hastanede tedavi altına alındı ve 11 gün burada kaldı. Rahşan Ecevit, bu dönemdeki tedaviler konusundaki kuşkularını kamuoyuyla paylaştı. İddiaları tekzip edildi, ancak konu, sonraki yıllarda Ergenekon Davası sırasında da gündeme geldi.[47][48]

Ecevit'in rahatsızlığı sırasında görevine devam edip edemeyeceği tartışmaları gündeme geldi. Bu tartışmalar, partisine de yansıdı. Kendilerini “Dokuzlar” olarak adlandıran DSP'li dokuz milletvekili, 25 Haziran'da bir bildiri yayımlayarak, “Ecevitler öncülüğünde Ecevitsiz yaşama geçilmesini” istediler. 5 Temmuz 2002'de Ecevit adına basın açıklaması yapan bir grup DSP'li milletvekili, Ecevit'e en yakın isimlerden biri olan Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan'ı açık bir biçimde eleştirdi. 7 Temmuz 2002 tarihinde MHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli, partisinin düzenlediği 11. Kocayayla Türkmen Kurultayı'nda yaptığı açıklama ile 3 Kasım'da erken seçim istedi. Ertesi gün Ecevit, kendisiyle görüşmeye gelen Hüsamettin Özkan'la yollarını ayırdı. Özkan'ın DSP'den ve hükûmetten istifasını aralarında Dışişleri Bakanı İsmail Cem ve Muş milletvekili Zeki Eker'in de olduğu altısı bakan olmak üzere toplam 63 milletvekilinin istifası izledi.[49] İstifalarla koalisyon hükûmeti TBMM'deki sayısal desteğini yitirdi. Bu gelişmeler üzerine 16 Temmuz 2002'de koalisyon hükûmetini oluşturan üç partinin genel başkanları arasında yapılan zirve toplantısında 3 Kasım'da erken seçim yapılması kararı alındı. 31 Temmuz 2002'de TBMM Genel Kurulunda yapılan oylamada erken seçim önergesi, oylamaya katılan 514 milletvekilinden 449'unun kabul oyuyla kabul edildi.[50] 3 Kasım 2002'de yapılan erken genel seçimlerde DSP %1,22 oy oranıyla barajı aşamadı ve TBMM dışı kaldı. Ecevit'in 5. ve son hükûmeti devrilmiş oldu.

Genel başkanlıktan ayrılma kararını, 3 Kasım seçimlerinden önce olduğu gibi seçimlerden sonra da zaman zaman dile getiren Ecevit, 22 Mayıs 2004 tarihinde düzenlediği basın toplantısıyla halefini ilan etti ve görevi Genel Başkan Yardımcısı Zeki Sezer'e devretmek istediğini belirtti. 24 Temmuz 2004 tarihinde yapılan 6. Olağan Kurultay ile aktif siyaseti bıraktı.

Ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]
Bülent Ecevit'in Türkiye Cumhuriyeti Devlet Mezarlığı'ndaki kabri

İlerleyen yaşı, bozulan sağlığı ve doktorlarının karşı çıkmasına rağmen Danıştay Saldırısı'nda hayatını kaybeden Yücel Özbilgin'in 19 Mayıs 2006'daki cenazesine katıldı.[51] Törenin ardından beyin kanaması geçiren Bülent Ecevit, uzun süre Gülhane Askerî Tıp Akademisi'nde yoğun bakımda kaldı.[52] Bu dönemde kendisi için tutulan ziyaretçi defteri "Kaldırım Defteri" adıyla anılır. Ecevit, bitkisel hayata girdikten 172 gün sonra 5 Kasım 2006 Pazar günü Türkiye saatiyle 22.40'ta (20.40 [UTC]) dolaşım ve solunum yetmezliği sonucu öldüğünde 81 yaşındaydı.[53]

Ecevit'in Devlet Mezarlığı'na gömülebilmesi için ölümünün hemen ardından 9 Kasım'da yapılan bir kanun değişikliğiyle bu mezarlıklara başbakanların da gömülmesi sağlandı.[54] 11 Kasım 2006'da yapılan cenaze törenine yurdun dört bir yanından ve başta Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti olmak üzere pek çok ülkeden gelen büyük bir kalabalık katıldı. Cenaze törenine iki eski cumhurbaşkanı ve siyasetçiler de katıldı. Kocatepe Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Devlet Mezarlığı'nda toprağa verildi.[55][56][57] 11 Kasım 2006 günü Devlet Mezarlığı'na defnedilen Ecevit için anıt mezar yapılması da gündeme geldi.[58]

Beşiktaşlı olduğu bilinen Ecevit için Çarşı grubunun "Forzabesiktas.com" adresli Web sitesi karartıldı. Sitede, siyah zemin üzerine Bülent Ecevit ve eşi Rahşan Ecevit'in bir mitingde halkı selamlarken çekilmiş fotoğrafları yer alırken fotoğrafın altında ise, “Karaoğlan, Kara Kartal Seni Unutmayacak." yazısı yer aldı.[59]

Kişisel yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bülent Ecevit Müslüman'dı[kaynak belirtilmeli] ve Türk halk tasavvufu, onun İslam anlayışını oluşturmuştu:

"Türkiye'de dine bağlı veya dinci kesimlerden bir kısmı daha çok başka ülkelerden, başka kültürlerden ithal edilen bir İslam anlayışına kapılmışlar. Oysa Türk halk tasavvufunun çok ilginç bir İslam anlayışı var. Başka bazı İslam ülkelerinde, toplumlarında din duygusu Allah korkusuna dayanır. Türk halk tasavvufunda ise din duygusu Allah sevgisine dayanır ve Allah sevgisi insana da sevgi olarak yansır. Dolayısıyla beraberinde hoşgörüyü getirir, özgürlüğü getirir ve barışçılığı getirir."[60]

Bülent Ecevit, siyasi hayatı boyunca seküler devlet anlayışını benimsedi, Atatürk İlkeleri'nin önemine vurgular yaptı.[61]

Barış Yarkadaş'ın "Hepsi Yaralar, Sonuncusu Öldürür" kitabındaki iddiasına göre, genel başkan seçilmesinden kısa bir süre sonra Kars'a giden Bülent Ecevit, Susuz ilçesinde arkadaşı Rasim Yarkadaş'ın (eski CHP milletvekili Barış Yarkadaş'ın babası) evine konuk olur. Misafirlerini evlerinin kapısında karşılayan Anne Şahzade Şahin (Şaşo Hala), Ecevit'in boynuna sarılır ve Kars'ın kendine özgü ağzıyla, "Kurtar bizi bu dertlerden ay Garaoğlan!" der. Ecevit, o günden sonra "Karaoğlan" olarak anılmıştır.[62] Bu iddia, TRT'nin arşivini açması sonucu "Ateş Hattı" programında ve 32. Gün'ün arşivini paylaşması ile bir program için verdiği söyleşide Ecevit'in kendisine bu konunun sorulması ve cevabı ile gerçek olmadığı ortaya çıkmıştır. Ecevit'e 'Karaoğlan' lakabı, Düzce'nin Kaynaşlı ilçesinde bir yerli kadın tarafından takılmıştır.[63][64]

Süleyman Demirel, en büyük rakibi olan Ecevit'i, darbeyle devrilen Şilili sosyalist devlet adamı Salvador Allende'ye benzetip atıfta bulunmak için "Allende-Büllende" tabirini kullanmıştır.[65][66]

Ecevit, başbakanlık dönemlerinde yapılan Kıbrıs Harekâtı sonrasında "Kıbrıs Fatihi" olarak anılan Ecevit, Abdullah Öcalan'ı yakalama operasyonu sonrasında da "Kenya Fatihi" olarak anılmıştır. Kıbrıs Barış Harekâtı sırasında dönemin başbakanı olan Ecevit, harekâttan sonra ziyaret ettiği adada büyük bir coşkuyla karşılanmış ve barış güvercini uçurmuştu. Daha sonra düzenlediği mitinglerde güvercin uçurmaya başladı. “Savaşın Şahini, Barışın Güvercini Karaoğlan” sloganı eşliğinde uçurulan güvercinler yaygınlaştı.[67]

Mavi gömlek giyip siyah kasket takan Ecevit; TEKEL Bafra, Samsun, Bitlis, TBMM, Tokat, Maltepe, 2000, Ballıca sigarası içer ve eniştesi İsmail Hakkı Okday'ın hediyesi olan Erika marka daktilosuyla yazardı. Bu 70 yıllık daktiloyu ODTÜ Bilim ve Teknoloji Müzesi'ne armağan etmiştir.

