Teya

Teya
Teya
	552-553'te Ostrogotlar Kralı Teya adına bastırılmış bir bronz sikke
Ostrogotlar Kralı
Hüküm süresi	552–553
Önce gelen	Totila
Ölüm	553; Mons Lactarius, (Modern Monti Lattri, Campania)

Teya veya Teja, Theia, Thila, Thela, Teias (ö. 552, Mons Lactarius, modern Campania), Ostrogotlar Krallığı son kralı.

Hayatı

Teya Ostrogotlar Krallığı kralı olan Totila komutası altında bir askeri komutandı. Verona'daki Ostrogotlar askerlerinin kumandanı olarak 552 yılında Taginae Muharebesi (veya Busta Gallorum Savaşı) katıldı. Bu savaş, Doğu Romalı general Narses'in Ostrogotlar Krallığı kralı Totila'yı mağlup etmesi ve Totila'nın kanlı muharebede öldürülmesiyle sona erdi.

Bu muharebede hayatta kalan Teya güney İtalya'ya kaçmaya başladı. Bu kaçış sırasında bu mağlubiyet felaketinden hayatlarını kurtarıp kaçmakta olan diğer Ostrogotlar askerleri ve Ostrogotlar ileri gelenleri olan Scipuar, Gundulf (Indulf), Gibal ve Ragnaris onun ordusuna katıldılar. Teya, askerler tarafından geleneksel olarak bir kalkan üzerinde havaya kaldırılarak Ostrogotlar Krallığı kralı seçildi. Franklarla ittifak kurmak inci Po Nehri kuzeyinde bulunan Franklar Kralına gayet güzel hediyelerle bir elçi gönderdi. Franklar Kralı Theudibald bu hediyeleri kabul etti ama müttefiklik etmeye yanaşmadı ve tarafsız kalacağını Kral Teya'nin Ostrogo elçisine bildirdi. Teya bir süre Orta İtalya'da tutundu. Sonra güneye Napoli civarına çekilmek ve bu bölgede elinde bulunan askerlerle Ostrogotlar için bir son direniş yapmaya karar verdi.

Bizans ordusu komutanı Narses ise Güney İtalya'ya doğru ilerlemeye başladı ve güzergâhı üzerinde bulunan ve hatta uzakta olan İtalyan şehirleri Bizanslıların idaresine geçmeyi kabul ettiler. Narses, Ostrogotlar elinde bulunan Roma'yı kuşatma altına alıp kısa bir kuşatmadan sonra bu şehri eline geçirdi. Narses, Totila'nın büyük bir Ostrogot hazinesini Napoli civarında bulunan körfezin kuzeyinde bulunan Cumeada korumalar altında bıraktığını öğrenmişti ve bu hazineyi eline geçirmek için ordusu ile Napoli Körfezi'ne yöneldi.

Teya emrinde bulunan Ostrogotlar ordusu ile Cumea'da eski kral Totila'nin bırakmış olduğu Ostrogot hazinesini Bizanslılara kaptırmamak için Napoli Körfezi'ne yürüyüşe geçti. Günümüzde Napoli'nin güneyinde Vezüv Yanardağı eteklerinde bulunan Nuceria Alfaterna, Campania'da civarında bulunan "Mons Lactarius" ("Süt Dağı" anlamına gelen ve günümüzde "Monti Lattri" adını taşıyan bir tepede 552 yılının sonbaharında (belki de 553 başlangıcında) iki ordu karşı karşıya geldiler.

Teya komutasındaki Ostrogotlar Krallığı ordusu ile Narses komutasındaki Bizans İmparatorluk ordusu ile Mons Lactarius Savaşı'na giriştiler. Muharebe büyük bir şiddetle iki gün sürdü. İlk gün Ostrogotlar Kralı ve komutanı olan Teya atılan bir Bizanslı mızrağı ile yaralandı. Teya, kalkanını değiştireceği anda bir Bizanslı asker tarafından öldürücü derecede yaralandı ve çok geçmeden öldü. Bizanslılar onun başını bir mızrağa takarak Ostrogotlar savaşçılarına göstererek savaşı bitireceklerini sanmaktaydılar. Fakat Ostrogotlar yine de muharebeye devam ettiler. Ancak muharebenin ikinci günü sonunda yapılan müzakerelerden sonra Ostrogotlar teslim olmak için antlaşmaya vardılar. Teya'nın kardeşi "Aligern" Bizanslılara diğer bazı Ostrogotlar birlikleriyle teslim oldu. Ostrogotlar ileri gelenlerden Scipuar ve Gibal bu savaşta öldüler. Ragnarıs ölümcül bir yara aldıktan sonra kaçtı ama çok geçmeden öldü. Gundulf ise hayatını kurtarıp kaçmayı başardı.^[1]

