Tilbeş Höyük
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Tilbeş Höyük |
| il: | Şanlıurfa |
| İlçe: | Birecik |
| Köy: | Keskince |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | Birecik Baraj Gölü altında kaldı.[1] |
| Tescil durumu: | Tescilli[2] |
| Tescil No ve derece: | 388 |
| Tescil tarihi: | 10.02.1990 |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Tilbeş Höyük, Şanlıurfa'nın batısında, Birecik ilçesinin yaklaşık 22 km. kuzeybatısında bulunan arkeolojik yerleşim ve ona ait höyüktür. Hacınebi Höyüğü'nün 8 km. kadar kuzeyine düşmektedir.[3] Höyük, Fırat nehrinin doğu yakasında, nehir kıyısındadır.[1] Tepe, yaklaşık 1000 m² bütüklükte olup, nehir seviyesinden 12 metre yüksekliktedir. 14,5 metre derinlikte yer alan höyük, Birecik Barajı sularının altında kalmıştır.[4]
Kazılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Höyük, Birecik ve Karkamış barajları su toplama sahalarında kalacak arkeolojik yerleşmelerin araştırılması amacıyla 1989 yılında gerçekleştirilen yüzey incelemeleri sırasında, Chicago Üniversitesi'nden Guillermo Algaze başkanlığındaki kazı ekibi tarafından keşfedildi. Ardından 1996 yılında Alicante Üniversitesi adına J.G. Fuensanta ve Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi'nden Adnan Mısır yönetimindeki Türk-İspanyol kazı ekibi tarafından kurtarma kazıları başlatılmıştır.[5] Giderek çok uluslu bir görünüme ulaşan bu ekibin kazı çalışmaları 2000 yılına değin sürdürülmüştür.[1]
Tabakalanma
[değiştir | kaynağı değiştir]Höyükte yapılan kazılarda Bakır Çağı'ın Halaf, Obeyd ve, Uruk Dönemi; Erken Tunç Çağı, Orta Tunç Çağı ve Geç Tunç Çağı, Helenistik Dönem'de, Ahameniş, Roma ve İslam İmparatorluğu yerleşimlerine ev sahipliği yaptığı tespit edilmiştir.[5] Aynı süreçte yakın civardaki Tilvez, Tilöbür ve Tilmen höyüklerinde de ön kazılar yapılmıştır.[5]
Buluntular
[değiştir | kaynağı değiştir]Akamenid tabakaları çok net değildir. Bu tabakalardaki bulgular daha çok mezarlar, erzak depoları ve ocaklardır. Mezarlarda ele geçen kilden yapılmış kadın ve süvari heykellerinin benzerlerine Hacınebi, Karkamış, Teleilat ve Deve Höyük'de rastlanmaktadır.[1]
Kuzey Obeyd Kültürü tabakalarında bir üç bölümlü, iki de ikişer bölümlü yapı ortaya çıkarılmıştır. Bunların en genişi 90 metrekare olarak ölçülmüştür. Tüm yapıların planları, iyi düzenlenmiş bir yerleşime işaret etmektedir.[5]
Höyükte ele geçen Erken Tunç Çağı I. Evre maden buluntuları, Kurban Höyük V. tabaka ve Hassek Höyük aynı dönem buluntuları ile benzerlik göstermektedir. Yerleşim, en gelişkin dönemine Erken Tunç Çağı'ndan Orta Tunç Çağı'na geçiş evresinde ulaşmıştır. Bu dönemde dahi Titriş Höyük gibi yakın bir yerleşimin yanında kasaba gibi kalmaktadır.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2012.
- ^ "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 4 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2012.
- ^ a b 17. Arkeometri Sonuçları Toplantısı (2001) 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sh.: 62
- ^ "Hasankeyf'in Geleceği HALFETİ » Aktüel Arkeoloji". web.archive.org. 12 Aralık 2023. 12 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2023.
- ^ a b c d "Current Archaeology In Turkey". 1 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2012.