Vikipedi:Çeviri
 | Burası bir bilgilendirme sayfasıdır. İçerikte Vikipedi topluluğunun projede uygulanmasına olumlu baktığı düsturlar ve teamüller açıklanmaktadır. Topluluğun etraflı incelemesinden geçmediği için Vikipedi'nin politika ya da yönergelerinden biri değildir. |
Türkçe Vikipedi'deki birçok madde, diğer dillerdeki Vikipedilerden çevrilerek eklenmiş veya genişletilmiştir. Bu sayfa, maddelerin Türkçeye çevirisi yapılırken dikkat edilmesi gereken hususları ve çeviri yöntemlerini içermektedir.
Metin çevirisi, tamamen yeni bir madde için (bkz. Yardım:Sayfa nasıl yazılır?) veya mevcut bir maddeyi genişletmek için yapılabilir.
Çeviri yapılırken dikkat edilmesi gerekenler
[kaynağı değiştir]Metin içeriği
[kaynağı değiştir]Türkçe Vikipedi maddeleri özgün araştırmaya yer vermemek, tarafsız bakış açısı ve doğrulanabilirlik olmak üzere üç temel içerik politikasının gerekliliklerini karşılamalıdır. Bu özellikle yaşayan insanların biyografileri için geçerlidir. Ayrıca maddeler telif hakkı politikası ile de uyumlu olmalıdır. Diğer dillerden çevrilen maddelerin Türkçe Vikipedi'deki kayda değerlik kriterlerine uygun olması beklenir; bir maddenin başka bir Vikipedi projesinde yer alması tek başına kayda değerliği sağlamaz.
Eğer bir maddenin bazı kısımları doğrulanamaz görünüyorsa veya kaynak içermiyorsa, inisiyatifinizi kullanın ve bu kısımları çevirmeyin. Çeviriyi bitirdikten sonra bir çeviri sorumlusundan çevirinizi kontrol etmesini isteyebilirsiniz.
Doğrulanabilirlik
[kaynağı değiştir]Eğer uygunsa, orijinal makalede kullanılan kaynakların aynısını ekleyebilirsiniz. Örneğin, orijinal maddedeki bazı metinleri alakasız olduğunu düşündüğünüz için çevirmiyorsanız, ilgili kaynakları da çıkarın.
Okuyucuların erişimi daha kolay olacağından, yabancı dildeki kaynağın eşdeğeri olan Türkçe karşılığının mevcut olup olmadığını kontrol edin. Eğer Türkçede mevcutsa, yabancı dildeki kaynağı eklemenize gerek yoktur. Bir kitabın çevrilmiş bir baskısını kullanıyorsanız, sayfa numaralarını çeviridekilere göre ayarladığınızdan emin olun.
Bir maddenin sadece giriş kısmını çeviriyorsanız ve yabancı dildeki giriş kısmı kaynaksızsa –çünkü çoğu zaman girişteki bilgiler bir özet niteliğindedir ve bunları destekleyen kaynaklar maddenin diğer bölümlerinde yer alır– doğrulanabilirlik gerekliliklerini karşılamak için bu kaynakları tercüme edilen giriş kısmındaki cümlelerin uygun yerlerine ekleyerek çeviriyi yayımlamanız gerekir.
Yabancı dildeki madde, Türkçe Vikipedi maddelerinde beklenen doğrulanabilirlik seviyelerini karşılamayabilir. Bir maddede kaynak gösterilmeyen bölümler varsa, bunları çevirmeyebilir veya kendiniz kaynak arayabilirsiniz. Bu tür maddelerde {{Kaynaksız}} veya {{Ek kaynak}} şablonlarını kullanabilirsiniz.
Telif
[kaynağı değiştir]Biçem
[kaynağı değiştir]| Biçem el kitabı |
|---|
Belirli bir konu üzerine farklı dillerdeki makaleler genellikle kendi dil yapılarına göre düzenlenir ve biçim, üslup veya içerik açısından farklılıklara sahiptirler.
Bilimsel yazım
[kaynağı değiştir]Türkçe metin bu dili konuşan insanlar tarafından anlaşılabilir olmalıdır, bu nedenle - kastedilen anlam değişmediği sürece - jargon ve bilimsel sözcüklerin Türkçedeki eşdeğerlerini kullanın. Türkçe konuşan okuyucuların aşina olmadığı terimleri veya kültürel kavramları açıklayan notlar eklemek gerekebilir.
Çeviri araçları
[kaynağı değiştir]Çeviri emek isteyen bir iştir. Makine çevirisi, çeviri kalitesi açısından dilden dile önemli farklılıklar gösterebilir ve dikkatli kullanılmalıdır. Yalancı eşdeğer, yalancı kökteş, birebir çeviri, ihtiralar, argo, deyimsel ifade, çok anlamlılık, terim ve jargon kullanımı, bilimsel tanımlama ve isimler gibi özel ifadeler de dâhil olmak üzere birçok nedenden dolayı çeviride zorluk yaşanabilir. Çeviriler çoğunlukla anlam kaymaları, belirsizlik, bütünsellikten yoksun olma, dilbilgisi yanlışları gibi hatalar içerebilir.
İçerik çeviri aracı
[kaynağı değiştir]Çeviri sürecini kolaylaştırmak için İçerik Çeviri Aracı (İngilizce: Content Translation Tool) kullanılabilir. Bu araç çevirmen grubunda olan kullanıcıların erişimiyle sınırlı olan yardımcı bir araçtır. Vikipedi:Çevirmenlik yönergesine bağlı olan bu uygulamada çevirmenlik yetkisi, nitelikli çeviri yapan kullanıcılara başvuru sonucu tanımlanmaktadır. İçerik çeviri aracı olumlu yönlere sahip olsa da olumsuz yönleri de vardır ve kesinlikle bir editörün düzenlemesine ihtiyaç duyulur.
Manuel çeviri
[kaynağı değiştir]Manuel çeviri yetkiye sahip olunmasını gerektirmeyen, elle yapılan çeviriyi ifade eder. Bir araç (Google Çeviri, DeepL Çeviri gibi bir çeviri aracı) yardımıyla orijinal metin kopyala yapıştır yapılarak çevrilir ve boş bir Vikipedi maddesine aktarılır. Tüm politika ve yönergeler aynen geçerlidir.