Hayatta kalan ve teslim olan Ostrogotlar ordusu mensupları yapılan antlaşmaya göre İtalya'dan ayrılmaya ve bir daha İtalya'ya dönmemeye söz vermişlerdi. Bunlar İtalya'dan ayrılmak üzere salıverildiler. Bir kısmı da Po Nehri kuzeyinde bulunan Franklara kaçıp onlara sığındılar. Bu muharebe ile İtalya'da kurulmuş olan Ostrogotlar Krallığı ve İkinci Gotlar Savaşı'nın asıl sonu anlamına geldi. Bununla, Ostrogotların İtalya tarihi sonuna ermiştir.

Bundan sonra çeşitli şehir komutanları birkaç yıl daha Narses'e karşı direndiler. 555 yılında son Ostrogot askerleri Salerno kentinin kuzeyinde teslim oldular. Kuzey İtalya'da Ostrogot asili Vidin 550'li yıllarda bir ayaklanma başlattı ama 562 senesine bu ayaklanma bastırıldı. Ostrogotlar Doğu Romalılara karşı küçük bölgelerde mukavemet göstermelerine rağmen İtalya'da son kalan Ostrogotlar herhalde 568 yılından itibaren Lombardlarin içine karışarak kayboldular.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ Mons Lactarius Savaşı'nın meşhur bir tasviri dönemin tarihçisi Prokopius'un tarih eserinin sekizinci kitabında bulunur.

Dış bağlantılar

Wolfram, Herwig (2001) Die Goten, Munih: 4. Auflage (Almanca)
Bury, J. B. (1923) History of the Later Roman Empire [1]2 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce)

Resmî unvanlar
Önce gelen: Totila	Ostrogotlar Kralı 552–553	Sonra gelen: Bizans İmparatoru I. Justinianus

[1] Mons Lactarius Savaşı'nın meşhur bir tasviri dönemin tarihçisi Prokopius'un tarih eserinin sekizinci kitabında bulunur.

[1]

g t d 476-1556 döneminde İtalya hükümdarları
Hanedansız	Odoacer (476–493)
Ostrogotlar Krallığı	Teoderik (493–526) Athalarik (526–534) Theodahad (534–536) Vitiges (536–540) İldibad (540–541) Eraric (541) Totila (541–552) Teya (552–553)
Lombardlar	Alboin (565–572) Cleph (572–574) Fetret Devri (574–584) Authari (584–590) Agilulf (590–616) Adaloald (616–626) Arioald (626–636) Rothari (636-652) Rodoald (652–653) I. Aripert (653–661) Godepert (661–662) Pertarito (661–662) Grimoaldo (662–671) Garibaldo (671) Pertarito (671–688) Cunipert (688–689) Alahis (689) Cunipert (689–700) Liutpert (700–702) Raginpert (701) II. Aripert (702–712) Ansprand (712) Liutprand (712–744) Hildeprand (744) Ratchis (744–749) Aistulf (749–756) Desiderio (756–774)
Karolenj hanedanı	Şarlman (774–814) Pepin (781–810) Bernard (810–818) I. Lothar (818–855) I. Ludovico (855–875) II. Karl (875–877) Carloman (877–879) III. Karl (879–887) Arnulf (896–899) Ratold (896)
Hanedansız (887–933 ünvan tarışmalı)	Unruochingler: I. Berengar (887–924) Guideschi: Guido (889–894) Lambert (891–897) Welfler: Rudolph (922–933) Bosonidler: II. Ludovico (900–905) Hugh (926–947) II. Lothair (945–950) Anscaridler: II. Berengar (950–963) Adalbert (950–963)
Kutsal Roma İmparatorluğu içinde İtalya Krallığı (962–1556)	I. Otto (962–973) II. Otto (980–983) III. Otto (996–1002) I. Arduino (1002–1014) II. Heinrich (1004–1024) II. Konrad (1026–1039) III. Heinrich (1039–1056) IV. Heinrich (1056–1105) II. Konrad (1093–1101) V. Heinrich (1106–1125) III. (veya II.) Lothar (1125–1137) III. Konrad (1138–1152) I. Friedrich (1154–1186) VI. Heinrich (1186–1197) IV. Otto (1209–1212) II. Friedrich (1212–1250) VII. Heinrich (1311–1313) IV. Ludwig (1327–1347) IV. Karl (1355–1378) Sigismund (1431–1437) III. Friedrich (1452–1493) V. Karl (1530–1556)