Tevfik Guliyev
| Tevfik Guliyev | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | Tofiq Quliyev 07 Kasım 1917 Bakü Guberniyası |
| Ölüm | 04 Ekim 2000 (82 yaşında) Bakü, Azerbaycan |
| Başladığı yer | Azerbaycanlı |
| Meslekler | Besteci, piyanist, şef |
| Etkin yıllar | 1931-2000 |
| Resmî site | tofiqquliyev.musigi-dunya.az |
| Önemli çalgılar | |
Tevfik Guliyev (Azerice: Tofiq Quliyev, Tofiq Ələkbər oğlu Quliyev; d. 7 Kasım 1917 - ö. 4 Ekim 2000), Azeri besteci ve piyanist.[1]
Hayatı ve kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Tevfik Guliyev 1917 yılında Bakü'de doğdu. 1934 yılında Azerbaycan Devlet Konservatuvarında eğitim almaya başlamıştır. Konservatuvarda piyano ve şeyfik eğitimi almış ve 1936 yılında konservatuvarı bitirmiştir. 1931 yılında Asef Zeynallının tavsiyesiyle Mirza Alekber Sabirin "Məktəbli" şiirine şarkı yazmıştır. 1935 yılında Azerbaycan Devlet Akademik Millî Dram Tiyatrosu şef olarak çalışmaya başlamıştır.1936 yılında besteci Z.Bağırovla birlikte "Rast", "Segah", "Zabul", "Dügəh" muğamlarını piyano için hazırlamıştır. Üzeyir Hacıbeyovun desteğiyle eğitimine devam etmek için Moskova Devlet Konservatuvarına gitmiş ve çok geçmeden orkestrada piyanocu olarak çalışmaya başlamıştır. 1939 yılında Baküye geri dönmüş ve 1941 yılında "Kırmızı Ordu"müzik grubunu kurmuştur. 1954 yılında Azerbaycan Devlet Konservatuvarında öğretmen olarak çalışmaya başlamıştır. 1958 yılında Azerbaycan Devlet Akademik Filarmonisinin başkanı olarmuştur. "Bakı Payızı" şarkı yarışmasını düzenlemiştir. 1969-1979 yıllarında Azerbaycan Bestekarlar Birliğine başkanlık etmiştir.[2]
Anısı
[değiştir | kaynağı değiştir]2022 yılında bestecinin 105. doğum yılı Viyana'da kutlanmıştır. 7 Kasım 2003 tarihinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, "T. E. Kuliyevin anısının yaşatılması" hakkında bir karar vermiştir. Bu karara göre, bestecinin yaşadığı binaya (Hüsü Hacıyev Caddesi, 23) anıt levhası asılmıştır.[3]
Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı, bestecinin hayatı ve eserlerine adanmış bir kitap yayımlamıştır (Z. K. Abdullayeva'nın "Harika Besteci" adlı eseri). Bakü şehirlerinde bir caddeye ve 12 numaralı müzik okuluna bestecinin adı verilmiştir.[2]
7 Kasım 2007'de Toevfik Kuliyev'in 90. doğum yılı kutlanmıştır. Bu etkinlik çerçevesinde Haydar Aliyev Vakfı'nın öncülüğünde Tevfik Kuliyev'in eserlerine adanmış bir web sitesi oluşturulmuştur.[2]
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Tevfik Kuliyev'e aşırı derecede bağlı olan torunu Cemile Muradasilova'ya adanmış "Cemilenin Albümü" adlı piyano çocuk eserleri derlemesi, çocuk müzik okullarında geniş bir şekilde kullanılmaktadır. Ayrıca, Cemile Muradasilova, Tevfik Kuliyev'in besteci olduğu "Şir Evden Gitti" ve "Müzik Öğretmeni" filmlerinde rol almıştır.
Tevfik Kuliyev'in oğlu, yönetmen Eldar Kuliyev'dir. Ayrıca, senarist Nermine Kuliyeva'nın büyükbabasıdır.
Şarkıları
[değiştir | kaynağı değiştir]| Şarkı | Sanatçı(lar) | Söz |
|---|---|---|
| "Ziyafət" | Reşit Behbudov | Reşit Behbudov |
| "Zibeydə" | Reşit Behbudov | Nikolay Dorizo |
| "Azerbaycan" | Reşit Behbudov | Samet Vurgun |
| "Badamlı" | Reşit Behbudov | Z.Cabbarzade |
| "Bahar gəlir" | Reşit Behbudov | T.Eyyubov |
| Akşam Şarkısı | Şevket Alekberova | Z.Cabbarzade |
| Lay-lay | Şevket Alekberova | Z.Cabbarzade |
| İlk Bahar | Şevket Alekberova | Z.Cabbarzade |
| Sen benimsin, ben seninim | Şevket Alekberova | Z.Cabbarzade |
| Ağaçta elma | Şevket Alekberova | Z.Cabbarzade |
| Kederli şarkı | Şevket Alekberova | Z.Cabbarzade |
| Gül oğlum | Şevket Alekberova | Z.Cabbarzade |
| Kızların şarkısı | Şevket Alekberova | Enver Elibeyli |
| Behtever oldum | Azer Zeynalov | Hakani Şirvani |
| Coş denizim | Kaya grubu | Nebi Hezri |
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Azerbaycan SSC Devlet Sanatçısı (1964)
- Azerbaycan SSC Əməkdar İncəsənət Xadimi (1958)
- Azerbaycan SSC Devlet Ödülü Sahibi
- SSCB Kırmızı İşçi Bayrağı Rozeti (iki defa)
- SSCB "Şeref Nişanı" Rozeti
- İstiklal Rozeti — 07.11.1997[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Tevfik Guliyev hakkında bilgi". 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
- ^ a b c "Tofiq Quliyev bioqrafiyası". 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023.
- ^ AzərTAc (30 Kasım 2022). "Vyanada Tofiq Quliyev və Emin Sabitoğlunun xatirə konserti keçirilib" (Azerice). 30 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ ""T. Ə. Quliyevin "İstiqlal" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 7 noyabr 1997-ci il tarixli, 640 nömrəli Fərmanı". 2 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2024.