V. Gustav
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Aralık 2025) |
| V. Gustaf | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| İsveç kralı | |||||
| Hüküm süresi | 8 Aralık 1907 – 29 Ekim 1950 | ||||
| Önce gelen | II. Oscar | ||||
| Sonra gelen | VI. Gustaf Adolf | ||||
| Başbakanlar | |||||
| Doğum | 16 Haziran 1858 Stockholm, İsveç | ||||
| Ölüm | 29 Ekim 1950 (92 yaşında) Stockholm, İsveç | ||||
| Defin | 9 Kasım 1950 Riddarholm Kilisesi | ||||
| Eş(ler)i | Baden Prensesi Victoria (e. 1881; ö. 1930) | ||||
| Çocuk(lar)ı | İsveç Kralı VI. Gustaf Adolf Södermanland Dükü Prens Wilhelm Västmanland Dükü Prens Erik | ||||
| |||||
| Hanedan | Bernadotte | ||||
| Babası | İsveç Kralı II. Oscar | ||||
| Annesi | Nassau Prensesi Sophia | ||||
| Dini | İsveç Kilisesi | ||||
Gustav V (16 Haziran 1858 - 29 Ekim 1950), İsveç ve Norveç Kralı II. Oscar ile konsort kraliçesi Nassaulu Sophia’nın en büyük oğullarıdır.[1] 1907 yılında tahta çıktı ve 1950 yılında vefat edene kadar tahtta kaldı.
İsveç yönetimine direkt olarak karışan son kraldır. 1916 yılında savunma bütçesiyle ilgili uyuşmazlık yaşadı. Tutucu biri olmasına rağmen demokratik hareketi ve işçi ücret haklarını tasvip etti. Son İsveç Başkomutanı olan kraldır.
I. Dünya Savaşı boyunca Alman yanlısı bir politika izledi. Bu siyasetini Alman asıllı eşi etkiledi. 18 Aralık 1904 tarihinde iki İskandinav kralıyla birbirlerine destek vermek amacıyla bir görüşme gerçekleştirdi, diğer taraftan üçlü kral konferansıyla kuşkuya mahal vermemek ve Almanya safında savaşta katılmak istiyordu.
Torunu Prens Adolf, II. Dünya Savaşı'ndan önce Nazi liderleriyle beraber hareket etmiş olmalarına rağmen bu muhtemelen sadece diplomatik amaçlıydı. Tarihçi Jörgen Weilbul'un notlarına göre müessir Macaristan'ın insanlık adına Yahudileri korumasını desteklemişlerdi. ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt'in isteğiyle, Adolf Hitler'e barış için müzakere yapılmasını önerdi. 1938 yılındaki bu teklife göre barış her iki tarafın menfaatine olacak bir barış olacaktı.
Başbakan Per Albin Hansson, eğer Almanya'nın isteklerine izin vermezse istifa etmek zorunda kalacağı konusunda gözdağı vermekteydi. (Almanya İsveç topraklarında Kuzey Finlandiya ve Kuzey Norveç'teki gibi askeri birim, araç vs. bulundurmak için üs istemekteydi). 1947 yılında bu talebin doğruluğu tartışıldı. 1939-1941 yılları arasında İsveç başbakanı olarak görev yapan Per Albin Hansson'a göre kral, açıklamalarında Almanya ile olabilecek herhangi bir çatışmadan kaçındığını belirtti. Ernst Wigtors, V. Gustav ve Prens Gustav, İsveç Hükûmetine müttefik devletlere askeri araç ve asker bulundurabilecekleri bir üs verme konusunda razı etmeye çalıştılarsa da hükûmet bu isteği geri çevirdi.[2] Çünkü Almanya yüzünden ileride ceza alabileceklerini farkındaydılar.
29 Ekim 1950 tarihinde öldü ve yerine büyük oğlu VI. Gustav Adolf geçti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Elgán, Elisabeth (2015). Historical dictionary of Sweden (3. bas.). Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442250703.
- ^ Pierre, Jan (2016). The Oxford handbook of Swedish politics (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 978-0198803119.
- 1858 doğumlular
- 1950'de ölenler
- Bernadotte Hanedanı
- İsveç kralları
- İsveç'te defnedilenler
- İsveç'te LGBT kişiler
- Protestan hükümdarlar
- Kara Kartal Nişanı sahipleri
- Fransız asıllı İsveçliler
- Uppsala Üniversitesinde öğrenim görenler
- II. Dünya Savaşı siyasi liderleri
- Uppland doğumlular
- Gümüş Kurt Ödülü sahipleri
- İsveçli Protestanlar
- 20. yüzyılda İsveç kralları
- İsveçli erkek tenisçiler
- İspanya Altın Post Nişanı şövalyeleri
- Hollanda Aslanı Nişanı sahipleri
- İsveç veliaht prensleri