TEKEL
 | |
 Günümüzde Yunus Emre Enstitüsü tarafından kullanılan TEKEL'in Ankara'daki binası. | |
| Eski ad(lar) |
|
|---|---|
| Tip | Kamu kurumu |
| Endüstri | Tütün mamülleri, içki, tuz |
| Akıbeti | 2008 yılında özelleştirilerek marka British American Tobacco'ya devredildi. 2009 yılında TEKEL fabrikaları kapatıldı.[1] |
| Öncül | Tütün Rejisi |
| Ardıl | Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürlüğü |
| Kuruluş | 1862) |
| Kurucu | Osmanlı İmparatorluğu |
| Feshedilme | 2008 |
| Genel merkezi | , |
| Net gelir | $2.4 milyar (2004) |
| Sahibi | British American Tobacco |
| Çalışan sayısı | 10,000 |
TEKEL, Türkiye Cumhuriyeti'ne ait tütün, alkollü içki ve tuz şirketiydi. 1925'te parastatal (hükûmete ait / kontrol edilen) bir şirket olan Régie'den kamulaştırılmıştır. Yabancı bir ortak ve Osmanlı konsorsiyumu olan Régie, "La Société de la Régie co-interestée des tabacs de l'Empire Ottoman"ın kısaltmasıydı.
Régie sonrası TEKEL, Türkiye'deki tüm alkol ve tütün ürünlerinin tek üreticisi ve dağıtıcısı haline gelmiştir. Bugün TEKEL artık alkol ve tütün mamulleri sektöründe tekel değil, yalnızca Türkiye'deki tüm alkol ve tütün ürünlerinin vergilendirilmesini ve dağıtımını kontrol etmektedir.[güncellenmeli]
2008 yılında özelleştirilerek British American Tobacco'ya satıldı ve sigara, şarap, likör ve diğer ürünlerde ticari marka olarak üretimi durduruldu. 2009 yılında ise fabrikaları kapatıldı.[2][3]
Markaları
[değiştir | kaynağı değiştir] | Bu maddede Hata: Eksik olan bilgileri belirtmelisiniz. konusunun eksik olduğu düşünülmektedir. (Ocak 2025) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
- Sipahi
1977'den itibaren[4] ve sonraları 2005-2006 yıllarında[5] TEKEL Malatya ve Adana tütün fabrikalarında üretilen ve adını Sipahilerden alan, logosu ve ambleminde de Tımarlı Sipahi olan[6] bir Türk malı sigara markasıdır. 2. MC hükümeti'nin Gümrük ve Tekel Bakanı Gün Sazak tarafından çıkarılmıştır. Küçük Karton Filtreli, Küçük Kağıt Filtreli ve Uzun Kağıt Filtreli olmak üzere 3 çeşit olarak üretilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Turkish tobacco workers get upper hand in bitter dispute over jobs". the Guardian (İngilizce). 29 Ocak 2010. 15 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2022.
- ^ "Özelleştirmenin ağır faturası... Fabrikalar yıkıldı AVM oldu". Cumhuriyet. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2022.
- ^ Gazetesi, Dünya (12 Temmuz 2009). "TEKEL'den kalan yaprak tütün işletmeleri de kapatılıyor". 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2022.
- ^ "O şimdi 'üvey evlat'". Sabah. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2022.
- ^ "Sipahi`den vazgeçildi". Hürriyet. 26 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2022.
- ^ "Eski Sigara Ambalajlarının Görsel İletişim Tasarımı Açısından Estetik Boyutunun Değerlendirilmesi". Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 26 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2022.
