Tupua Tamasese Meaʻole
| Tupua Tamasese Mea’ole | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Samoa Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 1 Ocak 1962 - 5 Nisan 1963 | |
| Tupua Tamasese | |
| Yerine geldiği | III. Tupua Tamasese Lealofi |
| Yerine gelen | IV. Tupua Tamasese Lealofi |
| Yasama Meclisi Üyesi | |
| Görev süresi 1948-1957 | |
| Başbakan | II. Fiame Mata'afa Faumuina Mulinu'u |
| Yasama Konseyi Üyesi | |
| Görev süresi 1935-1948 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 3 Haziran 1905 Vaimoso, Alman Samoası |
| Ölüm | 5 Nisan 1963 (57 yaşında) Apia, Samoa |
| Evlilik(ler) | Irene Gustava Noue Nelson |
| Çocuk(lar) | 4 |
Tupua Tamasese Mea'ole (d. 3 Haziran 1905 - ö. 5 Nisan 1963), Samoalı siyasetçi. Tupua, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Samoa Bağımsız Devleti'nde ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1962'den görev başında hayatını kaybettiği 1963 yılına kadar II. Malietoa Tanumafili ile birlikte devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.
Tupua, Batı Samoa'nın en önemli şefiydi. 1929'dan 1963'e kadar Tupua Tamasese kraliyet unvanını ve 1962'den ertesi yıl ölümüne kadar Malietoa Tanumafili II ile birlikte O le Ao o le Malo (Devlet Başkanı) unvanını elinde tuttu.
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]1905'te Vaimoso'da, en önemli şef II. Tupua Tamasese Lealofi'nin üç oğlundan biri olarak doğdu. Apia'daki Marist okulunda eğitim gördü.[1] 1929'da, ağabeyi ve Mau lideri III. Tupua Tamasese Lealofi, Apia'da bir Mau geçit töreni sırasında sömürge polisi tarafından öldürüldüğünde Tupua Tamasese olarak atandı.[1]
1934'te Olaf Frederick Nelson'ın kızı Noue ile evlendi.[1] Çiftin, iki kız ve iki erkek olmak üzere dört çocuğu oldu.[1] 1936'da Yasama Konseyi'ne atandı ve 1938'de Fautua'dan (yöneticinin danışmanı) biri olarak atandı. Aynı yıl Mauların başkanı oldu.[1] Bir Fautua olarak, 1957'ye kadar Yasama Konseyi'nde ve onun halefi olan Yasama Meclisi'nde hizmet vermeye devam etti[1] Ayrıca 1959 yılına kadar Danıştay ve Yürütme Konseyi üyeliği yaptı[1]
Siyasetten uzakta, Tamasese ticaretle uğraştı, Western Samoa Trust Estates Corporation'ın yönetim kurulu başkanı, Batı Samoa Bankası'nın direktörü ve Copra Yönetim Kurulu üyesi olarak görev yaptı.[1] 1953'te Kraliçe II. Elizabeth Taç Giyme Madalyası ile ödüllendirildi.[2] 1957 Yeni Yıl Şereflerinde Britanya İmparatorluğu Nişanı Komutanlığına atandı .
Tamasese, bağımsızlık hazırlıklarında 1954 ve 1960 anayasal sözleşmelerine başkanlık etti[1] Batı Samoa 1962'de bağımsızlığını kazandığında, yeni anayasa Tupua Tamasese ve Malietoa Tanumafili II'yi (iki Fautua) ortak devlet başkanları yaptı.[1]
Tamasese'nin Nisan 1963'te ölümü üzerine, Malietoa tek devlet başkanı olarak hizmet vermeye devam ederken, Tupua Tamasese unvanı, daha sonra Samoa'nın ikinci başbakanı olacak olan en büyük yeğeni IV. Tupua Tamasese Lealofi'ye geçti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i j Tamasese: Architect of West Samoan Independence 22 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Pacific Islands Monthly, May 1963, pp41–47
- ^ "Coronation Medal" (PDF). Supplement to the New Zealand Gazette (37). 3 Temmuz 1953. ss. 1021-1035. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Mart 2022.