Tuzla (coğrafya)
Tuzla, güneşten yararlanarak deniz ve göl sularından tuz elde etmek amacıyla kurulan birbirine bağlı veya bağımsız havuzların bulunduğu alandır.[1] Bu sistemin tamamına ve her bir havuza tuzla denir.[2] İnsan beslenmesinde ve kimya sanayinde önemli olan tuz, deniz, göl ve yeraltı sularında eriyik halinde, yer altında kaya tuzu olarak bulunur.
Deniz suyu veya tuzlu göl suları havuzlara kanallar veya pompalar yardımı ile alınır. Kapalı buharlaştırma havuzunda güneş ışınları yardımıyla su buharlaşır, geride tuz çökeltileri kalır. Bu metodun uygulanması için bölgenin iklimi uygun olmalıdır. Çamaltı Tuzlası'nda havuzlarda 9 ay bekletilen deniz suyunun yabancı cisimleri çökertilir. Deniz suyunu tuzluluğu %0,35 iken süre sonunda %26,5'e ulaşır. Su sonra kristalize havuzlarına alınır. Burada suyun rengi Halobacterium kırmızı bakterilerinden dolayı maviden kırmızıya döner. Koyu renk ısınmayı ve buharlaşmayı artırır, tuzluluk %99'a ulaşır ve hasat yapılır.[1]
Tuz Gölü'nde tuzluluk çok yüksek olduğundan tuz temini daha kolaydır. Bazı göllerde potas, sodyum sülfat gibi diğer tuzlardan dolayı tuzluluk oluşabilir. Bu göllerden (Burdur Gölü, İznik Gölü gibi) tuz üretimi imkânsızdır.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b TIRAŞ, Doç. Dr. Mehmet. "Çamaltı Tuzlası". Doğu Coğrafya Dergisi. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2019.
- ^ İZBIRAK, Reşat (1992). Coğrafya Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. s. 319. ISBN 975-11-0665-6.
- ^ KODAY, Yrd. Doç. Dr Saliha. "Tuz Gölü Tuzları" (PDF). marmara.edu.tr. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2019.