Tencteriler
Tencteriler ve Usipeteler, MÖ 1. yüzyılda Ren Nehrinin doğu kıyılarında yerleşik olan Cermen kabileleridir. Bu kabileler hakkında en kapsamlı bilgi Jül Sezar'ın onlara karşı düzenlediği seferden bahseden Commentarii de Bello Gallico adlı eseridir.
Sezar Tencteri ve Usipete kabilelerinin bölgenin baskın askerî gücü olan Suebiler tarafından geleneksel topraklarından nasıl sürüldüklerini tasvir eder. MÖ 55 yılı kışında Germania'nın başka bir yerinde yaşamak için yeni topraklar bulamayan iki kabile, Ren Nehrinin ağzına, Belgic kökenli bir kabile olan ve henüz Roma egemenliğini kabul etmemiş olan Menapilerin nehrin her iki yakasından bulunan topraklarına gelmişledir. Birkaç küçük akın sonucu tehlikenin farkına varan Menapiler hemen Ren nehrinin doğu kıyılarına geçmişler ve başarılı bir savunma sonucu Cermenlerin nehrin diğer tarafına geçişini belirli bir süre için durdurabilmişlerdi. Cermenlerin geri çekilmesinin ardından eski topraklarına dönen Menapiler, Cermen süvarilerinin sürpriz bir gece saldırısı ile karşı karşıya kalmışlardır. Çok sayıda Menapi gemisi ile karşıya geçen Cermenler Menapi topraklarının geri kalanını da işgal etmiş ve kışı kabilenin erzaklarına el koyarak geçirmişlerdir.
Sezar, Galyalıların yeni gelenlerle işbirliği yaparak kendisine karşı bir ittifak oluşturabileceği korkusuyla hemen olaya müdahale etme kararı almıştır. Sezar, bazı Galyalı kabile şeflerinin Cermenlere işgal ettikleri topraklardan çekilmeleri karşılığında para vermeyi teklif ettikleri bilgisini almış ancak Tencteri ve Usipeteler bu teklifi Galyaların zayıflığına yorarak Galya toprakları içerisinde ilerlemeye devam ederek Condrusi ve Eburone kabilelerinin de topraklarını işgal etmişlerdir. Bu rüşvet teklifinden haberi yokmuş gibi davranan Sezar onlardan Tencteri ve Usipetelere karşı yapılacak savaşta kullanmak üzere süvari ve erzak talebinde bulunmuştur.
Tencteri ve Usipeteler öncelikler Sezar'a elçiler göndermişlerdir. Kendi askerî güçlerini abartan kabileler Sezar'a kendilerine yerleşmek için bir alan tahsis etmesini rica etmişlerdir. Suebilere karşı bir ittifak teklifini reddeden Sezar, Tencteri ve Usipeteler için Suebilerin saldırıları karşısında yardım talebinde bulunan başka bir Cermen kabilesi olan Ubilerin topraklarını uygun görmüştür.
Elçiler Sezar'dan üç gün sürecek bir ateşkes talebinde bulunmuş ancak Sezar Cermenlerin birkaç gün önce Meuse nehrini geçerek Ambivariti topraklarını yağmalamaya giden süvarilerinin dönüşü için zaman kazanmaya çalıştıklarını anlayarak bu teklifi reddetmiştir. Hayır cevabı alan elçiler bu kez yerleşim yeri konusunda Ubilerle müzakerelerde bulunmak için üç günlük bir ateşkes talebinde bulunmuşlarsa da teklif aynı gerekçe ile reddedilmiştir. Sezar elçilere sadece bir gün süre vermiş ve komutanlarına savunmada kalmalarını ve karşı tarafı savaşa kışkırtmaktan uzak durmaları emrini vermiştir.
Cermen süvarileri sayıca Sezar'in Galyalı süvarilerinden daha az olmalarına rağmen Romalıları geri çekilmeye zorlamak için ilk saldırıyı başlatmışlardır. Sezar o dönem için kullandıkları karakteristik bir savaş taktiği kullanmıştır; süvariler atlarından hızla atlayarak Cermen süvarilerinin atlarını bel hizasından bıçaklamışlardır. Cermenleri barışı bozmakla suçlayan Sezar daha fazla elçi kabul etmemiş ve bazılarını tutuklatarak tüm gücüyle Cermen kamplarına karşı saldırıya geçmiştir. Bozguna uğrayan Usipeteler ve Tencteriler kaçmak zorunda kalmışlar ve Sezar'ın süvarileri tarafından Ren ve Meuse nehirlerinin kesiştiği yere kadar kovalanmışlardır. Pek çoğu nehri geçmeye çalışırken boğularak ölmüştür.[1][2]
Tacitus, Germania adlı eserinde Tencteri ve Usipetelerden bahsetmez ancak Agricola adlı eserinde general Agricolanın Britanya sefere sırasında Usipilerden oluşan bir Kohorttan bahseder.[3]
Yine Usipeteler ve Tencteriler Romalılar tarafından Cermen kökenliden ziyade Galya kökenli olarak kabul edilmişlerdir. Bu sebeple isimleri Keltçe, Usipeteler "iyi biniciler" ve Tencteriler "sadıklar" olarak çevirilmiştir.