Vedad Uşaklıgil
Halil Vedad Uşaklıgil | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1904 İstanbul, Osmanlı Devleti |
| Ölüm | 3 Aralık 1937[1] (33 yaşında) Tiran, Arnavutluk Krallığı |
| Meslek | Diplomat |
| Ebeveyn(ler) | Halid Ziya Uşaklıgil Fatma Memnune Uşaklıgil |
Halil Vedad Uşaklıgil (1904, İstanbul - 3 Aralık 1937,[1] Tiran), Türk diplomat.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Yazar Halid Ziya Uşaklıgil ile Fatma Memnune Uşaklıgil çiftinin çocuğu olarak 1904'te İstanbul'da doğdu. Kendinden önce doğan kardeşleri Vedide, Sadun ve Güzin ölmüştür. Bihin adlı kız kardeşi ve Bülend adlı erkek kardeşi yaşamıştır. Kardeşi Bülend Uşaklıgil de kendisi gibi diplomat olmuştur.
Savaşlar sonrası Avrupa'nın pek çok şehrini ailesiyle gezen Vedad, özellikle Bern ve Paris'te yaşadı. Atatürk'ün emriyle çalıştığı Osmanlı Bankası'ndan Hariciye Vekaleti'ne geçti.[2] Latife Hanım kuzeniydi ve piyano yeteneği vesilesiyle de Atatürk ile tanışma fırsatı buldu. Londra'da görevlendirildi. Hariciye'deki görevden uzaklaştırıldığı dönemde psikolojisi bozulur ve bu dönemde İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirir.[3] Hariciye'deki görevine dönünce Bükreş ve Tiran büyükelçiliklerinde göreve gönderilir.
3 Aralık 1937 tarihinde Arnavutluk Krallığı'nın başkenti Tiran'da başkatip olarak görevliyken aldığı ilaçlar neticesinde intihar etmiştir.[1][4] Bir iddiaya göre ise intihar etmemiş; öldürülmüştür. 19 Aralık 1937'de İstanbul'da toprağa verilmiştir.[5]
Hakkındaki eserler
[değiştir | kaynağı değiştir]Babası Halid Ziya Uşaklıgil, diğer ölen evlatları için yazdığı gibi (Sadun için Kırık Oyuncak hikâyesi, Güzin için Kırık Hayatlar romanı) 1942'de yayınlanan Bir Acı Hikâye hatıra kitabını da oğlu Vedad'ın hatırası için yazmıştır. Doğan Hızlan, oğlu Halil Vedad'ın intiharı çerçevesinde yazılmış bu kitabı "Uşaklıgil'in başyapıtı" olarak değerlendirmiştir.[6] Selim İleri'nin yazdığı Kırık Deniz Kabukları kitabında Vedad Uşaklıgil'in hayatı konu edilmektedir. Yıldıray Oğur'un Cumhuriyet'in Beyaz Mağdurları kitabında da Halil Vedad Uşaklıgil'in yaşamına yer verilmiştir. Mustafa Kemal ve Latife Hanım ile olan ilişkisine ise Rıza Nur'un Hayatım ve Hatıratım; İpek Çalışlar'ın Latife Hanım kitaplarında değinilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "Cumhuriyet Gazetesi 4872 sayılı yayını" (PDF). 1937. 10 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Nisan 2024.
- ^ "Vedat Uşaklıgil-Türkiye'nin en gizemli yaşam öykülerinden birisi..." Radikal. 27 Temmuz 2014. 16 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016.
- ^ "Radikal - "Vedat Uşaklıgil: Türkiye'nin en gizemli yaşam öykülerinden birisi..." - 27 Temmuz 2014". 29 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016.
- ^ "Soner Yalçın - "Oğullarını kaybeden edebiyatçıların sönmeyen acıları" - Hürriyet - 6 Aralık 2008". 20 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016.
- ^ "Merhum Vedad Uşaklıgil dün gömüldü - 20 Aralık 1937" (PDF). 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Aralık 2016.
- ^ "Doğan Hızlan - "Halit Ziya Uşaklıgil okumaları" - Hürriyet - 27 Ekim 2016". 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016.