Günde üç dem çay içen Ecevit, genellikle klâsik Batı müziği ve Türk halk müziği dinlemekteydi.

Makam otomobili olarak da hep yerli üretim ve ucuz zırhlı araçlara binen Ecevit; sırasıyla Anadol A1, Renault 12, Murat 124, Tofaş Kartal, Fiat Tempra, Renault Safrane, Renault Megane, Hyundai Dynasty ve Ford Transit'e binmiştir.[68]

Tarihçi İlber Ortaylı, "Ecevit dürüst politikacıydı." diyerek Ecevit hakkında şöyle yazdı:

"Protokol ve tevazu bakımından Ecevitler, Türk yöneticilerinin tarihi içinde bir kırılma, istisnai bir dönem meydana getirdiler. Bülent Bey, kibar üslupla konuşan bir siyasetçiydi. Türkiye'de protokole ve hitap edebiyatına ‘Sayın' kelimesini o getirdi. Genel müdüre de, bakana da, falanca kasabanın ilkokul öğretmenine de ‘Sayın' kelimesi ve soy isimle hitap edilir oldu. Giyimler sadeleşti. Mavi renk yaygınlaştı. Mavi rengi Türk çinilerinden Türk politikasına getirmek Ecevit'in işidir."[69]

Hatırası

[değiştir | kaynağı değiştir]
İzmir'de anısına yaptırılan anıt

Kartal Bülent Ecevit Kültür Merkezi 2005 yılında hizmete girdi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi'nin ismi 2012 yılında “Bülent Ecevit Üniversitesi” olarak değiştirildi.[70] Mayıs 2016'da Odunpazarı, Eskişehir'de açılan Tayfun Talipoğlu Daktilo Müzesi'nde kendisinin bal mumundan yapılan bir heykeli sergilenmeye başlandı.[71]

2021'de İzmir'in Güzelbahçe ilçesindeki bir parka eşiyle birlikte adı verildi ve heykeli dikildi.[72]

20 Temmuz 2023'te Adana, Kayalıbağ'da Bülent Ecevit Müzesi açıldı.

Edebî kişiliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bülent Ecevit, lise hayatından beri edebiyatla uğraşmış ve şiirler yazmıştır. Kendini emekli gazeteci olarak tanıtan ve Bengalce, İngilizce ve Sanskrit dillerinde çalışmalar yapmış olan Ecevit, ilk çevirisini 1941 yılında 16 yaşındayken Rabindranath Tagore'nin Gitanjali eseri ile yapmıştır.[73] Aynı zamanda Ezra Pound, T. S. Eliot ve Bernard Lewis'in yapıtlarını Türkçeye çevirmiş, kendi şiirlerini de kitap hâlinde yayımlamıştır.

Ödülleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 1997, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı, "Siyaset Dalında Ulusal Uzlaşma Ödülü"[74]

Kitaplar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şiir kitapları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Şiirler (1976)
  • Işığı Taştan Oydum (1978)
  • El Ele Büyüttük Sevgiyi, Tekin Yayınevi (1997)
  • Bir Şeyler Olacak Yarın (Tüm şiirleri), Doğan Kitapçılık (2005)

Siyasi kitapları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Ortanın Solu (1966)
  • Bu Düzen Değişmelidir (1968)
  • Atatürk ve Devrimcilik (1970)
  • Kurultaylar ve Sonrası (1972)
  • Demokratik Sol ve Hükümet Bunalımı (1974)
  • Demokratik Solda Temel Kavramlar ve Sorunlar (1975)
  • Dış Politika (1975)
  • Dünya-Türkiye-Milliyetçilik (1975)
  • Toplum-Siyaset-Yönetim (1975)
  • İşçi-Köylü Elele (1976)
  • Türkiye / 1965-1975 (1976)
  • Umut Yılı: 1977 (1977)

Çevirdiği kitaplar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Rabindranath Tagore, Gitanjali İlâhiler (1941)
  • Rabindranath Tagore, Âvâre Kuşlar (1943)
  • T. S. Eliot, Kokteyl Parti (1963)

Hakkında yazılan kitaplar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Orhan Duru, Ecevit'in Çilesi (1995)
  • Faruk Bildirici, Kuzum Bülent (2000)
  • Fikret Bila, Phoenix- Ecevit'in Yeniden Doğuşu (2001)
  • Aras Erdoğan, Umut Adam Ecevit (2006)
  • Aytekin Gezici, Bülent Ecevit, Bir Karaoğlan Masalı (2006)
  • Cüneyt Arcayürek, Bir Özgürlük Tutkunu Bülent Ecevit (2006)
  • Can Dündar ve Rıdvan Akar, Ecevit ve Gizli Arşivi (2008)
  • Emrah Konuralp, Ecevit ve Milliyetçilik (2013)
  • Fatih Yaşlı, "Halkçı Ecevit" Ecevit, Ortanın Solu, CHP (1960-1980) (2020)

