Tsnisi
Tsnisi (Gürcüce: წნისი; okunuşu: “ts'nisi”), Gürcistan’nın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahaltsihe Belediyesi’nde bir köydür. Ahaltsihe Havzası'nda, Kura Nehri'in sol yakasında, deniz seviyesinden 935 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kentine 8 km uzaklıktadır.
Tsnisi, Klde köyüyle birlikte Klde temini oluşturmaktadır.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarihsel Gürcistan'ın güneybatı topraklarında yer alan Tsnisi'de 12. yüzyıldan kalma kilise ve kale, buranın eski bir yerleşme olduğuna işaret etmektedir. Söz konusu kilisenin inşa edildiği dönede köy birleşik Gürcistan Krallığı sınırları içinde bulunuyordu. Tsnisi, Mesheti bölgesinde bu karllığın yerini alan ve bir Gürcü devleti olan Samtshe-Saatabago'nun yönetimi altındayken, 1578'de Osmanlılar tarafından ele geçirildi. Osmanlı idaresinin Znis (زنیس) adıyla kaydettiği köy, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre, Ahısha livasının Güney nahiyesine bağlıydı. Ancak köy bu tarihte tamamen boştu. Müslüman bir devletin eline geçmiş olmasından dolayı Tsnisi'nin Hristiyan nüfusu evlerini terk etmiş olabilir.[2]
Tsnisi, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kalan Klde, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında imzalanan Edirne Antlaşması'yla, o tarihte Gürcistan'ı da kapsayan Rusya İmparatorluğu'na bırakıldı. Köyün Osmanlı idaresi sırasında yeniden meskun hale geldiği anlaşılmaktadır.
Tsnisi Kilisesi, köyün kuzeyinde 12. yüzyılda kesme taşlarla harç kullanılarak inşa edilmişti. Bu kiliseden geriye sadece yıkıntılar kalmıştır.[3] Köyd 2009 yılında ise, yeni bir kilise inşa edilmiştir. Tsinisi Aziz Nikoloz Kilisesi, tek nefli küçük (5,52X10,98 m) bir yapıdır.[4]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Tsnisi'de 2014 verilerine göre 613 kişi yaşıyordu. Nüfusun çoğunluğu Gürcülerden oluşuyordu.[5]
| Yıl | Nüfus | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| 2002 | 642 | 312 | 330 |
| 2014 | 613 | 302 | 311 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 129, ISBN 978-9941-0-8626-7" (PDF). 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Nisan 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 32, II. cilt (1941), s. 36, III. cilt (1958), 60". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021.
- ^ "Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 270, ISBN 978-9941-0-8626-7" (PDF). 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Nisan 2021.
- ^ G. Marsagişvili, "Mushi Kutsal Teslis Kilisesi", Ahaltsihe ve Tao-Klarceti Piskoposluğu (Editör: Valeri Asatiani) (İngilizce ve Gürcüce), Tiflis, 2014, s. 531, ISBN 978-9941-0-6774-7.
- ^ "Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 270, ISBN 978-9941-0-8626-7" (PDF). 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Nisan 2021.