Tanrı'nın Davası Çemberi
Tanrı'nın Davası Çemberi, 1 Haziran 1842'de Andrzej Towiański'nin öncülüğünde Paris'te kurulan ve 1878'e kadar faaliyet gösteren ahlaki ve dini bir hareket. Towiański, işgal altında yaşayan Leh halkı için yeni bir dönemin geleceğine inanıyordu. Ona göre Tanrı'nın Krallığının yeryüzüne gelişinde Polonya ulusunun tarihsel süreçte önemli bir rolü olacaktı. Çünkü onlara göre Polonyalılar, seçilmiş uluslardan bir tanesidir. Bunun yanında dini hareket, kurumsallaşmış dini formları da eleştirdi. Her insanın tanrı tarafından kendisine verilen mutlak bilginin kendi içinde gizli olduğunu iddia ediyorlardı. Çember, birçok Polonyalı göçmenden oluşuyordu. Bunların arasında Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Michał Szweycer, Seweryn Goszczyński gibi isimler de vardı.[1]
Çemberin faaliyetleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Tanrı'nın Davası Çemberi, 27 Eylül 1841'de Notre Dame Katedrali'nde Towiański'nin felsefi varsayımlarını açıkladığı konuşmasından sonra oluşmaya başladı. Adam Mickiewicz, tarikatın örgütlenmesinde aktif olarak yer aldı. Hareketin ilk resmi toplantısı 1 Haziran 1842'de yapıldı. Başlangıçta hareket 17 kişiden oluşmaktaydı. Her ne kadar bu sayı zamanla artmaya başladıysa da hareketin üye sayısı hiçbir zaman 100'den fazla olmadı. O dönemde Polonyalı göçmenler, siyasi güçsüzlükten cesareti kırılmış ve önemli bir eyleme susamıştı. Harekette eylem merkezliydi. Harekete felsefesi o zamanın tarihsel anın Polonya ve dünya için bir atılım olduğu ve bu grubun çalışmalarıyla kötülük ve dindarlıkla savaşmaya dayanan yeni bir çağın gelişini hızlandırabileceği inancına dayanıyordu. Ancak hem liberal demokratlar hem de muhafazakar kilise çevreleri askerî eylem merkezli düşüncelere karşıydı. Örgüt, Katolik Kilisesi'nde reform yapmak istedi ve bu nedenle, "Yeni Düzen Ayinleri" adında ayinlerin seküler biçimlerini uygulamaya çalıştı. Hareket, Papa XVI. Gregorius'yi davası için kazanmayı başaramadı. Çemberin en aktif üyelerinden biri Mickiewicz'di (Çember üyeleri arasında Kardeş-Peygamber olarak anılırdı). Mickiewicz, Towiański'nin 19 Temmuz 1842'de Fransız yetkililer tarafından ülkeyi terk etmeye zorlanmasının ardından Paris Çemberi'nin de başına geçti. Bu dönemde cemaate sıkı bir hiyerarşi geldi ve cemaat, cemaat üyelerinin yaşamlarının tüm alanlarının kontrolü altına almaya başladı. Böylece cemaat bir mezhebe dönüştü. Zamanla, Mickiewicz, askeri mücadeleye olan ilgisizliği ve artan tiranlığı nedeniyle Towiański ile arası bozuldu ve Nisan 1846'da kendi Çemberini kurarak ondan ayrıldı. Ayrışma, Çar I. Nikolay'a gönderilen mektubun okunduğu 29 Kasım 1844'teki toplantıda daha da belirginleşti. Mektup, Polonyalıların ve Rusların, ne olursa olsun sevgi ruhu içinde tanımlıyorken, bölücüleri ise nefret dolu ifadelerle tanımlıyordu. Belge izleyicileri şok etti, Juliusz Słowacki ve Albay Mikołaj Kamieński mektubu şiddetli bir şekilde eleştirerek tarikattan ayrıldı. Towiański, takipçilerini yeniden bütünleştirmeyi başarsa da, Çember'in rolü giderek azaldı. Örgüt, kurucunun 1878'deki ölümünden sonra dağılmadı. Hareket, Torino'da devam etti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021.