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "Bakanlar". T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. 29 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2023. 
  2. ^ Ecevit, Bülent; Umut Yılı 1977, 1. Baskı. 2010-İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
  3. ^ "Ecevit'in Özgeçmişi". www.aa.com.tr. 22 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2025. 
  4. ^ "Ecevit'in 2 milyar dolarlık mirası". 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  5. ^ "Ecevit'in kutsal mirası ortada kaldı". 19 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  6. ^ "Erdoğan'a Ecevit örneğini hatırlattı". 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2023. 
  7. ^ a b "5 Ekim 1978 tarihli Cumhuriyet gazetesi: Bakanlar Kurulu 4 ABD üssünün pazartesi günü açılmasına karar verdi". 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Medine'deki araziyi Diyanet'e bağışladı". 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. 
  9. ^ "Tarihe adını yazdıran ressam kadınlar". 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. 
  10. ^ Aytekin Gezici, Bülent Ecevit, Bir Karaoğlan Masalı, Akis, 2006. Aras Erdoğan, Umut Ecevit, Kesit, 2006, p. 19. 31 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  11. ^ Altan Tan, Kürt Sorunu, Timaş, 2009, p. 493. 31 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  12. ^ Ertuğrul Tarık KARA, Tarihte Ramazan, 2006
  13. ^ "Bülent Ecevit kimdir? İşte Karaoğlan'ın hayat hikayesi." 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. 
  14. ^ "Ecevit 2 milyar dolarlık mirasını ne yaptı? haberi - BorsaGündem.com". www.borsagundem.com. 22 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2021. 
  15. ^ "Ecevit 2 milyar dolarlık mirasını ne yaptı? haberi". 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020. 
  16. ^ "Karaoğlan nirede ha evlatlar?". 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2020. 
  17. ^ "Who is Bülent Ecevit?". 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  18. ^ a b Bülent Ecevit. Ortanın Solu. İş Bankası Yayınları. s. Giriş. 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi
  20. ^ 1970’li Yıllar...“Toprak İşleyenin, Su Kullananın” “Bu Düzen Değişmelidir” 23 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., chpetimesgut.com.
  21. ^ Ecevit'in Yükselişi 25 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet .
  22. ^ a b "12 Eylül Belgeseli 1. Bölüm: Renklerin Çatışması". 19 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  23. ^ "Türkiye Tarihindeki Aflar". 4 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  24. ^ 32.Gün (12 Kasım 2019), Karaoğlan 3. Bölüm | Dağlara Adı Yazılan Adam | 32. Gün Arşivi17 Temmuz 2025 
  25. ^ "Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri". Hürriyet. 17 Mart 2003. 14 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2025. 
  26. ^ "Tertip Geliyorum Demişti". 19 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2015. 
  27. ^ CHP'nin Reddi Mirası - Orhan Akbulut, Yazan: Dr. Metehan Akbulut, Ubuntu Yayınları, Antalya, 2021, 400 Sayfa, ISBN 9786057052346, (Sayfa: 221)
  28. ^ Yalçın Doğan, Dar Sokakta Siyaset (1980-1983), Tekin Yayınevi, 1985, İstanbul, Sayfa: 75-76
  29. ^ CHP'nin Reddi Mirası - Orhan Akbulut, Yazan: Dr. Metehan Akbulut, Ubuntu Yayınları, Antalya, 2021, 400 Sayfa, ISBN 9786057052346, (Sayfa: 329, Ek-16: Bülent Ecevit'in CHP Genel Başkanlığı'ndan istifası hakkındaki basın açıklması - tam metin)
  30. ^ Siyasetin Şairi Karaoğlan - III. Bölüm 30 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., hurriyet.com.tr.
  31. ^ "Başbakan Bülent Ecevit, Abdullah Öcalan'ın yakalandığını duyurdu". 26 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  32. ^ "'Kimse moral bozmasın'". 18 Ocak 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  33. ^ ""Gerekli dersler çıkarılacak"". 11 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  34. ^ "Türkiye Tarihindeki Aflar". 4 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2021. 
  35. ^ "Rahşan Affı Nedir?". 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  36. ^ "Ecevit, Gülen'e 'siper'". 11 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2023. 
  37. ^ "Kızacaklar ama tebrik ederim". 11 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2023. 
  38. ^ ""Uzlaşma Ödülleri" Haberi". 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  39. ^ "Ecevit'in Bir'e şok cevabı". 11 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2023. 
  40. ^ "Fethullah Gülen'i Öven Siyasetçiler". 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021. 
  41. ^ "28 Şubat Belgeseli - 10. Bölüm". 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  42. ^ "Bülent Ecevit'in Fethullah Gülen Hakkındaki İzlenimleri". 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021. 
  43. ^ "Ankara 2 No'lu DGM, 4616 Sayılı Yasa Uyarınca Erteleme Kararı Verdiği Gülen Davasının Gerekçeli Kararını Açıkladı". 23 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2023. 
  44. ^ "Fethullah Gülen, Ecevit için ilan verdi". 22 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  45. ^ "STAR". 5 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2009. 
  46. ^ "STAR". 19 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2009. 
  47. ^ "Hürriyet". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2015. 
  48. ^ "Bülent Ecevit öldürüldü mü?". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2015. 
  49. ^ ""Hükümetin düştüğünü Beyaz Saray'da gördüm"". 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2023. 
  50. ^ TBMM, 3 Kasım'da seçim kararı aldı 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radikal, 31 Temmuz 2002.
  51. ^ "Köşe Yazarları ve Köşe Yazıları". 19 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009. 
  52. ^ "En Son Flaş Haberler, Bugünün SonDakika Haberleri Milliyet". 31 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2007. 
  53. ^ "Bülent Ecevit yaşamını yitirdi". 4 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2006. 
  54. ^ "Ecevit Devlet Mezarlığı'na defnedilecek". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2006. 
  55. ^ "Milliyet Tv". 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  56. ^ "Türkiye Ecevit'i uğurladı". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2006. 
  57. ^ "Milliyet". 9 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2007. 
  58. ^ "En Son Flaş Haberler, Bugünün SonDakika Haberleri Milliyet". 9 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2007. 
  59. ^ "Çarşı'dan Ecevit'e: 'Seni unutmayacağız'". 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2016. 
  60. ^ "Bülent Ecevit & MFÖ - Sonra "Müzikli Hatıralar"". 27 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  61. ^ "Bülent Ecevit ve Din". 8 Ağustos 2024. 2 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2024. 
  62. ^ "Ecevit, 'Karaoğlan' lakabını nasıl aldı". 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021. 
  63. ^ "Bülent Ecevit'e Karaoğlan lakabı nasıl takıldı". 14 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2023. 
  64. ^ "Seçim Kazandıran Kampanyalar". 8 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2023. 
  65. ^ Meral Tamer, Hayatımın Ecevit'le değişen akışı 2 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 07 Kasım 2006.
  66. ^ Sosyal Demokrasi Vakfı, Onurunu alıp giden Allende’yi hatırlamak 12 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 18 Ocak 2006.
  67. ^ "Adını bile anmadıkları Kıbrıs Fatihi Bülent Ecevit harekat sonrası adada coşkuyla karşılanmıştı". 21 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2022. 
  68. ^ Köprülüoğlu, Atilla (4 Kas 2021). "DÜRÜST SİYASETLE SİMGELEŞEN İSİM; BÜLENT ECEVİT... - Atilla Köprülüoğlu". Yurt Gazetesi. 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023. 
  69. ^ "Bülent Ecevit,". 22 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2022. 
  70. ^ "Bülent Ecevit Üniversitesi tarihçesi". 23 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2014. 
  71. ^ "Eskişehir'de "Tayfun Talipoğlu Daktilo Müzesi" açıldı". Haber7.com. Anadolu Ajansı. 15 Mayıs 2016. 9 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2018. 
  72. ^ "Bülent ve Rahşan Ecevit çifti Güzelbahçe'de ölümsüzleşti". Yenigün. 4 Haziran 2021. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022. 
  73. ^ Tarhan, Cemile (2019). Bülent Ecevit ve Türk Dış Politikası (PDF) (Tez). İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi. s. 7. Erişim tarihi: 20 Nisan 2025. 
  74. ^ ""Uzlaşma Ödülleri"". 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikipedi'nin kardeş projelerinden
Bülent Ecevit
hakkında daha fazla bilgi edinin
Commons'ta ara Commons'ta dosyalar
Vikisöz'de ara Vikisöz'de alıntılar
Vikikaynak'ta ara Vikikaynak'ta belgeler
  • CNN Türk'ün belgesel haberi 9 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Bülent Ecevit'in YouTube'dan bazı video kayıtları
  • Milliyet Gazetesi - 36 adet fotoğrafı 9 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Ecevit ve şiirleri 9 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Bülent Ecevit'in köşe yazıları 7 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Siyasi görevi
Önce gelen:


