Unidas Podemos
Birlikte Yapabiliriz Unidas Podemos | |
|---|---|
| Kısaltma | UP |
| Kurucu | Pablo Iglesias |
| Kuruluş tarihi | 13 Mayıs 2016Unidos Podemos olarak 7 Nisan 2019 Unidas Podemos olarak |
| Kapanış tarihi | 9 Haziran 2023 |
| Ardılı | Sumar |
| Merkez | Madrid, Calle de la Princesa, 2, 28013 Madrid |
| İdeoloji | Demokratik sosyalizm |
| Siyasi pozisyon | Sol |
| Resmî renkler | Mor |
Unidas Podemos, (İspanyolca; Türkçe: Birlikte Yapabiliriz), İspanya'da kurulan bir siyasi ittifaktır. Podemos, Birleşik Sol ve diğer bölgesel sol partiler tarafından Mayıs 2016'daki İspanya genel seçimlerine katılmak üzere kurulmuştur. Demokratik sosyalist çizgideki ittifakın kuruluş anlaşması, 9 Mayıs 2016'da duyuruldu. İlk olarak Unidos Podemos ismiyle kurulan ittifak, Nisan 2019 İspanya genel seçimleri öncesinde ismini Unidas olarak (İspanyolcadaki feminen kelime biçimine) dönüştürdü.
Bu seçimlerde, 350 sandalyeli İspanya Meclisi'nde 42 koltuk kazandı.[1][2] Seçimlerden sonra başlayan koalisyon görüşmelerinin sonuç vermemesi nedeniyle Kasım 2019 yenilenen İspanya genel seçimlerinin ardından, sandalye sayıları düşmesine rağmen, diğer sağ partiler karşısında, Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) ile koalisyon hükümeti kurdu.[3][4]
İttifakın büyük ortağı Podemos'un siyasi çizgisine paralel biçimde, kemer-sıkma politikaları ve küreselleşme karşıtı hareketlerin bir parçası olan parti, İspanya'da doğrudan demokrasi, federalizm ve cumhuriyetçiliği savunmaktaydı. Öte yandan PSOE ile kurulan koalisyona dair eleştiriler, Podemos'un lider değişikliği[5] ve parti-içi tartışmaları nedeniyle bölünmesinin ardından sonraki seçimlere bu isimle katılmadılar. Sumar isimli yeni bir sol ittifak, sonraki seçimlerde boy gösterdi.
Kuruluş süreci
[değiştir | kaynağı değiştir]2015 İspanya genel seçimleri sürecinde Birleşik Sol parti (IU), diğer sol partilerle geniş bir ittifak kurmak amacıyla Ahora en Común (AeC, Şimdi Birlikte) adıyla bir platform kurdu. Podemos, ilk aşamada bu platforma katılma davetini reddetti. 2015 Katalonya seçimlerinde Catalunya Sí que es Pot'un başarısızlığının, AeC platformu giderek ivme kaybetti. Daha sonra platform, Halk Birliği (IU-UPeC) adlı bir seçim koalisyonuna dönüştü.[6]
Daha sonra, Podemos ve Halk Birliği yaklaşan genel seçimler için ortak bir seçim listesi oluşturmak üzere gayri resmi görüşmelerin başladı. Çeşitli isimlerin imzasıyla, bu yönde bir birlikteliği destekleyen ve merkez sol PSOE'nin karşısında sosyalist eğilimli bir birlikteliğin olması gerektiğini savunan bir bildiri yayınlandı. Öte yandan böyle bir ittifaka karşı çıkan sol kesimler de mevcuttu. Buradaki temel tartışma, yerleşik siyasi partilerin yapısından farklı olmak isteyen, toplumsal hareketlere dayanan bir parti olarak yol çıkan Podemos'un yoluna nasıl devam edeceği, PSOE gibi kurumsal bir yapı haline mi evrildiği, diğer deyişle eleştirdiği şeye dönüşüp dönüşmeyeceği yönündeki teorik ve pratik kaygılardı.[7][8] Diğer yandan İspanya merkezi siyasal sistemi ve üniter devlet geleneği ile Bask ve Katalonya bölgelerindeki siyasi talepler arasındaki gerginlik ve sosyalist solun burada nasıl bir pozisyon alacağı da ana konulardan biriydi.
