VIII. Giorgi
| VIII. Giorgi Gürcüce: გიორგი I | |
|---|---|
.jpg) | |
| Gürcistan Kralı | |
| Hüküm süresi | 1446–1465 |
| Önce gelen | IV. Vahtang |
| Sonra gelen | VI. Bagrat |
| Kaheti Kralı | |
| Hüküm süresi | 1465–1476 |
| Sonra gelen | I. Aleksandre |
| Doğum | 1417 |
| Ölüm | 1476 |
| Hanedan | Bagrationi Hanedanı |
| Babası | IV. Vahtang |
| Dini | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| İmza |  |
VIII. Giorgi (Gürcüce : გიორგი VII) (1417-1476) krallığı saltanatı sırasında halihazırda parçalanmış ve 1446'dan 1465'e kadar bir iç savaşa karışmış olsa da birleşik Gürcistan Krallığı'nın son kralıydı. İsyancılar tarafından yenildi, yalnız doğu eyaleti Kaheti'de I. Giorgi olarak hüküm sürdü. 1465'te ölümüne kadar, Bagrationi kraliyet hanedanı'nın yerel bir branşını kurdu.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Gürcistan Kralı I. Aleksandre'nin ikinci eşi Tamar'dan olan üçüncü oğluydu. Aleksandre'nin ikinci oğlu Demetre, ağabeyi IV. Vahtang'ın meşru halefi gibi görünse de, Giorgi, Vahtang'ın Aralık 1446'daki ölümünden sonra iktidarı fiilen elinde tuttu. Gürcü krallığının parçalanma süreci çoktan başlamıştı ve doruk noktasına ulaşmak üzereydi. En zahmetli olanı, Batı Gürcü soylularının ve Samtshe prenslerinin isyanlarıydı. Samtshe prensi, kendi prensliği için ayrı bir kilise kurmaya bile çalıştı, ancak Gürcü Katolikos Patriği IV. Davit'in çabaları Gürcü Ortodoks Kilisesi'nin ikiye bölünmesini engelledi.
Giorgi'nin saltanatı, Yakın Doğu tarihindeki önemli bir dönüm noktasına denk geldi: 1453'te Osmanlı Türkleri Konstantinopolis'i fethetti ve Giorgi'nin kızının nişanlı olduğu imparator XI. Konstantin'in savaşta ölmesiyle Bizans İmparatorluğu'na son verdi. Kendi güç mücadeleleriyle meşgul olan Gürcü liderler, Gürcistan'ı neredeyse sonraki üç yüzyıl boyunca Hristiyan Avrupa'dan izole bırakacak olayı hafife almış görünüyorlar. Yine de Gürcistan, Papa II. Pius ve Batı Avrupa güçleri tarafından planlanan büyük bir Osmanlı karşıtı haçlı seferinin olası bir katılımcısı olarak görülüyordu. Bu amaçla, Ludovico da Bologna Gürcistan'a görüşmelerde bulunmak üzere gönderildi ve VIII. Giorgi, iç rakipleriyle ateşkes konusunda anlaştı. Gürcüler, Fatih Sultan Mehmed'e karşı savaşmak için toplam 120.000 askeri seferber etmeyi ummuşlar ve hatta Kudüs Haçlı Seferi'ne devam etmeyi teklif etmişlerdir. Ancak koalisyon hiçbir zaman kurulmadı ve Gürcistan'daki kardeş katli mücadeleleri kısa süre sonra yeniden başladı.
1462'de Giorgi, Samtshe'nin güçlü bir atabegi olan isyancı prens II. Kvarkvare Cakeli'ye verdiği destek için Samokalako'yu (Kutaisi ve çevresi) bir kraliyet akrabası olan sahibi VI. Bagrat'tan aldı. 1463'te Bagrat, diğer muhalif kraliyet tebaası olan Megrelya, Guria, Svaneti ve Abhazya dükleri (eristavi) ile ittifak kurdu. İsyancılar, Çihori Muharebesi'nde kralla karşı karşıya geldi ve onu yendi. Daha sonra kral tüm batı eyaletlerini kaybetti ve Bagrat İmereti Kralı olarak taç giydi. 1465'te Giorgi, Samtshe prensi II. Kvarkvare Cakeli'ye boyun eğdirmeye çalıştı, ancak Aradeti Muharebesi kralın yenilgisiyle sonuçlandı ve Paravani Gölü'nde esir alındı. Bu durum, Tiflis'in kontrolünü ele geçiren ve kendisini Gürcistan kralı ilan eden İmereti kralı Bagrat tarafından hemen kullanıldı. Artık Bagrat'ı en büyük rakibi olarak gören Atabeg Kvarkvare, Giorgi'yi serbest bıraktı. Giorgi, tacını geri alma girişiminde başarısız oldu, ancak kendisini en doğudaki Kaheti eyaletinde ayrı bir kral olarak ilan etti. Orada, yönetimi büyük ölçüde yeniden düzenledi ve krallığı özerk saeristavolar (dükalıklar) yerine çok daha küçük ve kolayca kontrol edilebilir samuravolara (kontluklar) böldü. Diğer Gürcü devletlerinden farklı olarak, genellikle laik soylulardan daha sadık olan dini lordları (Bodbe, Alaverdi, Rustavi ve Nekresi piskoposları) özel askeri bölgelerden (sadroşo) sorumlu tuttu.
VIII. Giorgi 1476'da öldü ve yerine Kaheti kralı I. Aleksandre tahta çıktı.