Mesut Yılmaz
Süleyman Demirel
Süleyman Demirel
Naim Talu

T.C. 16. Başbakanı

11 Ocak 1999 - 18 Kasım 2002
5 Ocak 1978 - 12 Kasım 1979
21 Haziran 1977 - 21 Temmuz 1977
26 Ocak 1974 - 17 Kasım 1974
Sonra gelen:


Abdullah Gül
Süleyman Demirel
Süleyman Demirel
Sadi Irmak
Önce gelen:


Tansu Çiller

Türkiye Başbakan Yardımcısı

30 Haziran 1997 - 11 Ocak 1999
Sonra gelen:


Hüsamettin Özkan
Hikmet Uluğbay
Önce gelen:
Süleyman Demirel
Süleyman Demirel
İsmet İnönü
TBMM Ana Muhalefet Partisi Lideri
12 Kasım 1979 - 12 Eylül 1980
21 Temmuz 1977 - 5 Ocak 1978
31 Mart 1975 - 21 Haziran 1977
Sonra gelen:
Necdet Calp
Süleyman Demirel
Süleyman Demirel
Önce gelen:


Cahit Talas

T.C. 15. Çalışma Bakanı

20 Kasım 1961 - 13 Şubat 1965
Sonra gelen:


İhsan Sabri Çağlayangil
Parti siyasi görevi
Önce gelen:
Necdet Karababa
Rahşan Ecevit
Demokratik Sol Parti 2. Genel Başkanı
15 Ocak 1989 - 25 Temmuz 2004
13 Eylül 1987 - 7 Mart 1988
Sonra gelen:
Zeki Sezer
Necdet Karababa
Önce gelen:
İsmet İnönü
Cumhuriyet Halk Partisi 3. Genel Başkanı
14 Mayıs 1972 - 29 Ekim 1980
Sonra gelen:
Deniz Baykal
Önce gelen:
Kemal Satır
Cumhuriyet Halk Partisi 14. Genel Sekreteri
24 Ekim 1966 - 21 Mart 1971
Sonra gelen:
Şeref Bakşık
  • g
  • t
  • d
Bülent Ecevit
CHP lideri
  • 1973 genel seçimleri
  • 1973 yerel seçimleri
  • 1977 genel seçimleri
  • 1977 yerel seçimleri
Bülent Ecevit
Bülent Ecevit
DSP lideri
  • 1987 anayasa değişikliği referandumu
  • 1987 genel seçimleri
  • 1989 yerel seçimleri
  • 1991 genel seçimleri
  • 1994 yerel seçimleri
  • 1995 genel seçimleri
  • 1999 genel seçimleri
  • 1999 yerel seçimleri
  • 2002 genel seçimleri
  • 2004 yerel seçimleri
Başbakanlık
  • Birinci Hükûmet
  • İkinci Hükûmet
  • Üçüncü Hükûmet
  • Dördüncü Hükûmet
  • Beşinci Hükûmet
  • Dış ziyaretler
  • 2001 ekonomik krizi
  • Anayasa kitapçığı krizi
Ailesi
  • Rahşan Ecevit (eşi)
  • Fahri Ecevit (babası)
  • Nazlı Ecevit (annesi)
Eserleri
  • Bu Düzen Değişmelidir (1968)
  • Arayış (1981-82)
  • Bir Şeyler Olacak Yarın (2005)
Ayrıca bakınız
  • Ecevitçilik
  • Ortanın solu
  • Suikast girişimleri
  • Köykent
    • Toprak işleyenin, su kullananın
  • 12 Mart Muhtırası
  • Güneş Motel Olayı
  • 12 Eylül Darbesi
  • Rahşan Affı
  • 28 Şubat Süreci
  • Kategori Kategori · Commons
  • g
  • t
  • d
Türkiye başbakanları (liste)
Kurtuluş Savaşı dönemi
(1920–1923)
  • Mustafa Kemal Atatürk
  • Fevzi Çakmak
  • Rauf Orbay
  • Fethi Okyar
Cumhuriyet dönemi
(1923–2018)
  • İsmet İnönü
  • Fethi Okyar
  • İsmet İnönü
  • Celâl Bayar
  • Refik Saydam
  • Ahmet Fikri Tüzer
  • Şükrü Saracoğlu
  • Recep Peker
  • Hasan Saka
  • Şemsettin Günaltay
  • Adnan Menderes
  • Cemal Gürsel
  • Fahri Özdilek
  • İsmet İnönü
  • Suat Hayri Ürgüplü
  • Süleyman Demirel
  • Nihat Erim
  • Ferit Melen
  • Naim Talu
  • Bülent Ecevit
  • Sadi Irmak
  • Süleyman Demirel
  • Bülent Ecevit
  • Süleyman Demirel
  • Bülent Ulusu
  • Turgut Özal
  • Ali Bozer
  • Yıldırım Akbulut
  • Mesut Yılmaz
  • Süleyman Demirel
  • Erdal İnönü
  • Tansu Çiller
  • Mesut Yılmaz
  • Necmettin Erbakan
  • Mesut Yılmaz
  • Bülent Ecevit
  • Abdullah Gül
  • Recep Tayyip Erdoğan
  • Ahmet Davutoğlu
  • Binali Yıldırım
İtalik yazılanlar vekaleten veya geçici olarak görev yapanlardır.
  • g
  • t
  • d
Demokratik Sol Parti Genel Başkanları
  • Rahşan Ecevit (1985–1987)
  • Bülent Ecevit (1987-1988)
  • Necdet Karababa (1988-1989)
  • Bülent Ecevit (1989-2004)
  • Zeki Sezer (2004-2009)
  • Saffet Başaran (vekil, 2009)
  • Masum Türker (2009-2015)
  • Önder Aksakal (2015-günümüz)
  • g
  • t
  • d
Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanları
  • Mustafa Kemal Atatürk (1923-1938)
  • Celâl Bayar (vekil, 1938)
  • İsmet İnönü (1938-1972)
  • Kâmil Kırıkoğlu (vekil, 1972)
  • Bülent Ecevit (1972-1980)
  • Mustafa Üstündağ (vekil, 1980-1981)
  • 1981-1992 yılları arası kapalıydı.
  • Deniz Baykal (1992-1995)
  • Hikmet Çetin (1995)
  • Deniz Baykal (1995-1999)
  • Cevdet Selvi (vekil, 1999)
  • Altan Öymen (1999-2000)
  • Deniz Baykal (2000-2010)
  • Cevdet Selvi (vekil, 2010)
  • Kemal Kılıçdaroğlu (2010-2023)
  • Özgür Özel (2023-günümüz)
  • g
  • t
  • d
Cumhuriyet Halk Partisi genel sekreterleri
  • Recep Peker (1923-1924)
  • Cemil Uybadın (1924-1925)
  • Saffet Arıkan (1925-1931)
  • Recep Peker (1931-1935)
  • Şükrü Kaya (1935-1939)
  • Refik Saydam (1939-1941)
  • Faik Öztrak (1941-1942)
  • Ahmet Fikri Tüzer (1942)
  • Memduh Şevket Esendal (1942-1945)
  • Nafi Atuf Kansu (1945-1947)
  • Tevfik Fikret Sılay (1947-1950)
  • Kasım Gülek (1950-1959)
  • İsmail Rüştü Aksal (1959-1962)
  • Kemal Satır (1962-1966)
  • Bülent Ecevit (1966-1971)
  • Şeref Bakşık (1971)
  • Kâmil Kırıkoğlu (1971-1973)
  • Orhan Eyüpoğlu (1973-1978)
  • Mustafa Üstündağ (1978-1981)
  • 1981-1992 yılları arası kapalıydı.
  • Ertuğrul Günay (1992-1995)
  • Adnan Keskin (1995-1999)
  • Tarhan Erdem (1999-2000)
  • Oya Araslı (2000)
  • Önder Sav (2000-2010)
  • Süheyl Batum (2010)