30 Nisan 2016'da, Podemos ve IU resmi koalisyon görüşmelerinin başladığını, koalisyonun adı ve parti listelerinin oluşumu konusunda görüş farklılıkları olmasına rağmen, görüşmelerin devam edeceğini açıkladılar. 9 Mayıs 2016'da da Podemos'tan Pablo Iglesias ve IU'dan Alberto Garzón, 15-M hareketinin simgesi olan Madrid'deki Puerta del Sol'da kucaklaşarak, partileri arasında bir ittifak kurulduğunu resmen duyurdu.[9] 13 Mayıs 2016'da, ittifakın adının İspanyolca'da Birlikte Yapabiliriz demek olan Unidos Podemos olduğu açıklandı. İttifak ilk olarak 2016 seçimlerine girdi ve PP ile PSOE arasındaki ikili parti sistemini aşarak merkez sol PSOE'yi geriletme hedefindeydi ancak beklenen sonucu alamadı.[10][11] İttifak, iki partinin 2015'teki toplam oylarından daha az oy aldı.[12]
Seçim sonuçları
[değiştir | kaynağı değiştir]İspanya Meclisi
[değiştir | kaynağı değiştir]| Seçim | Lider | Kongre | Senato | Hükümet | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oy oranı | % | Sandalye | Oy oranı | % | Sandalye | |||
| 2016 | Pablo Iglesias | 5,087,538 | 21.2 (#3) | 71/350 | 12,786,779 | 19.6 (#3) | 16/208 | 
|
| Güvenoyu | ||||||||
| Nisan 2019 | 3,751,145 | 14.3 (#4) | 42/350 | 9,171,853 | 12.8 (#4) | 0/208 | — | |
| Kasım 2019 | 3,119,364 | 12.9 (#4) | 35/350 | 7,884,444 | 12.4 (#3) | 0/208 | 
| |
Avrupa Parlamentosu
[değiştir | kaynağı değiştir]| Seçim | Lider | Oy oranı | % | Sandalye | AP Grubu |
|---|---|---|---|---|---|
| 2019 | María Eugenia Rodríguez Palop | 2,258,857 | 10.1 (#4) | 6/59 | European United Left–Nordic Green Left Greens–European Free Alliance |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Spain's ruling party wins election but will have to form coalition". The Independent (İngilizce). 29 Nisan 2019. Erişim tarihi: 4 Kasım 2025.
- ^ "What are the possible coalitions in Spain after the elections?". euronews (İngilizce). 29 Nisan 2019. Erişim tarihi: 4 Kasım 2025.
- ^ "İspanya'da koalisyon anlaşması". dw.com. 12 Kasım 2019. Erişim tarihi: 4 Kasım 2025.
- ^ Jones, Sam (12 Kasım 2019). "Spain's ruling socialists strike coalition deal with Podemos". The Guardian. Erişim tarihi: 4 Kasım 2025.
- ^ Jones, Sam (4 Mayıs 2021). "Pablo Iglesias leaves Spanish politics, 'very proud' of Podemos legacy". The Guardian (İngilizce). Erişim tarihi: 4 Kasım 2025.
- ^ Blas, Elsa García de (22 Ekim 2015). "Ahora en Común cambia de nombre a Unidad Popular". El País (İspanyolca). Erişim tarihi: 4 Kasım 2025.
- ^ By. "Podemos: A "Party-Movement" in Government". jacobin.com (İngilizce). Erişim tarihi: 4 Kasım 2025.
- ^ by, Interview. "Renewing Podemos". tribunemag.co.uk (İngilizce). Erişim tarihi: 4 Kasım 2025.
- ^ "Podemos-IU Agreement: Good News from the South". transform!europe (İngilizce). 18 Mayıs 2016. Erişim tarihi: 4 Kasım 2025.
- ^ Hancox, Dan (12 Haziran 2016). "Unidos Podemos: Spain's leftwing alliance hoping to end political impasse". The Guardian (İngilizce). Erişim tarihi: 4 Kasım 2025.
- ^ "Kaosun eşiğindeki İspanya". Serbestiyet. 13 Haziran 2016. Erişim tarihi: 4 Kasım 2025.
- ^ Simón, Pablo (2016-10-01). "The Challenges of the New Spanish Multipartism: Government Formation Failure and the 2016 General Election". South European Society and Politics. 21 (4): 493–517. doi:10.1080/13608746.2016.1268292. ISSN 1360-8746.