Turgut Atakol
| Kişisel bilgileri | |||
|---|---|---|---|
| Doğum tarihi | 10 Ekim 1915 | ||
| Doğum yeri | İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu | ||
| Ölüm tarihi | 9 Nisan 1988 (72 yaşında) | ||
| Ölüm yeri | İstanbul, Türkiye | ||
| Kariyer bilgileri | |||
| Lise | Alman Lisesi | ||
| Profesyonel kariyeri | |||
| Yıllar | Takım | ||
| Galatasaray | |||
Turgut Atakol (10 Ekim 1915, İstanbul[1] - 9 Nisan 1988, İstanbul), Türk basketbolcu, hakem ve spor yöneticisi.
1860'larda Arnavutluk'tan Trabzon'a, oradan da 1900'lerin başında İstanbul'a göçüp yerleşen bir ailenin ferdi olan Turgut Atakol,[2] spora Alman Lisesi'nde başladı.Galatasaray'da basketbol ve kürek dallarında forma giydi. Galatasaray'ın geçilmez olarak bilinen dört tek kürek takımında yer aldı.
Basketbol hakemliği yaptı. Uluslararası alanda, aralarında Çekoslovakya ile Macaristan takımları arasında oynanan 1955 Avrupa Basketbol Şampiyonası finali de dahil, toplam 79 maç yönetti.
1946-1958 yılları arasında Spor Oyunları Federasyonu Basketbol Sorumlusu üyeliği, 1958-1964 yılları arasında da Türkiye Basketbol Federasyonu'nun ilk başkanlığı yaptı. FIBA Teknik Komite üyeliği yaptı. Uluslararası arenadaki ismi nedeniyle 1959'da Türkiye'de ilk kez bir Avrupa Şampiyonası düzenlenmesini sağladı.[3] Münih'teyken, 1967'de Komite üyeliği sırasında "Basketbol Hakem Tekniği" isimli kitabı FIBA tarafından, dünya hakemleri için kılavuz kitap kabul edildi.
İzmir'de düzenlenen 1971 Akdeniz Oyunları direktörlüğü ve Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi (TMOK) başkanlığı yaptı (1982-1988).
Türk Spor Vakfı'nı kurdu.Uluslararası Olimpiyat Komitesi başkanı Juan Antonio Samaranch tarafından aday gösterilerek bu kuruluşun genel kurul üyeliğine seçildi (1984).
Özel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Galatasaray'ın dört tek dümencili ekibinde yer alıp, aynı zamanda kürek şubesi kaptanlığını yaptığı sırada, Cahide Usta da kadınlar takımında kürek çekerken tanışmışlardı. Atakol, o yıl İstanbul şampiyonluğunu kazandıktan sonra kürek sporunu bırakmış ve 27 yaşında Galatasaray Spor Kulübü yönetimine alınmıştı. Aynı yıl, yine kaptanlığını yaptığı Galatasaray basketbol takımındaki sporculuk hayatına da son verdi.[2]
Dr. Oygur Yamak tarafından yazılan “Sporun Efendisi – Türk Basketbolunu Yücelten Adamın Yaşam Öyküsü” başlıklı biyografisine[4] göre işi İstanbul Valiliği binasındaydı ama mesleği istihbaratçılıktı. 1937 yılında yani Alman Lisesini bitirdikten bir yıl sonra, bir istihbarat yetkilisi ona ulaşarak iş teklif etmişti. Almancası mükemmeldi ve bazı gizli belgelerin tercümeleri konusunda elemana ihtiyaç vardı. Askerliğini Mustafa Kemal Atatürk'ün vefat ettiği Kasım 1938 ile Nisan 1939 arasında, yalnızca altı ay yapıp Yedeksubay diplomasıyla tamamladı. Atakol 1964-1968 arası Münih'te Konsolos Yardımcısı sıfatıyla Milli İstihbarat istasyon şefliği yaptı. Biyografisine göre 1972 yılında devlet görevinden emekli oldu.[2]
1988 yılında vefat eden Atakol, Zincirlikuyu mezarlığında yatmaktadır.
Görevleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1946-1958 - Spor Oyunları Federasyonu Basketbol Sorumlusu
- 1956-1976 - FIBA (Uluslararası Basketbol Federasyonu) Teknik Komite Üyesi
- 1968-1982 - Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Yürütme Kurulu Üyesi
- 1958-1964 - Türkiye Basketbol Federasyonu Başkanı
- 1971 Akdeniz Oyunları direktörlüğü
- 1973-1982 - Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Genel Sekreteri
- 1982-1988 - Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi Başkanı
- 1984-1988 - IOC - Uluslararası Olimpiyat Komitesi Üyesi
Hatırası
[değiştir | kaynağı değiştir]İlki 1994 yılında olmak üzere Türkiye Basketbol Federasyonu, Turgut Atakol Turnuvası nı onun onuruna düzenlemektedir.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Olympedia – Turgut Atakol". olympedia.org. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023.
- ^ a b c Yetkin, Murat (4 Haziran 2019). "Türk spor âlemine yön veren bir istihbaratçı daha". Yetkin Report | Siyaset, Ekonomi Haber-Analiz, Yorum. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023.
- ^ Mynet. "Turgut Atakol Mezarı Başında Anılacak". Mynet YurtHaber. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023.
- ^ Dr. Oygar Yamak, Doğumunun 100. Yılında Turgut Atakol, Sporun Efendisi – Türk Basketbolunu Yücelten Adamın Yaşam Öyküsü, İstanbul: Elit Ofset, 2015
| Sportif görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Raşit Serdengeçti |
Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi Başkanı 1982-1988 |
Sonra gelen: Jerfi Fıratlı |