B12 vitamini eksikliği
 | Bu madde, İngilizce Vikipedi'de yer alan aynı konulu maddeden Türkçeye çeviri yapılarak genişletilebilir. Başlıca çeviri yönergeleri için [genişlet] düğmesine tıklayınız.
|
| Uzmanlık | Endokrinoloji  |
|---|---|
| Belirtiler | Düşünme yeteneğinde azalma, depresyon, sinirlilik, anormal duyumlar, reflekslerde değişiklikler |
| Komplikasyon | Megaloblastik anemi |
| Tanı | Yetişkinlerde kan düzeyleri 120–180 pmol/L'nin (170–250 pg/mL) altında |
| Tedavi | Ağız veya enjeksiyon yoluyla takviye |
Kobalamin eksikliği olarak da bilinen B12 vitamini eksikliği, B12 vitamininin kan ve doku düzeylerinin düşük olduğu bir durumdur.[1] Hafif eksiklikte kişi kendini hâlsiz hissedebilir ve anemi olabilir.[2] Orta derecede eksiklikte, Glossit dilde ağrı şeklinde bulgu verebilir ve karıncalanma hissi gibi uyuşukluk hissi de dahil olmak üzere nörolojik semptomların başlangıcı olabilir.[2] Şiddetli eksiklik, azalmış kalp fonksiyonu semptomlarının yanı sıra reflekslerdeki değişiklikler, zayıf kas fonksiyonu, hafıza sorunları, tat almada azalma, stupor ve psikoz dahil olmak üzere daha ciddi nörolojik semptomları içerebilir. İnfertilite meydana gelebilir.[3] Küçük çocuklarda semptomlar büyüme ve gelişme geriliği ve hareket güçlüğünü içerir.[4] Erken tedavi olmadan bazı değişiklikler kalıcı olabilir.[5]
Nedenleri, B 12 vitamininin mide veya bağırsaklardan emiliminin azalması, gıdalarla yetersiz alım veya artan gereksinimler olarak kategorize edilir. Azalan emilim, pernisiyöz anemi, midenin cerrahi olarak çıkarılması, Kronik pankreatit, bağırsak parazitleri, bazı ilaçlar ve bazı genetik bozukluklara bağlı olabilir. Emilimi azaltabilecek ilaçlar arasında proton pompası inhibitörleri, H2-reseptör blokerleri ve metformin bulunur.[6] Gıdalarla yetersiz alım vejetaryenler ve yetersiz beslenenlerde görülebilir.[7] HIV/AIDS'li kişilerde ve hemoliz kişilerde artan gereksinimler ortaya çıkar. Teşhis tipik olarak yetişkinlerde 120–180 pmol/L'nin (170 ila 250 pg/mL) altındaki kan B 12 vitamini seviyelerine dayanır. Yüksek metilmalonik asit seviyeleri de bir eksikliği gösterebilir. Megaloblastik anemi olarak bilinen bir tür anemi her zaman olmasa da sıklıkla mevcuttur.
B 12 vitamininin ağız veya kas içi enjeksiyon yoluyla başlangıçta yüksek günlük dozlarda, ardından durum düzeldikçe daha az sıklıkta daha düşük dozlarda kullanılmasıyla tedavi edilir.[8] Geri döndürülebilir bir neden bulunursa bu neden düzeltilmelidir.[9] Geri döndürülebilir bir neden bulunamazsa veya bulunduğunda ortadan kaldırılamazsa, genellikle ömür boyu B 12 vitamini uygulaması önerilir.[10] B 12 vitamini eksikliği, vitamini içeren takviyelerle önlenebilir. Bu, hamile vejetaryenler ve veganlar için önerilir ve geri kalan insanlarda zararlı değildir. B 12 vitamini nedeniyle toksisite riski düşüktür.
ABD ve Birleşik Krallık'ta B 12 vitamini eksikliğinin 60 yaşın altındakilerin yaklaşık yüzde 6'sında ve 60 yaşın üzerindekilerin yüzde 20'sinde meydana geldiği tahmin edilmektedir. Latin Amerika'da yaklaşık yüzde 40'ın etkilenir ve Afrika ve Asya'nın bazı bölgelerinde yüzde 80'e kadar çıkabilir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Vitamins in the prevention of human diseases. Berlin: Walter de Gruyter. 2011. s. 245. ISBN 9783110214482. 5 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2020.
- ^ a b Hunt, A; Harrington, D; Robinson, S (4 Eylül 2014). "Vitamin B12 deficiency" (PDF). BMJ. g5226. 349. doi:10.1136/bmj.g5226. PMID 25189324. 12 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Complications". nhs.uk. 20 Ekim 2017. 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2018.
- ^ "Dietary Supplement Fact Sheet: Vitamin B12 — Health Professional Fact Sheet". National Institutes of Health: Office of Dietary Supplements. 11 Şubat 2016. 27 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2016.
- ^ Lachner (2012). "The neuropsychiatry of vitamin B12 deficiency in elderly patients". The Journal of Neuropsychiatry and Clinical Neurosciences. 24 (1): 5-15. doi:10.1176/appi.neuropsych.11020052. PMID 22450609.
- ^ Miller (1 Temmuz 2018). "Proton Pump Inhibitors, H2-Receptor Antagonists, Metformin, and Vitamin B-12 Deficiency: Clinical Implications". Advances in Nutrition (Bethesda, Md.). 9 (4): 511S-518S. doi:10.1093/advances/nmy023. PMC 6054240
. PMID 30032223.
- ^ Pawlak (February 2013). "How prevalent is vitamin B(12) deficiency among vegetarians?". Nutrition Reviews. 71 (2): 110-17. doi:10.1111/nure.12001. PMID 23356638.
- ^ Wang, H; Li, L; Qin, LL; Song, Y; Vidal-Alaball, V; Liu, TH (March 2018). "Oral vitamin B12 versus intramuscular vitamin B12 for vitamin B12 deficiency". Cochrane Database of Systematic Reviews. CD004655. 3. doi:10.1002/14651858.CD004655.pub3. PMC 5112015 . PMID 29543316.
- ^ Clinical neurology. Londra: Manson. 2008. s. 466. ISBN 978-1840765182. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2020.
- ^ The 5-minute pediatric consult. 6th. Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. 2012. s. 535. ISBN 9781451116564. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2020.