  • Bihlun Tamaylıgil (2010-2014)
  • Gürsel Tekin (2014-2016)
  • Kamil Okyay Sındır (2016-2018)
  • Akif Hamzaçebi (2018-2019)
  • Muharrem Erkek (vekil, 2019-2020)
  • Selin Sayek Böke (2020-2023)
  • Neslihan Hancıoğlu (2023)
  • Selin Sayek Böke (2023-günümüz)
  • g
  • t
  • d
Türk milliyetçiliği
İdeoloji
  • Anadoluculuk
  • İttihatçılık
  • Irkçılık
  • Kemalizm
    • Altı Ok
  • Kıbrıs Türk milliyetçiliği
  • Turancılık
  • Türkçülük
  • Türk-İslam sentezi
  • Ulusalcılık
  • Ülkücülük
Oluşumlar
  • Türk Ocakları
  • Ülkü Ocakları
  • Kuvâ-yi Milliye
  • Müdâfaa-i hukuk cemiyetleri
  • Türkiye Gençlik Birliği
  • 9 Eylül Cephesi
  • Türk İntikam Tugayı
  • Türk Mukavemet Teşkilatı
  • Kara Çete
  • Rüzgâr Birliği
Düşünürler
  • Namık Kemal
  • Ziya Gökalp
  • Yusuf Akçura
  • Ömer Seyfettin
  • Mehmet Emin Yurdakul
  • Orhan Seyfi Orhon
  • Hüseyinzade Ali Turan
  • Ahmet Ağaoğlu
  • Mehmed Emin Resulzade
  • Mustafa Çokay
  • Zeki Velidi Togan
  • Mustafa Kemal Atatürk
  • Necip Asım Yazıksız
  • Nihal Atsız
  • Munis Tekinalp
  • Reha Oğuz Türkkan
  • Alparslan Türkeş
  • Oktay Sinanoğlu
  • İskender Öksüz
  • Muhsin Yazıcıoğlu
  • Şükrü Saracoğlu
  • Yusuf Halaçoğlu
  • Talat Paşa
  • Enver Paşa
  • Ali Suavi
  • Numan Çelebicihan
  • Rıza Nur
  • I. Eftim
  • Nejdet Sançar
  • Peyami Safa
  • Mahmut Esat Bozkurt
  • Attilâ İlhan
  • Gökçe Fırat
Olaylar
  • Ermeni mallarına el konması
  • Bâb-ı Âli Baskını
  • Adana Katliamı
  • Yerleşim isimlerinin değiştirilmesi
  • Başka dillerden alınan sözcüklerin değiştirilmesi
  • Rum Kırımı
    • Samsun tehcirleri
  • Ermeni Kırımı ve Reddi
  • Süryani Kırımı
  • Türk Kurtuluş Savaşı
  • Elza Niyego Olayı
  • Vatandaş Türkçe konuş!
  • Vagon-Li Olayı
  • Öğrenci andı
  • 1934 Trakya Pogromu
  • 1934 İskân Kanunu
  • Soyadı Kanunu
  • Zilan Katliamı
  • Dersim Katliamı
  • Yirmi Kur'a Nafıa Askerleri
  • Varlık Vergisi
  • Irkçılık-Turancılık Davası
  • Sabahattin Ali suikastı
  • İstanbul Pogromu
  • Erenköy Direnişi
  • Kıbrıs Harekâtı
  • Sağ-sol çatışması
    • Kanlı 1 Mayıs
    • 16 Mart Katliamı
    • Malatya Katliamı
    • Piyangotepe Katliamı
    • Bahçelievler Katliamı
    • Maraş Katliamı
    • Çorum Katliamı
    • Balgat Katliamı
    • Kemal Türkler suikastı
  • 1995 Azerbaycan darbe girişimi
  • Türk Ceza Kanunu'nun 301. maddesi
  • Hayvan isimlerinin değiştirilmesi
  • Hrant Dink suikastı
Mottolar
  • "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir"
  • "Her Türk asker doğar"
  • "Ne mutlu Türk'üm diyene"
  • "Türkiye Türklerindir"
  • "Şehitler ölmez vatan bölünmez"
  • "Ya istiklâl ya ölüm"
  • "Ya Taksim Ya Ölüm"
  • "Vatandaş Türkçe konuş!"
Diğer
  • 16 Büyük Türk Devleti
  • Atatürk Devrimleri
  • Atatürk kişi kültü
  • Güneş-Dil Teorisi
  • Öz Türkçe
  • Soyadı Kanunu
  • Taksim
  • Türkleştirme
  • Türk Tarih Tezi
  • g
  • t
  • d
Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanları (liste)
Çalışma Bakanları
(1946-1983)
  • Sadi Irmak
  • Tahsin Bekir Balta
  • Reşat Şemsettin Sirer
  • Hasan Polatkan
  • Ahmet Hulusi Köymen
  • Nuri Özsan
  • Samet Ağaoğlu
  • Hayrettin Erkmen
  • Mümtaz Tarhan
  • Hayrettin Erkmen
  • Halûk Şaman
  • Cahit Talas
  • Mehmet Raşit Beşerler
  • Ahmet Tahtakılıç
  • Cahit Talas
  • Bülent Ecevit
  • İhsan Sabri Çağlayangil
  • Ali Naili Erdem
  • Turgut Toker
  • Seyfi Öztürk
  • Atila Sav
  • Ali Rıza Uzuner
  • Ali Naili Erdem
  • Önder Sav
  • Turhan Esener
  • Ahmet Tevfik Paksu
  • Şevket Kazan
  • Ahmet Bahir Ersoy
  • Fehmi Cumalıoğlu
  • Ahmet Bahir Ersoy
  • Hüseyin Cavit Erdemir
  • Turhan Esener
Sosyal Güvenlik Bakanları
(1974-1983)
  • Sadık Şide
  • Ahmet Mahir Ablum
  • Hayrettin Uysal
  • Turhan Kapanlı
  • Mehmet İlhami Ertem
  • Hilmi İşgüzar
  • Mehmet Salih Yıldız
  • Sümer Oral
  • Sadık Şide
Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanları
(1983-2018)
  • Mustafa Kalemli
  • Mükerrem Taşçıoğlu
  • İmren Aykut
  • Metin Emiroğlu
  • Mehmet Moğultay
  • Nihad Matkap
  • Aydın Güven Gürkan
  • Ziya Halis
  • Ateş Amiklioğlu
  • Mustafa Kul
  • Emin Kul
  • Necati Çelik
  • İbrahim Nami Çağan
  • Hakan Tartan
  • Yaşar Okuyan
  • Nejat Arseven
  • Murat Başesgioğlu
  • Faruk Çelik
  • Ömer Dinçer
  • Faruk Çelik
  • Ahmet Erdem
  • Süleyman Soylu
  • Mehmet Müezzinoğlu
  • Jülide Sarıeroğlu
Aile, Çalışma ve
Sosyal Hizmetler Bakanları
(2018-2021)
  • Zehra Zümrüt Selçuk
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanları
(2021-günümüz)
  • Vedat Bilgin
  • Vedat Işıkhan
  • g
  • t
  • d
26. Türkiye Hükûmeti
VIII. İnönü Hükûmeti (20 Kasım 1961 - 25 Haziran 1962)
Başbakan
İsmet İnönü
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı
Ali Akif Eyidoğan
Devlet Bakanları
Necmi Ökten · Hıfzı Oğuz Bekata · Turhan Feyzioğlu · Mehmet Avni Doğan · Nihat Su
Gümrük ve Tekel Bakanı
Şevket Buladoğlu
Adalet Bakanı
Sahir Kurutluoğlu
Millî Savunma Bakanı
İlhami Sancar
İçişleri Bakanı
Ahmet Topaloğlu
Dışişleri Bakanı
