Waitangi, Northland
Waitangi (/ˈwaɪtɑːŋi/ WY-tahng-ee [1] veya /waɪˈtæŋi/ wy-TANG-ee,[2]), Yeni Zelanda'nın Kuzey Adası'nda, Whangarei'nin 60 kilometre kuzeyinde, Adalar Körfezi'ndeki Waitangi Nehri'nin kuzey tarafında bir yerleşim yeridir. Waitangi bir köprü ile bağlandığı Paihia kasabasına yakındır.
"Waitangi" , Maori dilinde "gürültülü sular" veya "ağlayan sular" anlamına gelen bir isimdir ve muhtemelen Waitangi Nehri üzerindeki Haruru şelalelerine atıfta bulunmakta.[3]
Waitangi Antlaşması ilk olarak 6 Şubat 1840'ta bu şehirde imzalanmıştır. Aynı zamanda beş yıl önce, 28 Ekim 1835'te Yeni Zelanda Bağımsızlık Bildirgesi'nin imzalandığı yerdir. Bu belge ertesi yıl (1836) Britanya Kraliyeti tarafından onaylanmıştır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Waitangi Antlaşması'nın imzalanması
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
Waitangi Antlaşması, 5 Şubat 1840'ta James Busby'nin evinin önündeki alanda halka açık bir toplantı yapıldığında başladı. Vali Yardımcısı Hobson, önerilen belgeyi hazır bulunan 300 kadar Avrupalı ve Maori'ye okudu ve ardından Maori şeflerine konuşma fırsatı verdi. Başlangıçta çok sayıda şef (Te Kemara, Rewa ve Moka Te Kainga-mataa dâhil) Kraliyet'in Aotearoa'yı yönetme önerisinin kabul edilmesine karşı çıktı.[4] Daha sonra duruşmalarda birkaç şef bu fikri düşünmeye başladı; Tahtı destekleyen en önemli şefler arasında Te Wharerahi, Pumuka ve iki Hokianga şefi Tāmati Wāka Nene ve kardeşi Eruera Maihi Patuone vardı.[4]
Duruşmalar sonlandırıldı ve 7 Şubat'ta yeniden başlayacaktı; ancak bazı şefler daha erken imzalamak için baskı yaptı. Waitangi Antlaşması ilk olarak 6 Şubat 1840'ta James Busby'nin Waitangi'deki evinin arazisine Britanya Krallığı temsilcileri, Yeni Zelanda Birleşik Kabileleri Konfederasyonu şefleri ve diğer Maori kabile liderleri tarafından kurulan bir çadırda imzalandı ve ardından Yeni Zelanda'nın diğer yerlerindeki diğer Maori şefleri tarafından. Şeflerin tamamı bu belgeyi imzalamayı seçmedi; bazı şefler ya geciktirdi ya da kağıda dökmeyi reddetti.
Waitangi Antlaşması, Bağımsızlık Bildirgesi'nin (He Whakaputanga) devamıydı ancak bu antlaşma bildigeyi geçersiz kılmamıştır.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Waitangi". The New Zealand Oxford Dictionary. Oxford University Press. 2005. doi:10.1093/acref/9780195584516.001.0001. ISBN 978-0-19-558451-6. 4 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2024.
- ^ "Oxford Dictionaries Online: 'Waitangi Day'". Oxford Dictionaries Online. Oxford University Press. 6 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2015.
- ^ Reed, A. W. (2002). The Reed Dictionary of New Zealand Place Names. Auckland: Reed Books. s. 560. ISBN 0-7900-0761-4.
- ^ a b Colenso, William (1890). "The Authentic and Genuine History of the Signing of the Treaty of Waitangi". 16 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2010.
- ^ "He Whakaputanga me te Tiriti - The Declaration and the TreatyT - The Report on Stage 1 of the Te Paparahi o Te Raki Inquiry" (PDF). Waitangi Tribunal. 2014. ss. 526-528. 3 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Şubat 2024.
