Torbalan
 | Bu maddede kaynak listesi bulunmasına karşın metin içi kaynakların yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Temmuz 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Torbalan (Bulgarca: Торбалан, Türkçe: Torbalı) - Bulgar halk kültüründe annelerin küçük çocukları korkutmak için bahsettikleri bir varlık. Çocukları çantasına alarak kaçırdığı söylenir. Kavramın kökeni Torba (çanta anlamında) sözcüğünden kaynaklanır.
"Çuval Adam" öcü benzeri bir yaratıktır. Yaramaz çocukları sırtında taşıdığı bir çuvalın içine atarak kaçan bir adam olarak tasvir edilir . İspanya, Portekiz, Brezilya, Portekiz, Şili, Honduras, Arjantin, Haiti gibi birçok ülkede Saco (Sac/Sack) veya Coco adıyla bilinir.
İspanya'da çocuk yiyen bir adam olarak tasvir edilmiştir. Brezilya'da itaatsiz çocukları toplar ve satar, yetişkin bir erktek görünümdeki serseri bir adamdır. Şili ve Arjantin'de onun akşam yemeği vaktinde ortaya çıktığına inanılır. Ancak bu karakter aslında efsanevi ya da fantastik bir yaratık değildir. Gerçekten de ebeveynlerin bu vakitlerdeki dikkatsizliğinden yararlanan bir çocuk hırsızı anlayışının şehir efsanesidir.
Ermenistan ve Gürcistan'da yine çantalı bir yaratığın varlığından bahsedilir. Bulgaristan'da, Torbalan korkunç bir canavar kılığındadır (Bulgarca: Торба sözcüğü "Çuval" demektir). O Noel Babanın tam zıddı bir karakter olarak ortaya çıkar. Türkiye' de Torbacı veya Torbalı olarak tanınır. Torbasını damlarda bacadan içeriye sarkıtır ve içinde hediyeler vardır, fakat bunu almak isteyen çocuğu torbasıyla yukarıya çeker.
Rusya, Ukrayna ve Belarus'ta Babay ("бабай") veya Babayka ("бабайка") ismiyle anılır. Babay, Tatarca "yaşlı adam" anlamına gelir . "Babay" genellikle yatağın altında gizlenerek, yaramazlıkt yapan çocuğu alıp kaçırır. Arap kültüründeki Ebu Kees (ابو كيس) yine bu varlığı karşılar ve Lübnan halk kültüründe sıklıkla adı geçer.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Revista de la Sociedad de Estudios Almerienses, (Almería, enero y marzo de 1911. 2 vols). Excelentísima Diputación Provincial de Almería.
- Coplas populares, transmitidas por tradición oral popular, que manifestaban su profundo dolor por el niño Bernardito, relataban los hechos y ensalzaban a la Guardia Civil.