Selim Rauf Sarper → Feridun Cemal Erkin
Maliye Bakanı
Şefik İnan
Millî Eğitim Bakanı
Mehmet Hilmi İncesulu
Bayındırlık Bakanı
Mehmet Emin Paksüt
İmar ve İskan Bakanı
Muhiddin Güven
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı
Süleyman Suat Seren
Ulaştırma Bakanı
Mustafa Cahit Akyar
Tarım Bakanı
Ali Cavit Oral
Çalışma Bakanı
Bülent Ecevit
Ticaret Bakanı
İhsan Gürsan
Sanayi Bakanı
Fethi Çelikbaş
Basın, Yayın ve Turizm Bakanı
Kamran Evliyaoğlu
  • g
  • t
  • d
27. Türkiye Hükûmeti
IX. İnönü Hükûmeti (25 Haziran 1962 - 25 Aralık 1963)
Başbakan
İsmet İnönü
Başbakan Yardımcıları
Hasan Dinçer · Ekrem Alican · Turhan Feyzioğlu
Devlet Bakanları
Raif Aybar · Şevket Raşit Hatipoğlu · Ali Şakir Ağanoğlu · Vefik Pirinççioğlu · Hıfzı Oğuz Bekata
Gümrük ve Tekel Bakanı
Orhan Öztrak
Adalet Bakanı
Abdülhak Kemal Yörük
Millî Savunma Bakanı
İlhami Sancar
İçişleri Bakanı
İlyas Seçkin → Orhan Öztrak → Vefik Pirinççioğlu → Hıfzı Oğuz Bekata → Kemal Sahir Kurutluoğlu
Dışişleri Bakanı
Feridun Cemal Erkin
Maliye Bakanı
Ferit Melen
Millî Eğitim Bakanı
İlhami Sancar → İbrahim Öktem → Şevket Raşit Hatipoğlu
Bayındırlık Bakanı
İlyas Seçkin → Arif Hikmet Onat
İmar ve İskan Bakanı
Hayri Mumcuoğlu → Fahrettin Kerim Gökay
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı
Yusuf Azizoğlu → Fahrettin Kerim Gökay
Ulaştırma Bakanı
Rıfat Öçten → Raif Aybar → İhsan Şeref Dura
Tarım Bakanı
Mehmet İzmen
Çalışma Bakanı
Bülent Ecevit
Ticaret Bakanı
Ahmet Oğuz → Muhlis Ete
Sanayi Bakanı
Fethi Çelikbaş
Turizm ve Tanıtma Bakanı
Nureddin Ardıçoğlu
Basın ve Yayın Bakanı
Celal Tevfik Karasapan
  • g
  • t
  • d
28. Türkiye Hükûmeti
X. İnönü Hükûmeti (25 Aralık 1963 - 20 Şubat 1965)
Başbakan
İsmet İnönü
Başbakan Yardımcısı
Kemal Satır
Devlet Bakanları
Vefik Pirinççioğlu · İbrahim Saffet Omay · Nüvit Yetkin · Malik Yolaç
Gümrük ve Tekel Bakanı
Mehmet Yüceler
Adalet Bakanı
Sırrı Atalay → Mehmet Sedat Çumralı
Millî Savunma Bakanı
İlhami Sancar
İçişleri Bakanı
Orhan Öztrak
Dışişleri Bakanı
Feridun Cemal Erkin
Maliye Bakanı
Ferit Melen
Millî Eğitim Bakanı
İbrahim Öktem
Bayındırlık Bakanı
Arif Hikmet Onat
İmar ve İskan Bakanı
Cafer Sadık Kutlay → Celalettin Uzer
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı
Kemal Demir
Ulaştırma Bakanı
Mahmut Vural → Ferit Alpiskender
Tarım Bakanı
Mehmet Turan Şahin
Çalışma Bakanı
Bülent Ecevit
Köyişleri Bakanı
Lebit Yurdoğlu
Ticaret Bakanı
Fenni İslimyeli
Sanayi Bakanı
Muammer Erten
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
Hüdai Oral
Turizm ve Tanıtma Bakanı
Ali İhsan Göğüş
  • g
  • t
  • d
37. Türkiye Hükûmeti
1. Ecevit, CHP-MSP Hükûmeti (26 Ocak 1974 - 17 Kasım 1974)
Başbakan
Bülent Ecevit
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı
Necmettin Erbakan
Devlet Bakanı
İsmail Hakkı Birler · Süleyman Arif Emre · Orhan Eyüpoğlu
Gençlik ve Spor Bakanı
Muslihittin Yılmaz Mete
Gümrük ve Tekel Bakanı
Mahmut Türkmenoğlu
Adalet Bakanı
Şevket Kazan
Millî Savunma Bakanı
Hasan Esat Işık
İçişleri Bakanı
Oğuzhan Asiltürk
Dışişleri Bakanı
Turan Güneş
Maliye Bakanı
Deniz Baykal
Millî Eğitim Bakanı
Mustafa Üstündağ
Bayındırlık Bakanı
Erol Çevikçe
İmar ve İskan Bakanı
Ali Topuz
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı
Selahattin Cizrelioğlu
Ulaştırma Bakanı
Hasan Ferda Güley
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı
Korkut Özal
Çalışma Bakanı
Önder Sav
Köyişleri ve Kooperatifler Bakanı
Mustafa Ok
Sanayi ve Teknoloji Bakanı
Abdülkerim Doğru
Ticaret Bakanı
Fehim Adak
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
Cahit Kayra
Turizm ve Tanıtma Bakanı
Orhan Birgit
Orman Bakanı
Ahmet Şener
  • g
  • t
  • d
40. Türkiye Hükûmeti
2. Ecevit Hükûmeti (21 Haziran 1977 - 21 Temmuz 1977)
Başbakan
Bülent Ecevit
Başbakan Yardımcıları
Turan Güneş · Orhan Eyüpoğlu
Devlet Bakanları
Yusuf Kenan Bulutoğlu · Lütfi Doğan
Gençlik ve Spor Bakanı
Yüksel Çakmur
Gümrük ve Tekel Bakanı
Mehmet Can
Adalet Bakanı
Selçuk Erverdi
Millî Savunma Bakanı
Hasan Esat Işık
İçişleri Bakanı
Mustafa Necdet Uğur
Dışişleri Bakanı
Ahmet Gündüz Ökçün
Maliye Bakanı
Besim Üstünel
Millî Eğitim Bakanı
Mustafa Üstündağ
Bayındırlık Bakanı
Abdülkerim Zilan
İmar ve İskan Bakanı
Erol Tuncer
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı
Celal Ertuğ
Ulaştırma Bakanı
Erol Çevikçe
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı
Fikret Gündoğan
Çalışma Bakanı
Ahmet Bahir Ersoy
Sosyal Güvenlik Bakanı
Hayrettin Uysal
Köyişleri ve Kooperatifler Bakanı
Ali Topuz
Sanayi ve Teknoloji Bakanı
Tarhan Erdem
Ticaret Bakanı
Ziya Müezzinoğlu
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
Neşet Akmandor
Turizm ve Tanıtma Bakanı
Altan Öymen
Orman Bakanı
Vecdi İlhan
  • g
  • t
  • d
42. Türkiye Hükûmeti
3. Ecevit Hükûmeti (5 Ocak 1978 - 12 Kasım 1979)
Başbakan
Bülent Ecevit
Başbakan Yardımcıları
Orhan Eyüpoğlu · Hikmet Çetin · Turhan Feyzioğlu · Mehmet Faruk Sükan
Devlet Bakanları
Mehmet Salih Yıldız · Mustafa Kılıç · Lütfi Doğan · Ahmet Şener · Enver Akova · Ali Rıza Septioğlu · Hasan Korkut
