Toprakkale (kale)

Toprakkale
	Kalenin görünümü
	Toprakkale Turkey haritasındaki konumu.
Diğer adı	Rusahinili
Konum	Van, Türkiye
Koordinatlar	38°31′14″K 43°24′14″D / 38.52056°K 43.40389°D
Tür	Kale
Tarihçe
Kurucu	Urartu

Toprakkale veya Rusahinili ("Urartu kralı I. Rusa (M.Ö.735- 714) 'nın kenti anlamında"), Türkiye'nin Van ilinde bulunan bir Urartu kalesidir. I. Rusa döneminde inşa edilmiştir. Çoğunlukla toprakla kaplı kerpiçten inşa edilmiştir.^[1]

Kazılar

"Toprakkale'deki kazılar 1875'ten beri Rus, İngiliz,^[2] Alman ve Türk arkeologlar tarafından yürütülmüştür:^[3]

1880'de Hormuzd Rassam, Van'daki İngiliz Konsolos Yardımcısı Yüzbaşı E. Clayton ve G. C. Raynolds tarafından
1898'de Waldemar Belck ve Carl Ferdinand Friedrich Lehmann-Haupt tarafından
1911-1912'de Hovsep Orbeli ve Nikolay Yakovleviç Marr tarafından
1959-1961 ve 1976'da Erzen tarafından

Van'dan çıkan buluntular 1887'de Berlin Önasya Müzesi tarafından satın alındı.^[4] Toprakkale'den çıkan en geç tarihli buluntular olan bronz adak kalkanları, kronolojik konumu kesin olmayan geç dönem Urartu kralı Rusa'nın (Erimena'nın oğlu) yazıtlarını taşımaktadır. Kazılarda bronz, altın, gümüş ve fildişinden yapılmış birçok eser bulundu. Önemli buluntular arasında 136 cm yüksekliğinde bronz bir şamdan, adak kalkanları ve kabartmalar yer almaktadır. Haldi Tanrısı'na ait bir sunak bugün İstanbul'da bulunmaktadır. Diğer bazı buluntular Ankara'daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergilenmektedir. Çıkarılan malzemelerden bazıları Britanya ve Berlin müzelerinde, kısmen de Sankt Petersburg'daki Ermitaj Müzesi'nde saklanmaktadır.^[1]^[5]

Haldi tapınağından adak masası. Van Toprakkale'den. MÖ 7. yüzyıl. Eski Şark Eserleri Müzesi, İstanbul
Urartu tanrısının bronz heykeli
Urartu tanrısı Teişeba'nın gravürü

Kaynakça

^ ^a ^b Ermeni Sovyet Ansiklopedisi, dördüncü cilt, Erivan, 1979
^ R. D. Barnett, The Excavations of the British Museum at Toprak Kale near Van. Iraq 12/1, 1950, 1–43
^ Tuğba Tanyeri-Erdemir, Agency, Innovation, change, continuity: considering the agency of Rusa II in the production of the imperial art and architecture of Urartu in the 7th Century BC. In: D. L. Peterson, L. M. Popova, A. T. Smith (Hrsg.): Beyond the Steppe and the sown. Proceedings of the 2002 University of Chicago Conference on Eurasian Archaeology. (= Colloquia Pontica. 13). Brill, Leiden 2006, S. 266–267.
^ Gerhard Rudolf Meyer: Zur Bronzestatuette VA 774 aus Toprak-Kale. In: Forschungen und Berichte. Band 8, 1967, S. 7–11 (Archäologische Beiträge). Staatliche Museen zu Berlin/Stiftung Preußischer Kulturbesitz
^ H. G. Zhamkochyan, Ermeni Halkının Tarihi, Erivan, 1975.

Dış bağlantılar

Toprakkale - Encyclopædia Britannica Article

Van ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[Sovyet-1] Ermeni Sovyet Ansiklopedisi, dördüncü cilt, Erivan, 1979

[2] R. D. Barnett, The Excavations of the British Museum at Toprak Kale near Van. Iraq 12/1, 1950, 1–43

[3] Tuğba Tanyeri-Erdemir, Agency, Innovation, change, continuity: considering the agency of Rusa II in the production of the imperial art and architecture of Urartu in the 7th Century BC. In: D. L. Peterson, L. M. Popova, A. T. Smith (Hrsg.): Beyond the Steppe and the sown. Proceedings of the 2002 University of Chicago Conference on Eurasian Archaeology. (= Colloquia Pontica. 13). Brill, Leiden 2006, S. 266–267.

[4] Gerhard Rudolf Meyer: Zur Bronzestatuette VA 774 aus Toprak-Kale. In: Forschungen und Berichte. Band 8, 1967, S. 7–11 (Archäologische Beiträge). Staatliche Museen zu Berlin/Stiftung Preußischer Kulturbesitz

[5] H. G. Zhamkochyan, Ermeni Halkının Tarihi, Erivan, 1975.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]