Whitney Dağı

Whitney Dağı

Whitney
En yüksek noktası
Yükseklik	4421 m Nevada de Toluca
Çıkıntı	3072 m
Yalıtılma	2.651 kilometre (1.647 mi)
Koordinatlar	36°34′43″K 118°17′31″B
Jeoloji
Kayaç yaşı	Kretase
Tırmanma
İlk tırmanan	18 Ağustos 1873 Charles Begole, Albert Johnson ve John Lucas
En kolay rota	Mount Whitney Yürüyüş Patikası

Mount Whitney, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinde İnyo County ile Tulare County sınırlarında bulunan bir dağdır. En yüksek zirvesi 4.421 m olan Mount Whitney, Alaska hariç kıtasal ABD sınırlarındaki en yüksek dağdır. Kuzey Amerika kıtasının en alçak noktası (deniz seviyesinin 855 m altında olan) Death Valley Ulusal Parkı'nda Badwater Kaynağı ile Mount Whitney arasında uzaklık 136,2 km'dir. Whitney Dağı'nın batı cephesi Sekoya Ulusal Parkı, doğu cephesi de İnyo County sınırlarında kalan Inyo Ulusal Ormanı içine girmektedir. Mount Whitney'in zirvesi Yosemite Vadisi'nin Happy Iles mevkiinden başlayan John Muir Yolu'nun da sonudur ve burada yol 341 km. uzunluğa erişir.

Coğrafya

Whitney Dağı Sierra Nevada Sıradağları'na dahildir ve bu sıradağlar üzerinde bulunan nispeten birbirine yakın ve sıradağların en yüksek zirvelerinden oluşan "Sierra Nevada Dorukları"'nın bir parçasıdır. Whitney Dağı zirvesi tabanında bulunan Lone Pine küçük şehrinin hemen hemen 3,5 km ilerisinde olup birden 3.285 m yükseklik göstermektedir.

Whitney Dağı'nın tümü ile Alpin dağsal iklimi gösterir. Ağaç büyüme çizgisi üzerine olup Alpin tundra bitki ekolojisine uygun bitkiler bulunmaktadır. Zirvenin yakınlarında hemen hemen hiç bitki büyümemektedir. Dağ üzerinde sadece geçici hayvan türleri, bunlar arasında kelebekler, bulunur

Rakım ölçümleri

Yıllar geçtikçe Whitney Dağı zirvesinin ölçülen rakımı değişmiştir. Zirveye konulmuş bulunan beyaz emaye zemin üzerine siyah harflerle yazılı eski rakım levhasına göre rakım "14,496,811 ayak" dir. AB Geodesik Survey kuruluşu zirveye bir bronz levha koymuştur. 1929'daki ölçümlere göre hazırlanmış bu levha zirvenin rakımını 14,494 ayak olarak göstermektedir ve bu rakım genellikle kabul edilmiştir. Fakat 20. yüzyılda teknoloji çok gelişmiş; rakımın ölçülmesi için kabul edilen başlangıç noktaları çok daha dakik ölçülmeye başlanmış ve eskiden kullanılan standart başlangıç noktası değeri değiştirilmiştir. 1988'de yeni bir "Kuzey Amerika Dikey Verisi" standardı kabul edilmiştir. Bu yeni ölçümlere göre Whitney Dağı rakımı 14.505 ayak (yani 4421 m) olarak kabul edilmiştir.

Jeoloji

Whitney Dağı granitten oluşmuştur. Bu granit Sierra Nevada Sıradağlarının bazında bulunan kayaçlarla aynıdır. Kretase jeolojik döneminde okyanustan gelen levhanın kıtasal levhayla çarpışıp o levhanın altına gitmesi sırasında bundan ortaya çıkan masif sıvılaşmış kayalar şimdi Whitney dağının bulunduğu yer altına çıkıp orada katılaşarak granit oluşturmuşlardır. Son 2-10 milyon yıl içinde Sierra Nevada levhası yukarı itilmiş ve buzul ve su erozyonu dolayısıyla o zamanki Whitney Dağı yerinde bulunan toprakları kazıp eritip altındaki erozyona dayanıklı sert granit kayalarını üst yüzeye çıkartmışlar. Bu ortaya çıkan granit kayaçları günümüzdeki Whitney Dağı'dır.

Whitney Dağı'nın doğu yamaçlarının meyili batı yamaçları meylinden çok çok daha diktir. Buna neden tüm Sierra Nevada jeolojik levhası kırığının özel bir şekilde hareket etmesidir. Bu levha sanki batıda sabit olup açılan bir kapı gibi doğuda hafifçe yükselme göstermektedir. Bu yükselme Whitney Dağı'nın altında bülnan Sierra bazı doğusunda görülmektedir. Böylece Whitney Dağı'nın yapısı teşkil eden granit binlerce metre daha aşağılarda ve "Alabama Tepeleri"'nde görülen granitin aynıdır.

Resimler

Whitney Dogi güneyden panorama

• 
  Whitney dağı zirvesi doğu yamaçları
• 
  Whitney dağı zirvesi Smitsonian korunak kulübesi
• 
  Whitney Dağı'nda Yüksek sırt geçişlerde trekçileri korumak için yapılan çitler

Ayrıca bakınız

• Sekoya Ulusal Parkı

Dış bağlantılar

• "Summitpost.org" websitesinde Whitney Dağı (İngilizce)
• Mt Whitney Trekçiler Birliği sitesi (İngilizce)
• Whitney Dağı panoramaları 19 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.