Waal Nehri

Waal Nehri
Slijk Ewijk'teki Waal (Temmuz 2021)
Waal Nehri'nin Hollanda’daki konumu
Konum
Ülke(ler)	Hollanda
Genel bilgiler
Drenaj sistemi	Ren Nehri
Aktığı yer	Hollandsch Diep → Kuzey Denizi
Kaynak	Pannerdensch Kanaal
Kaynak rakımı	Yaklaşık 10 m
Ağız	Merwede
Yükseklik farkı	Yaklaşık 10 m
Uzunluk	82 km
Akım yerleri	Bijlandsch Kanaal, Maas-Waal Kanalı, Amsterdam-Ren Kanalı
Gemiciliğe elverişli	CEMT sınıfı VIc

Waal Nehri, Hollanda’nın Pannerden yakınlarındaki Ren Nehri'nin kollarından biridir. Ren Nehri'nin 6 km sonra Nederrijn’e dönüşen Pannerdens Kanalı ve Waal olmak üzere iki kolu vardır. Waal, Hollanda’daki Ren kolları arasında su açısından açık ara en zengin olanıdır (%65 oranında su taşımasıyla) ve aynı zamanda gemi taşımacılığı açısından da en önemlisidir. Waal Nehri'nin toplam uzunluğu 82 kilometredir.

Waal Nehri, eskiden Maas Nehri ile birleştiği yer olan Woudrichem’de (şu anda Afgedamde Maas) Merwede'ye dönüşür ve oradan farklı rotalarla Kuzey Denizi’ne akar; suyun büyük kısmı Nieuwe Merwede üzerinden Hollandsch Diep’e ulaşır. Ridderkerk’in güneyinde, Noord ve Oude Maas arasında kalan ve yaklaşık 9 km uzunluğundaki bir bölüm de Waal olarak adlandırılır; bu, nehrin önceki yatağının kalıntısıdır.

Waal Nehri, Nederrijn ve Amsterdam ile Amsterdam-Ren Kanalı (Tiel yakınlarında), Maas ile ise Maas-Waal Kanalı (Nijmegen’de) ve St. Andries Kanalı aracılığıyla bağlantılıdır. Bu son noktada, Waal ve Maas yaklaşık 1,9 km boyunca birbirlerine paralel akar. Kuzey Denizi’nin gelgit etkisi Zaltbommel'e kadar hissedilir; burada yaklaşık 10 cm’lik bir gelgit farkı ölçülmektedir. Deniz kapakları ve nehir ağızlarının kapatılması amacıyla yürütülen Deltawerken projesinden önce, Waal üzerindeki gelgit farkı günümüze kıyasla çok daha fazlaydı. O dönemlerde gelgit etkisi Nijmegen’e kadar hissedilmekteydi. Nehir, CEMT sınıfı VIc'ye kadar olan iç su taşımacılığı gemileri ve gezi tekneleri tarafından kullanılmaktadır.

Tarihçe

Nehir, Romalılar tarafından Vacalis ya da Valis olarak adlandırılmıştır; daha sonrasında Latince’ye Vahal olarak geçmiştir. “Waal” ismi Germen kökenlidir; bu, nehrin bir zamanlar sahip olduğu çok sayıda menderese bir göndermedir (Eski Germence’de wôh, “eğri” anlamına gelmekteydi).

1700 yılı civarında Nijmegen yakınlarındaki Waal Nehri, Menno van Coehoorn tarafından yapılmış tahkimatları da içerecek şekilde gösterilmiştir.

1641 yılında Nijmegen yakınlarındaki Waal; burada o zamanki Valkhof Kalesi net bir şekilde görülmektedir (Jan van Goyen’in tablosu).

Romalılar döneminde Waal muhtemelen Ren’in en önemli tahliye koluydu. Sint-Elisabeth sel felaketi sonrasında Waal denize daha kısa bir yol bulduğunda, Ren’den o kadar çok su almaya başladı ki, diğer kollar (Nederrijn ve IJssel) yaz aylarında neredeyse tamamen kuruyordu ve bu kollarla ulaşım çok zor hale geliyordu. Bu sorun, Pannerdens Kanalı’nın kazılmasıyla çözüldü; böylece Nederrijn ve IJssel daha fazla su alabilir hale geldi. Pannerdens Kanalı kazılmadan önce, Waal günümüzdeki konumundan birkaç kilometre daha yukarıda, yani Schenkenschanz’ın hemen ötesinde (günümüzde Almanya sınırlarında) başlıyordu. Bu bölüm günümüzde Hollanda’da Boven-Rijn olarak adlandırılır ve daha sonra Bijlandsch Kanalı'nın kazılmasıyla tehlikeli bir kıvrım (Oude Waal) kesilerek yeniden kısaltılmıştır.

Waal ismi, New York’taki Hudson Vadisi’ne yerleşen Hollandalı kolonistler için ilham kaynağı olmuştur. Bu kolonistler, oradaki bir nehre Waal ismini vermişlerdir (günümüzde bu nehir Wallkill River olarak bilinir).