Venetler

Kelt kökenli kabilelerin M.Ö. 1 yüzyıldaki tahmini pozisyonlarını gösteren Galya haritası.

Venetler, Romalılar döneminde Aremorica olarak bilinen, günümüz Fransası'nın Bretonya yarımadasında yaşamış olan Kelt kökenli, denizci kabile. Günümüzdeki Vannes şehri, ismini bu kabileden alır.

Karakteristiği

Tarihi olarak Armorika yarımadasında yerleşik olduğu düşünülen Kelt kökenli antik kabileler arasında Redoneler, Curiosolitaeler, Osismiler, Esubiler ve Namneteler de vardır.

Venetler, Armorica yarımadasının güneyinde Morbihan körfezi boyunca yerleşiktiler. Kalelerini genellikle gel-git sırasında ada, gel-git ardidan yarımada olan yüksek yerlerde kurmuşlardır. En dikkat çekici ve belki de başkentleri olan yerleşim yeri Ptolemy'nin Coğrafya adli eserinde bahsedilen Darioritüm (günümüzdeki Vannes) kentidir.

Denizci bir halk olan Venetler, parmak kalınlığından demir çivilerle desteklenmiş çapraz kırışlı, meseden gemiler yapmışlar ve deriden yelkenlerle denizlere açılmışlardır. Bu onların gemilerinin yapısal açıdan güçlü ve atlantik rüzgar ve dalgalarına karşı sağlam olmasını sağlamıştır.

Sezar'ın gelişi

Sezar'ın "Commentarii de Bello Gallico (Gallia Savaşı Üstüne Yorumlar)" adli eserinde kendilerinden sıklıkla bahsedilmiştir. MÖ 57 yılında Atlantik kıyılarında yaşayan ve aralarında Venetilerin de bulunduğu Galyalı kabileler, Vali Sezar'a teslim olmaya zorlandılar. Barış anlaşmaları imzalamak zorunda kalan kabileler iyi niyet göstergesi olarak Sezar'a rehinelar gönderdiler. Ancak MÖ 56 yılında Sezar'ın bu bölgede dolaşan subayları, kabilelerin göndermek zorunda oldukları rehineler karşılığında pazarlık yapabilmek amacıyla Venetler tarafından tutuklanarak hapse atıldılar. Anlaşmanın ihlal edildiğine hükmeden Sezar savaş hazırlıklarına başladı.

Karadan yapılacak saldırıların gel-git nedeniyle sonuçsuz kalması, denizden yapılan saldırıların ise yine gel-git sonucu gemilerin oldukları yere saplanıp kalmaları sonucu başarısız olmaları nedeniyle Venetler kaleleri oldukça güçlü bir savunmaya sahipti. Tüm bunlara rağmen Sezar kaleleri kuşattı. Bir keresinden Venetler bir kalede sıkıştırılmış ancak onlar donanmalarını kullanarak başka bir kaleye kaçmışlar ve Romalıları tüm kuşatma hazırlıklarını yeniden yapmak zorunda bırakmışlardı.

Bu sorunu ortandan kaldırmanın tek yolunun düşman donanmasının ortadan kaldırılması olduğunu gören Sezar, adamlarına gemiler inşa etmeleri emrini verdi. Ancak Roma gemileri oldukça büyük olan Veneler gemileriyle karşılaştırıldığında bazı dezavantajlara sahipti. Venetler gemileri bindirmeye karşı koyabiliyor ve daha yüksek yapıları sayesinde kavrama ve rampalama avantajı sağlıyordu.Ancak yine de bu zorlukların üstesinden gelmek, Romalıların sahip oldukları sebat ve yaratıcılık sayesinde imkânsiz değildi. Sezar'ın legatesi Decimuş Junius Brütüs Albinüs'a donanmanın komutası verildi ve nihai bir deniz savaşının ardından Venetler donanması yok edildi. Donanmaları olmaksızın Venetilerin yenilmesi artık sadece zaman meselesiydi. Sezar Venetilere karşı oldukça acımasız davarandı. Kabile liderlerini idam ettirdi ve kabilenin geri kalanını köle olarak satıldı.

Dış bağlantılar

• Jül Sezar (Türkçeye Çev. Hamit Dereli) (1942) Gallia Savaşı, İstanbul: Maarif Basımevi (Dünya Edebiyatından Tercümeler - Latin Klasikleri) Googlebooks Kitap III Bolum 7-16 say.75-82
• Cunliffe, Barry (1999). The Ancient Celts. Londra: Penguin Books, 1999. ISBN 0-14-025422-6. s.241, 259.
• Erickson, Brice (2002) "Falling Masts, Rising Masters: The Ethnography of Virtue in Caesar's Account of the Veneti", American Journal of Philology 123 (4; Whole Number 492): 601-22.
• Warry, John Warfare in the Classıcal World