Tsengel
| Tsengel ( Цэнгэл) | |
|---|---|
| Ülke |  Moğolistan |
| somon | 1940 |
| Nüfus | |
| • Toplam | 8.348[1] |
| Zaman dilimi | UTC+7 |
| • Yaz (YSU) | UTC |
Sengel veya Ak-Sayan (Moğolca:Цэнгэл/ Tsengel), Türkçe: Sengel veya Çengel — Moğolistan'ın batısında çoğunluğunu Kazak Türklerinin oluşturduğu Bay-Ölke ilindeki bir ilçe olup buranın halkının nüfusu da Tuva Türklerinden oluşmuştur.
Konumu
[değiştir | kaynağı değiştir]İl merkezine 80 km, Moğolistan başkenti Ulan-Bator şehrine ise 1720 km aralıkta yer alır.[2] Hizmet sektörüne yönelik okul, hastane ve turizm merkezleri vardır.[2]
İsim kökeni
[değiştir | kaynağı değiştir]Sengel Tıvaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Tsengel adı Tıva (Tuva) Türkleri tarafından Sengel adıyla söylenir ve buradaki Tıva Türklerine Sengel Tıvaları denilir.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Nüfusun büyük çoğunluğunu Tuva Türkleri oluşturur.
| Yıllar | 1985 | 1994 | 2005[3] | 2008[4] | 2009[5] | 2009 Merkez nüfusu | Yüzölçümü km²[6] | Nüfus yoğunluğu km² | Bayölke'ye uzaklığı | 0 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sengel Nüfusu | 6.700 | 6.539 | 8.364 | 8.305 | 8.348 | 2.028 | 6.463,17 | 1,29 | 79 | 0 |
Kasaba ve köyler
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Çin saldırıları
[değiştir | kaynağı değiştir]Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Moğolistan sınırları içindeki Altay dağlarını oluşturan dağ sırtları içinde Hüyten dağı (4374 m), İh Türgen (3507), Çagaanhayrhan (3628), Bitüü (3654), Undurhayrhan (3941), Çengelhayrhan (3943) ve başka dağlar. Dağ arası akarsular arasında Kobdo, Çagaan, Harganat ve buralardaki göller Hoton Gölü, Hurgan ve çok sayıda küçük tuz gölleri bulunur. Karaca, yaban keçisi, kurt, tilki burada görülen hayvanlardır.
İklimi sert olup Ocak sıcaklık ortalamaları -20-25 °C, Haziran ise +8-12 °C'dir. Yıllık ortalama yağış miktarı 280–500 mm.
Volfram, demir, değerli madenler bulunur.[2]
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarihi ve kültürel yapılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Ünlüler
[değiştir | kaynağı değiştir]Harita
[değiştir | kaynağı değiştir]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Bayanölgey aymağı istatistik raporları(2009". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2012.
- ^ a b c 2009 yılı Bayölke ili yıllık istatistik raporu http://www.legendtour.ru/rus/mongolia/regions/bayan-ulgii-aimag.shtml 11 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Bay-Ölke (Bayan Ölgey) ili istatistikleri
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2017.
- ^ Bay ölke ili 2009 istatistikleri www.statis.mn/portal/content_files/comppmedia/cdoc0x1526.doc
- ^ Bay Ölke istatistikleri http://www.statis.mn/portal/content_files/comppmedia/cpdf0x365.pdf 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Prof. Dr. Cengiz ALYILMAZ^'ın Moğolistan'da Türk Eserleri araştırmaları12 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Review of Hearing Birds Fly: A Nomadic Year in Mongolia, a book by Louisa Waugh, who spent a year there23 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sengel Tuvaları kültürüne ait bir kitap: