Volhinya ve Doğu Galiçya'da Polonyalı Katliamları
Volhinya ve Doğu Galiçya'da Polonyalı Katliamları (Lehçe Rzeź wołyńska, Ukraynaca Volins'ka tragedіya) veya kısaca Volhinya Katliamı,[1] II. Dünya Savaşı sırasında Nazilerle işbirliği yapan milliyetçi Ukrayna İsyan Ordusu'nun etnik Polonyalı sivil halka yönelik soykırım hareketi.[2] Volin'deki katliam daha ziyade Polonya asıllılara yönelik olmasına karşın diğer etnik gruplar da bu katliamdan nasibini aldı. 1939 Mart ayında, önce Polonya kontrolü altındaki topraklarda Nazilerce başlatılan katliam, Nazilerin Ukrayna'ya girmesiyle buradaki milliyetçi isyan ordusu tarafından devam ettirildi. Katliamlar Sovyetler Birliği tarafından kurtarılan Polonya'nın 1943 Temmuz'unda karşı harekât yapmasıyla sona erdi. Polonya hükûmeti bu olayları soykırım olarak nitelemektedir.[3]
Gelişimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarihçiler bu olayların kökeninin 16. ve 18. yüzyıllar arasında Polonyalılar ve Ukraynalılar arasında yaşanan çatışmalara dayandığını ifade etmektedir.[4] Polonya'nın egemenliği altında bulunan Batı Ukrayna'daki sosyal adaletsizlik, köylü ayaklanmaları, bu ayaklanmalara karşı uygulanan baskı politikası iki milletin düşmanlığının epey eskiye dayandığını gösteriyordu. Ukraynalıların bağımsız devlet kurabilmesinin daha en başta Polonyalılarca engellendiği aşikardı. Polonya'nın ulusal politikaları özerklik, hak ve özgürlüklerin tanınması, toprak reformu gibi konularda hiçbir olumlu gelişmeye işaret etmiyordu. Milliyetçi tutumlar Polonya egemenliğindeki topraklarda azınlık olan etnik grupların sosyal yaşamda etkin bir konuma gelmesine mani oluyordu.[4]
Volin Katliamına giden olaylar 1939 yılında Polonya'nın Nazi Almanyasının egemenliği altına girmesiyle başladı. Almanlar Polonya'da uyguladıkları etnik temizliği Ukrayna topraklarına girdikten sonra buradaki milliyetçi grupları örgütleyerek geniş çaplı bir alana yaydılar. Ukrayna'da Stephan Bandera'nın öncülüğünde oluşturulan milliyetçi Ukrayna İsyan Ordusu, hem Sovyet iktidarına hem de Ukrayna'daki tüm etnik gruplara karşı sistemli bir imha hareketine yöneldi. Polonya yönetimi Volin Katliamı kurbanlarının sayısının 36.750 olduğunu ifade etmektedir. Tarihçiler de 30-40 bin arasında bir rakamdan bahsetmektedir.[5] 1944 yılında da Polonya Silahlı Kuvvetleri misilleme olarak 2 bin civarında sivil Ukraynalıyı öldürdü.
1992'de Polonya delegasyonunun Ukrayna'da yaptığı araştırmalarda 600 civarında toplu mezar bulundu. 2003 yılında olayların 60. yıldönümünde Ukrayna ve Polonya hükûmetleri ortak bildiriyle bu trajik olayları kınadılar.
Ancak ilerleyen dönemde her iki ülkede milliyetçi iktidarlar olaylar hakkında kışkırtıcı beyanatlarda bulundular. 2009'da Polonya hükûmeti yaşananların soykırım olduğunu ifade etti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Polonya'da Ukraynalı milliyetçilerce 100 bin kişinin öldürüldüğü Volhynia katliamını anıldı". Anadolu Ajansı. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2022.
- ^ Ґжеґож Мотика, Антипольська акція ОУН-УПА 24 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Український Альманах 2003. — Варшава, 2003
- ^ "Сенат Польши объявил Волынскую трагедию геноцидом". Lenta.ru. 7 Temmuz 2016. 28 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2017.
- ^ a b "СПІЛЬНИЙ ВИСНОВОК УКРАЇНСЬКИХ ТА ПОЛЬСЬКИХ ІСТОРИКІВ ЗА ПІДСУМКАМИ ІХ-Х МІЖНАРОДНИХ НАУКОВИХ СЕМІНАРІВ (Варшава, 5-11 листопада 2001 р.) //Воєнна історія, № 3-4 за 2003 год". 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2017.
- ^ Grzegorz Motyka, Ukraińska partyzantka 1942—1960 — str. 410
