Vladimir Bogoraz
Vladimir Bogoraz | |
|---|---|
 Vladimir Bogoraz | |
| Doğum | 27 Nisan 1865 Ovruç, Volın Guberniyası, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 10 Mayıs 1936 (71 yaşında) Harkov, Ukrayna SSC, Sovyetler Birliği |
| Milliyet | Rus |
| Tanınma nedeni | Çukçiler üzerine etnografik çalışmalar |
Vladimir Bogoraz (Rusça: Влади́мир Ге́рманович Богора́з; doğum adı Natan Mendeleviç Bogoraz, Rusça: Ната́н Ме́нделевич Богора́з; edebi takma adı N. A. Tan, Rusça: Н. А. Тан; 27 Nisan 1865 – 10 Mayıs 1936), Rus devrimci, yazar ve antropolog. Özellikle Çukçiler ve Sibirya’daki yerli halklar üzerine yaptığı etnografik çalışmalarla tanınır. İngilizce literatürde çoğu zaman Waldemar Bogoras adıyla anılmıştır.[1][2]
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Bogoraz, Volın Guberniyası’na bağlı Ovruç kentinde Yahudi bir öğretmenin oğlu olarak dünyaya geldi. İlerleyen yıllarda Hristiyanlığı kabul ederek adını Natan’dan Vladimir’e çevirdi. 1882’de Çehov Gimnazyumu’ndan mezun olduktan sonra Sankt-Peterburg Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne girdi. Ancak Narodnaya Volya hareketine katıldığı için okuldan atıldı ve sürgüne gönderildi. Devrimci propaganda nedeniyle Taganrog’da hapse girdi.[2]
1889’da Yakutsk yakınlarına on yıl süreyle sürgün edildi. Burada Çukçilerin yaşamı, dili, inançları ve kültürünü inceledi. Çukçiceyi akıcı biçimde konuşacak düzeye ulaştı. Bu dönemde şiirler, hikâyeler ve etnografik yazılar kaleme aldı.
1899’da Çukçi Masalları kitabını yayımladı. 1900–1901 yıllarında Jesup Kuzey Pasifik Seferi’ne katıldı ve Amerikan Doğa Tarihi Müzesi adına Sibirya’da araştırmalar yaptı. Burada topladığı veriler, daha sonra The Chukchee (1904–1909) ve Chukchee Mythology (1910) gibi temel eserlerinde kullanıldı.
1904’te Rusya’ya döndü. Duma’da Köylü Kongresi’nin ve Emek Grubu’nun örgütlenmesine katıldı. 1910’da eserlerinin on ciltlik toplu basımı yapıldı. 1917’den sonra Petrograd Üniversitesi’nde etnoloji profesörü oldu ve Lev Şternberg ile birlikte Rusya’da ilk etnografi merkezini kurdu.[3]
1920’lerde ve 1930’larda Sibirya halklarının yazılı dillerini geliştirmek ve öğretmek için çalışmalar yürüttü. Leningrad’da Halklar Enstitüsü’nü kurarak birçok yerli halka alfabe kazandırdı.
10 Mayıs 1936’da bir tren yolculuğu sırasında Harkov yakınlarında öldü ve Volkovo Mezarlığı’na gömüldü.[2]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Çukçi Masalları (1899)
- Şiirler (1900)
- The Chukchee (1904–1909)
- Chukchee Mythology (1910)
- Kolyma Bölgesi Çukçi Dili ve Folkloru Üzerine Çalışmalar (çeşitli makaleler)
- On ciltlik Toplu Eserler (1910)
Miras
[değiştir | kaynağı değiştir]Bogoraz, Rusya’da modern etnografyanın kurucularından biri olarak kabul edilir. Çukçi dili ve kültürü üzerine derlediği malzeme, 20. yüzyıl boyunca araştırmacılar için temel kaynak olmuştur. Sovyet döneminde yerli halkların yazılı dillerinin geliştirilmesi ve eğitim sistemine entegrasyonunda önemli rol oynamıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bogoras, Waldemar (1928). "Chuckchee Tales". The Journal of American Folklore. 41 (161). ss. 297-452. doi:10.2307/535242. JSTOR 535242. 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi7 Ekim 2022.
- ^ a b c Krupnik, Igor. "Waldemar Bogoras and the Chukchee: A Maestro and a Classical Ethnography" (PDF). DH-North. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.
- ^ Merriam-Webster's Biographical Dictionary, s.v. Lev Sternberg.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Franz Boas, Waldemar Bogoras, American Anthropologist (1937). DOI:10.1525/aa.1937.39.2.02a00100
- Katharina Gernet, Vladimir Germanovich Bogoraz (1865–1936): A bibliography, Mitteilungen des Osteuropa-Instituts München 33. 3-921396-45-X
- Bogoraz, Magadan Onur Listesi’nde (Rusça)