Gençlik ve Spor Bakanı
Yüksel Çakmur
Gümrük ve Tekel Bakanı
Tuncay Mataracı
Adalet Bakanı
Mehmet Can
Millî Savunma Bakanı
Hasan Esat Işık → Neşet Akmandor
İçişleri Bakanı
Vecdi İlhan → İrfan Özaydınlı → Orhan Eyüpoğlu → Hasan Fehmi Güneş
Yerel Yönetim Bakanı
Mahmut Özdemir
Dışişleri Bakanı
Ahmet Gündüz Ökçün
Maliye Bakanı
Ziya Müezzinoğlu
Millî Eğitim Bakanı
Mustafa Necdet Uğur
Bayındırlık Bakanı
Şerafettin Elçi
İmar ve İskan Bakanı
Vecdi İlhan → Ahmet Karaaslan → Mehmet Yüceler
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı
Mete Tan
Ulaştırma Bakanı
Güneş Öngüt
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı
Mehmet Yüceler
Çalışma Bakanı
Ahmet Bahir Ersoy
Sosyal Güvenlik Bakanı
Hilmi İşgüzar → Mehmet Salih Yıldız → Mete Tan
Köyişleri ve Kooperatifler Bakanı
Ali Topuz
Sanayi ve Teknoloji Bakanı
Orhan Alp
Ticaret Bakanı
Teoman Köprülüler
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
Deniz Baykal
Kültür Bakanı
Ahmet Taner Kışlalı
Turizm ve Tanıtma Bakanı
Alev Coşkun
Orman Bakanı
Vecdi İlhan → Ahmet Şener
İşletmeler Bakanı
Kenan Bulutoğlu
  • g
  • t
  • d
55. Türkiye Hükûmeti
3. Yılmaz, Anasol-D Hükûmeti (30 Haziran 1997 - 11 Ocak 1999)
Başbakan
Mesut Yılmaz
Başbakan Yardımcısı
İsmet Sezgin · Bülent Ecevit
Devlet Bakanları
Mehmet Salih Yıldırım · Metin Gürdere · Burhan Kara · Hüsamettin Özkan · Ahat Andican · Eyüp Aşık · Yıldırım Aktuna · Mehmet Batallı · Şükrü Sina Gürel · Hikmet Sami Türk · Yücel Seçkiner · Rifat Serdaroğlu · Refaiddin Şahin · Işılay Saygın · Mehmet Cavit Kavak · Hasan Gemici · Mustafa Yılmaz · Işın Çelebi · Güneş Taner · Rüştü Kazım Yücelen
Adalet Bakanı
Mahmut Oltan Sungurlu → Hasan Denizkurdu
Millî Savunma Bakanı
İsmet Sezgin
İçişleri Bakanı
Murat Başesgioğlu → Kutlu Aktaş
Dışişleri Bakanı
İsmail Cem
Maliye Bakanı
Zekeriya Temizel
Millî Eğitim Bakanı
Hikmet Uluğbay
Bayındırlık ve İskan Bakanı
Yaşar Topçu
Sağlık Bakanı
Halil İbrahim Özsoy
Ulaştırma Bakanı
Necdet Menzir → Arif Ahmet Denizolgun
Tarım ve Köy İşleri Bakanı
Mustafa Rüştü Taşar
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı
İbrahim Nami Çağan
Sanayi ve Ticaret Bakanı
Enis Yalım Erez
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
Cumhur Ersümer
Kültür Bakanı
Mustafa İstemihan Talay
Turizm Bakanı
İbrahim Gürdal
Çevre Bakanı
İmren Aykut
Orman Bakanı
Ersin Taranoğlu
  • g
  • t
  • d
56. Türkiye Hükûmeti
4. Ecevit Hükûmeti (11 Ocak 1999 - 28 Mayıs 1999)
Başbakan
Bülent Ecevit
Başbakan Yardımcıları
Hüsamettin Özkan · Hikmet Uluğbay
Devlet Bakanları
Mustafa Yılmaz · Şükrü Sina Gürel · Aydın Tümen · Fikret Ünlü · Hasan Gemici
Adalet Bakanı
Selçuk Öztek
Millî Savunma Bakanı
Hikmet Sami Türk
İçişleri Bakanı
Cahit Bayar
Dışişleri Bakanı
İsmail Cem
Maliye Bakanı
Zekeriya Temizel
Millî Eğitim Bakanı
Metin Bostancıoğlu
Bayındırlık ve İskan Bakanı
Ali Ilıksoy
Sağlık Bakanı
Mustafa Güven Karahan
Ulaştırma Bakanı
Hasan Basri Aktan
Tarım ve Köy İşleri Bakanı
Mahmut Erdir
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı
İbrahim Nami Çağan → Hakan Tartan
Sanayi ve Ticaret Bakanı
Metin Şahin
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
Ahmet Ziya Aktaş
Kültür Bakanı
Mustafa İstemihan Talay
Turizm Bakanı
Ahmet Tan
Çevre Bakanı
Fevzi Aytekin
Orman Bakanı
Arif Sezer
  • g
  • t
  • d
57. Türkiye Hükûmeti
5. Ecevit Hükûmeti (28 Mayıs 1999 - 18 Kasım 2002)
Başbakan
Bülent Ecevit
Başbakan Yardımcıları
Hüsamettin Özkan · Devlet Bahçeli · Cumhur Ersümer → Mesut Yılmaz
Devlet Bakanları
Faruk Bal · Mustafa Yılmaz · Sadi Somuncuoğlu · Recep Önal · Yüksel Yalova · Mehmet Ali İrtemçelik · Kemal Derviş · Ramazan Mirzaoğlu · Erdoğan Toprak · Şükrü Sina Gürel · Fikret Ünlü · Reşat Doğru · Edip Safder Gaydalı · Rüştü Kazım Yücelen · Mehmet Kocabatmaz · Hasan Gemici · Şuayip Üşenmez · Melda Bayer · Abdulhaluk Mehmet Çay · Tunca Toskay · Zeki Sezer · Yılmaz Karakoyunlu · Mehmet Keçeciler · Masum Türker · Tayyibe Gülek · Tayfun İçli
Adalet Bakanı
Hikmet Sami Türk → Aysel Çelikel
Millî Savunma Bakanı
Sabahattin Çakmakoğlu
İçişleri Bakanı
Sadettin Tantan → Rüştü Kazım Yücelen → Muzaffer Ecemiş
Dışişleri Bakanı
İsmail Cem → Şükrü Sina Gürel
Maliye Bakanı
Sümer Oral
Millî Eğitim Bakanı
Metin Bostancıoğlu → Necdet Tekin
Bayındırlık ve İskan Bakanı
Koray Aydın → Abdülkadir Akcan
Sağlık Bakanı
Osman Durmuş
Ulaştırma Bakanı
Enis Öksüz → Oktay Vural → Naci Kınacıoğlu
Tarım ve Köy İşleri Bakanı
Hüsnü Yusuf Gökalp
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı
Nejat Arseven → Yaşar Okuyan
Sanayi ve Ticaret Bakanı
Ahmet Kenan Tanrıkulu
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
Zeki Çakan → Cumhur Ersümer
Kültür Bakanı
Mustafa İstemihan Talay
Turizm Bakanı
Mustafa Rüştü Taşar → Erkan Mumcu
Çevre Bakanı
Fevzi Aytekin
Orman Bakanı
İbrahim Nami Çağan
  • g
  • t
  • d
Türkiye ana muhalefet partisi liderleri
  • Kâzım Karabekir
  • Fethi Okyar
  • Celâl Bayar
  • İsmet İnönü
  • Boş
  • Ekrem Alican
  • Ragıp Gümüşpala
  • Süleyman Demirel
  • İsmet İnönü
