Topkapı Parkı

Topkapı Parkı
Topkapı Parkı
Konum	İstanbul

Topkapı Parkı, Topkapı Şehir Parkı veya Topkapı Kültür Parkı; İstanbul Topkapı'da inşa edilmiş yeni nesil mimari bir parktır. Yapımına 1999 yılında başlanmış, çeşitli evrelerden geçerek günümüzdeki son halini almış ve 2009 yılında hizmete açılmıştır.

Tarihçe

Fatih Sultan Mehmet Han'ın İstanbul’un Fethi sırasında, surlarda açılan gedikten şehre ilk girdiği yer olarak bilinen bu tarihi alan, uzun süre yeşil alan olarak varlığını sürdürmüştür. 1980'li yıllarda Trakya, Avrupa otogarı ile seyyar satıcıların yoğunlukta olduğu bir tür bitpazarı olarak dikkat çeken bölgede, ilk çalışmalara 1990'lı yılların başında başlamıştır.^[1]

Anıtlar Kurulu'nun inşa izni vermemesi nedeniyle uzun yıllar terk edilmiş ve bakımsız bir arazi olarak dikkat çeken bölge, ilk zamanlarda evsiz insanların uğrak yerlerinden biriydi. Çoğunlukla tarihi yapılara zarar veriliyor, arazinin hemen yanında bulunan mezarlık ve arazi içerisindeki tarihi cami kimliği belirsiz kişiler tarafından tahrip ediliyordu. Bölge halkı, buradan geçmekten çekiniyor; evsizlerin ısınmak için ateş yakmaları nedeniyle sık sık yangın tehlikesi yaşanıyordu. Ancak İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin ısrarlı çalışmaları sayesinde kamulaştırılmış ve halka kazandırılmıştır.

1999 yılında inşasına başlanan park, yapım süresinde çeşitli evrelerden geçmiştir. Topkapı Parkı'ndaki birçok tarihi yapı restore edilerek, yeşil alanları, gezi parkurları, çocuk oyun alanları, havuzları, camileri ve otoparkları tamamlanmış ve halkın kullanımına sunulmuştur. Parkın içerisinde ayrıca “İstanbul’un Fethi'nin üç boyutlu canlandırılacağı” panoramik müze ve İbrahim Ağa Camii de yer almaktadır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Konum

Topkapı Parkı, eski Trakya ve Anadolu otogarlarının bulunduğu alan üzerine kurulmuştur. Güneyde İstanbul kara surları, kuzeyde D-100 Karayolu, batıda Merkez Efendi Mezarlığı, doğuda ise Topkapı Mezarlığı ile çevrilidir. Park Toplamda 354 bin metrekarelik bir alana kurulmuştur.^[2]

Mimari özellikler

Parkın kurulduğu eskiden Anadolu ve Trakya otogarlarının bulunduğu alanda 180 bin metrekarelik ağaçlandırma ve yeşillendirme çalışmaları yapılmış, bu yeşil alanların arasına havuz ve şelale kurulmuştur. Yaklaşık 64 bin metrekarelik alanda, toplam 500 minibüs ve 1500 araç kapasiteli 2 adet 4 katlı yeraltı otoparkı inşa edilmiş, otoparkların üzerine de 3 bin 300 metrekare ve 9 bin metrekare alana sahip 2 adet spor tesisi yapılmıştır. İki adet 400 metrekare büyüklüğünde çok amaçlı çocuk parkı, eski Trakya Otogarı bölgesinde en az 2 bin metrekarelik alana yayılan Fetih Panoramik Müzesi, İbrahim Ağa Camii'nin dört bir tarafında eski Osmanlı mimarisiyle dizayn edilmiş 14 adet tek katlı el sanatları çarşısı, katlı otopark çıkışlarında alışveriş noktaları, bekleme alanları ve kafeteryalar yapılmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Millet Caddesi tarafından surlara girişlerde yaya yeraltı geçişi inşa edilmiş, bu geçitlerde alışveriş birimleri konuşlandırılmıştır. Millet Caddesi-Cevizlibağ yolu üzerindeki yeraltı geçidi genişletilmiş, Millet Caddesi ile Mevlana Kapı-Edirnekapı noktası ile kesişen bölgede havuz ve havuzun altında da 1400 metreküp su kapasiteli su deposu inşa edilmiştir. Proje çerçevesinde ayrıca, gezinti, koşu ve yürüyüş yolları, günübirlik tesisler, piknik ve sergi alanları, açık hava tiyatrosu, oturma ve dinlenme alanları ile yeraltı tuvaletleri yapılmış parkın tamamına güçlü ışıklandırma sistemi kurulmuştur.^[3]

Genel özellikler

İngiltere’deki Hyde Park tarzı bir park olan Topkapı Parkı yapısı itibarıyla pek çok yeniliği bünyesinde barındırmaktadır. Parkta tarihi ve kültürel yapılarla birlikte modern ve sosyal alanlarla da dikkat çekmektedir. Şehrin trafiğinden, gürültüsünden kaçmak için ideal bir yer olan park, büyüklüğü itibarıyla de son zamanlarda Avrupa ülkelerinde sıkça inşa edilen yeni nesil mimari parkları andırmaktadır.

Yarı yarıya yeşil alanla donatılan parkta; bisiklet yolu, el sanatları çarşısı ve İstanbul'un fethini canlandıran Panoramik müze ziyaretçiler tarafından büyük ilgi görmektedir. Geniş doğal havuzlara sahip parkın içerisinde aynı zamanda 1500 kişilik açık hava tiyatrosu bulunmaktadır.^[4]

İçinde bulunanlar

Panoramik müze
1500 kişi kapasiteli açık hava tiyatrosu
Biri 1500, diğeri 1300 araç kapasiteli iki adet yeraltı otopark, iki adet 25 otobüs ve 150 araç kapasiteli açık otopark,
3 kafeterya ve parkın çeşitli yerlerinde kullanılmak üzere 8 tuvalet,
1 km bisiklet yolu, 3 adet büyük havuz
3 adet cami, 2 adet çocuk oyun parkı (600 metrekare),
45’i yeraltı, 15’i yerüstü olmak üzere toplam 60 adet yeni dükkan, 23 adet Osmanlı evi, parkın sulanması için 1400 tonluk su deposu, yaklaşık 15 m yüksekliğinde seyir terası, bir adet helikopter pisti.
183 bin metrekare yeşil alan, 3 bin 250 adet ağaç ve yüz binlerce süs bitkisi.

Parkın maliyeti

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Topkapı Parkı projesi çerçevesinde toplam 160 bin metrekarelik alanı kamulaştırmış, bunun karşılığında 45 milyon dolar ödemiştir. Topkapı Parkı, Topkapı Kavşağı ile birlikte toplamda 20 trilyon liraya mal olmuştur.^[5]

Toplam 10 yıllık bir inşa geçmişine sahip olan park, Anıtlar Kurulu ile yaşanan anlaşmazlık ve buna bağlı olarak ortaya çıkan mahkeme süreci nedeniyle paha biçilen inşa bedelinin en az 8 katına mal olmuştur.^[5]