Vaskülit
Vaskülit, kan damarlarının iltihaplanmasına neden olan çeşitli nedenler için kullanılan bir genel addır.
Vaskülit Birçok farklı boyutta damarı tutabilir. Vaskülitik patolojiler damar duvarlarında immun kompleks birikimi ile damarların lokal olarak tıkanmasına neden olarak ilgili organın fonksiyon kaybına yol açarlar. Bu herhangi bir organ Böbrek,Kalp vs olabileceği gibi ekstremiteler (Kollar ve Bacaklar) de bu durumdan etkilenebilirler.
Kan damarı duvarında; daralmalar, yaralar, zayıflamalar ve kalınlaşmalar tarzı değişiklikler olur ve bu değişiklikler kan akışını kısıtlar. Kısıtlanınca organ ve dokular zarar görür. Bazı vaskülit türleri, müdahalesiz kendi kendisine iyileşebilir. Bazı türler ise şiddetli olabilir ve bu türler için ilaç tedavisi gereklidir. Durum kısa bir süreliğineyse akut vaskülit adı verilir sncak sürekli veya uzun süre boyunca devam ediyorsa kronik vaskülit olarak isimlendirilir.
Daha kolay anlaşılmaları amacıyla büyük damarları (Aort, Subclavian Arter, Karotis), orta ve küçük damarları tutanlar olarak sınıflandırılmışlardır.
Nedenleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Vaskülit, kan damarlarının iltihaplanma nedeniyle hasar gördüğü bir durumdur. Bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücuttaki sağlıklı hücrelere ve dokulara saldırdığı nadir bir iltihaplı hastalık olan skleroderma da dahil olmak üzere birçok durumdan kaynaklanır.
Tutulum
[değiştir | kaynağı değiştir]Büyük Damarları Tutanlar:
Orta Çaplı Damarları Tutanlar:
- Klasik PAN (Poliarteritis nodoza)
- Kawasaki hastalığı (mukokütanöz lenf bezi sendromu)
Küçük Çaplı Damarları Tutanlar
- Henoch-Schönlein purpurası
- Mikroskobik PAN
- Poliangiitisli granülomatozis (Wegener granülomatozu)
- Churg Strauss Sendromu
- Ürtikeryal vaskülit
- Esansiyel Kriyogloblinemik Vaskülit
- Sistemik Lökositoklastik Anjit
Diğer vaskülitle seyreden patolojiler
- Behçet hastalığı (Behçet sendromu)
- Buerger hastalığı (Bürger hastalığı; endarteriitis obliterans)
- Cogan Sendromu