  • Ferruh Bozbeyli
  • Bülent Ecevit
  • Süleyman Demirel
  • Bülent Ecevit
  • Süleyman Demirel
  • Bülent Ecevit
  • Süleyman Demirel
  • Bülent Ecevit
  • Boş
  • Necdet Calp
  • Aydın Güven Gürkan
  • Erdal İnönü
  • Mesut Yılmaz
  • Necmettin Erbakan
  • Mesut Yılmaz
  • Necmettin Erbakan
  • Tansu Çiller
  • İsmail Alptekin
  • Recai Kutan
  • Tansu Çiller
  • Deniz Baykal
  • Kemal Kılıçdaroğlu
  • Özgür Özel
  • g
  • t
  • d
Türkiye Türkiye Büyük Millet Meclisi 20. Dönem İstanbul Milletvekilleri
Refah Partisi
  • Azmi Ateş
  • Mustafa Baş
  • Mukadder Başeğmez
  • Gürcan Dağdaş
  • Süleyman Arif Emre
  • Ekrem Erdem
  • Mehmet Fuat Fırat
  • Metin Işık
  • İsmail Kahraman
  • Hüseyin Kansu
  • Göksal Küçükali
  • Aydın Menderes
  • Ali Oğuz
  • Mehmet Ali Şahin
  • Osman Yumakoğulları
  • Bahri Zengin
Anavatan Partisi
  • Bülent Akarcalı
  • Ahat Andican
  • Refik Aras
  • Ali Coşkun
  • Hüsnü Doğan
  • Halit Dumankaya
  • Yılmaz Karakoyunlu
  • Mehmet Cavit Kavak
  • Emin Kul
  • Yusuf Namoğlu
  • Korkut Özal
  • Ali Talip Özdemir
  • Yusuf Pamuk
  • Güneş Taner
  • Şadan Tuzcu
Demokratik Sol Parti
  • Ahmet Ziya Aktaş
  • Mehmet Aydın
  • İbrahim Nami Çağan
  • Bülent Ecevit
  • Osman Kılıç
  • Tahir Köse
  • Hüsamettin Özkan
  • Cevdet Selvi
  • Ahmet Tan
  • Bülent Hasan Tanla
  • Zekeriya Temizel
  • Erdoğan Toprak
Doğru Yol Partisi
  • Meral Akşener
  • Yıldırım Aktuna
  • Mehmet Sedat Aloğlu
  • Tayyar Altıkulaç
  • Tansu Çiller
  • Hasan Tekin Enerem
  • Cefi Kamhi
  • Hayri Kozakçıoğlu
  • Necdet Menzir
  • Bahattin Yücel
  • Namık Kemal Zeybek
Son Seçim: 24 Aralık 1995 (20. dönem)
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BIBSYS: 8027740
  • BNF: cb15070293p (data)
  • CiNii: DA13767334
  • GND: 120256606
  • ISNI: 0000 0001 1466 7189
  • LCCN: n50031846
  • MusicBrainz: aa6acfe6-f280-4f6c-ae4c-14f5db61d09b
  • NLG: 187398
  • NLI: 987007442391705171
  • NSK: 000335671
  • NTA: 074149229
  • SELIBR: 184411
  • SUDOC: 083238131
  • TDVİA: ecevit-mustafa-bulent
  • VIAF: 5218850
  • WorldCat (LCCN): n50-031846
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bülent_Ecevit&oldid=36551153" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Demokratik Sol Parti genel başkanları
  • 26. Hükûmet - 8. İnönü Hükûmeti
  • 27. Hükûmet - 9. İnönü Hükûmeti
  • 28. Hükûmet - 10. İnönü Hükûmeti
  • 37. Hükûmet - 1. Ecevit, CHP-MSP Hükûmeti
  • 40. Hükûmet - 2. Ecevit Hükûmeti
  • 42. Hükûmet - 3. Ecevit Hükûmeti
  • 55. Hükûmet - 3. Yılmaz, Anasol Hükûmeti
  • 56. Hükûmet - 4. Ecevit Hükûmeti
  • 57. Hükûmet - 5. Ecevit Hükûmeti
  • Bülent Ecevit
  • 1925 doğumlular
  • İstanbul ili doğumlu siyasetçiler
  • 2006'da ölenler
  • Ecevit ailesi
  • Türkiye başbakanları
  • Türk milliyetçileri
  • Türk sosyal demokratlar
  • Türk antikomünistler
  • Türk Müslümanlar
  • 20. yüzyıl Türk gazetecileri
  • 21. yüzyıl Türk gazetecileri
  • Robert Lisesinde öğrenim görenler
  • TBMM Anayasa Komisyonu
  • TBMM Dışişleri Komisyonu
  • Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Türk Grubu
  • Cumhuriyet Halk Partisi genel sekreterleri
  • 21. yüzyıl Türk siyasetçileri
  • Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanları
  • 20. yüzyıl Türk siyasetçileri
  • TBMM 11. dönem Ankara milletvekilleri
  • TBMM 12. dönem Ankara milletvekilleri
  • TBMM 13. dönem Zonguldak milletvekilleri
  • TBMM 14. dönem Zonguldak milletvekilleri
  • TBMM 15. dönem Zonguldak milletvekilleri
  • TBMM 16. dönem Zonguldak milletvekilleri
  • TBMM 19. dönem Zonguldak milletvekilleri
  • TBMM 20. dönem İstanbul milletvekilleri
  • TBMM 21. dönem İstanbul milletvekilleri
  • TBMM 1961 Kurucu Meclis CHP temsilcisi
  • Türkiye'deki ana muhalefet partisi genel başkanları
  • Cumhuriyet Halk Partisi MYK üyeleri
  • 28 Şubat Süreci
  • Ankara ilinde hastalıktan ölenler
  • Devlet Mezarlığı'na defnedilenler
  • Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başarı Ödülü sahipleri
  • 20. yüzyıl Türk şairleri
  • 21. yüzyıl Türk şairleri
  • İngilizceden Türkçeye çeviri yapanlar
  • Türkiye çalışma ve sosyal güvenlik bakanları
  • Türkiye başbakan yardımcıları
  • Türk sekülaristler
  • Türk çevirmenler
Gizli kategoriler:
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar
  • Türkçe Vikipedi ile Vikiveride aynı resim olan maddeler
  • Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler
  • BIBSYS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • CINII tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • MusicBrainz tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLG tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NSK tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NTA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SELIBR tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • TDVİA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 20.51, 21 Aralık 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Bülent Ecevit
Konu ekle