Takuan Soho
Takuan Soho, (Japonca: 澤庵 宗彭 Takuan Sōhō, 1573 - 1645) Zen Budizmin Rinzai okulunun büyük figürlerinden biri, zen rahibi, ressam, kaligraf, çay ustası.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Takuan 1573'te Tajima bölgesindeki karlı ve sisli bir dağ köyü olan Izuşi köyünde, Miura klanından bir samuray ailesinde doğdu. Samuray ailesinde doğmasına karşın on yaşında Budizmin Jodo mezhebi üzerinde çalışmak için manastıra girdi, on dört yaşında bir Zen mezhebi olan Rinzai'yi uygulamaya başladı ve 1608 yılında Kyoto'da Daitoku-ji manastırına başrahip oldu. Efsaneye göre tüm Japon kılıç dövüşçülerinin en ünlüsü olan Miyamoto Musashi'nin öğretmeniydi. Yagyū Shinkage-ryū sisteminin kurucusu Yagyu Munenori, Şogun Tokugawa Iemitsu ve Japon İmparatoru Go-Mizuno ile de temasları olmuştu. Zen'in ruhunu kılıç dövüşü ve kaligrafiye taşımıştı. Yazmaları toplam altı cilttir ve günümüz savaş sanatı uygulayıcılarının üzerinde hâlâ etkili olmaya devam etmektedir.
Takuan Soho, yaşadığı dönemde ün ve popülerliğine rağmen kayıtsız tutumunu korumayı bilmiş ve ölüm döşeğinde öğrencilerine : "Bedenimi tapınağın ardındaki dağa gömün, üzerini toprakla örtün ve evlerinize gidin. Sutraları okumayın, tören yapmayın. Ne keşişlerden ne de halktan ödüller kabul etmeyin." demiştir.
Takuan'ın yaşadığı döneme gelinceye kadar kılıç sanatı, meditatif Zen ile tekniğin bir ifadesi olarak kabul edilegelmişti ancak Takuanla zen ile kılıç sanatı tam bir birleşim sağlamıştı ve onun kılıç üzerine görüş ve eserleri günümüze kadar gelen Japon kılıç dövüşü sanatının son derece derinden etkilemiştir. Takuan'ın düşünceleri zamanın Yagyu Munenori ve Miyamoto Musaşi gibi büyük ustalarının da eserlerini etkilemiştir.
Takuan'ın "Engellenmeyen Zihin" Eserinden
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Hiçbir şey üzerinde oyalanmadan aklımızı zenginleştirmeliyiz. Her tür işte, işinizi yapma düşüncesi ortaya çıktığı zaman, aklınız yapmakta olduğunuz şeye takılır. Yani bu pasaj, hiçbir yerde oyalanmadan aklımızı zenginleştirmemiz gerektiği anlamına gelir. Aklınız canlı olması gereken yerde canlı değilse, elleriniz çalışmaz; yürüyorsanız, hemen orada durursunuz. Fakat özgül şeyler yapmak için aklını zenginleştiren, gene de süreç içinde durup oyalanmayanlara çeşitli sanatlarda uzman denir.
- Oyalanan akıldan, takılıp kalan akıl ortaya çıkar ve rutin varlığın sürekli kendini tekrarı da oradan başlar. Bu oyalanan akıl yaşam ve ölümün bağı olur.
- Sorun, çiçek ve yaprakları gördüğünüz zaman bile çiçek ve yaprakları gördüğünüz bilinciyle orada durmamaktır.
- Nihai nokta, gördüğün ve duyduğun zaman bile, aklı tek bir yerde bırakmamaktır.
- Eğer tekniğin talimini yapmaz ve kalbinde yalnızca ilkeye yer verirsen beden ve ellerin işlemeyecektir. Eğer senin savaş sanatının terimleriyle konuşacak olursak tekniği çalışmak teknikle olur ve teknik sürekli şekilde uygulanırsa beş beden duruşu bir kılar. İlkeyi biliyor olsan bile kendini tekniğin kullanımından mükemmel derece özgür kılmalısın. Ve yanınanda iyi taşıdığın kılıcı kullanabiliyor olsan bile eğer ilkenin en derin yönlerini kendinde netleştirememişsen mükemmellikten kısa zamanda saparsın. Teknik ve ilke tıpkı bir yük arabasının iki tekeri gibidir.
- Zihin durduğunda rakibin tarafından ele geçirilecektir. Diğer taraftan eğer zihin hızlı olmayı düşünür ve bir an önce eyleme geçmeyi düşünürse kendi düşüncesine yakalanacaktır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Takuan Soho/Wikipedi13 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Thomas Cleary: Japon Savaş Sanatı, Çeviren Şen Süer Kaya, Anahtar Kitaplar, İstanbul, 1994.
- Takuan Soho:Unfettered Mind, Trans. William Scott Wilson. Tokyo: Kodansha International, 2002.
Türkçede Takuan
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sınırsız Zihin, Arion Yayınevi, Çev. Özlem Yaşayanlar, İstanbul, 2008.
İngilizce'de Takuan
[değiştir | kaynağı değiştir]- Unfettered Mind, the by Takuan Soho. Trans. William Scott Wilson. Tokyo: Kodansha International (JPN); Gift Ed edition (March 2003)
- Immovable Wisdom: Zen Teachings of Takuan Soho, Nobuko Hirose (Editor), Element Books Ltd, 1992
