WordPress
 | Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız. (Haziran 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
 | |
 WordPress yönetim paneli | |
| Geliştirici | WordPress Foundation |
|---|---|
| İlk yayınlanma | 27 Mayıs 2003 |
| Güncel sürüm | 6.9[1]  2 Aralık 2025 |
| Kod deposu | |
| İşletim sistemi | Unix-like, Windows, Linux |
| Platform | PHP |
| Tür | Kişisel blog, İçerik yönetim sistemi |
| Lisans | GNU Genel Kamu Lisansı |
| Resmî sitesi | wordpress.org |
WordPress (WP veya WordPress.org), PHP dilinde[2] yazılmış ve HTTPS ile desteklenen bir MySQL veya MariaDB veritabanıyla eşleştirilen bir ücretsiz ve açık kaynaklı içerik yönetim sistemi (CMS)‘dir. Özellikler, WordPress içinde "Temalar" olarak adlandırılan bir eklenti mimarisi ve bir şablon sistemi içerir. WordPress başlangıçta bir blog yayınlama sistemi olarak oluşturuldu ancak daha geleneksel posta listeleri ve İnternet forumları, medya galerileri, üyelik siteleri, öğrenim yönetim sistemleri (LMS) ve çevrimiçi mağazalar dahil olmak üzere diğer web içeriği türlerini desteklemek için gelişti.
B2/cafelog projesinin resmi devamı kabul edilir. Wordpress bir CMS (Content Management System / İçerik Yönetim Sistemi)'dir. Bu niteliği ile sadece makale yazma ve düzenleme veya blog sistemi olarak değil, her türlü içeriğin düzenlenip yayımlanabileceği bir platform olduğu anlamına gelmektedir. WordPress'in kökleri ve gelişimi 2001'e kadar uzanır.
Kullanım, hız, geniş kullanıcı tecrübesi ve rahatlığına odaklanmış bir yayım yazılımı olup açık kaynak yazılımına katılan aktif bir toplulukla geliştirilmektedir.
Wordpress'in ilk çıktığı zamanlardan bugüne kadar kullanımı sürekli artmış ve yaygın kullanım oranı arttıkça da Wordpress daha da kullanışlı hale getirilmek için sürekli geliştirilmiş ve hala geliştirilmeye devam etmektedir. Halihazırda bilinen içerik yönetim sistemlerinin %62,8'i ve tüm web sitelerinin %43,3'ünün Wordpress kullandığı hesaplanmaktadır.[3]
İlk çıkışı bir blog altyapısı olsa da günümüzde artık wordpress ile sadece blog değil, haber, e-ticaret, sosyal medya, kurumsal siteler ve hatta forum siteleri dahi kurulabilmektedir. Keza Türkiye'deki popüler ve milyonlarca ziyaretçisi olan birçok site de Wordpress alt yapısı kullanmaktadır. Buna Türkiye'nin en büyük haber sitelerinden biri de dahildir.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
WordPress güçlü bir kişisel yayım platformudur ve internette bir yayımcı olarak kullanıcının tecrübesini mümkün olduğu kadar çekici hale getirmek için tasarlanmış özellikler ile gelmektedir. Özgürce dağıtımı yapılan, standart, hızlı, hafif ve kişisel ayarlarıyla ve tamamen istenilen özelliklere göre değiştirilebilir çekirdeğiyle bir yayım platformu sunmaktadır.
Bunun yanında her kullanıcı kendi ihtiyaçları ve kodlama bilgisi doğrultusunda temalar üretip kullanabilmektedir. Bu alanda WordPress, rakiplerine göre oldukça başarılı ve zengindir.
Wordpress'in en büyük özelliklerinden bir tanesi, çok iyi ve geniş kapsamlı dokümantasyona ve oldukça kalabalık ve kişilerin her türlü sorun ve sorularına cevap bulabileceği forumlarının ve kaynakların bulunmasıdır.
Bütün bunlara ek olarak, Wordpress üzerine geliştirilen çok sayıda eklenti kullanılarak hiçbir yazılım bilgisine sahip olunmadan çok hızlı bir şekilde sadece blog değil, e-ticaret veya sosyal medya platformu haline getirilebileceğidir. Buddypress ve Woocommerce bu tür eklentilere örnek olarak verilebilir. Bununla birlikte, genelde WordPress siteleri bir blog da içerir, bunun nedeni genellikle arama motoru optimizasyonudur.[4]
Temalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Wordpress temaları wordpress kullanıcıların siteleri için kullanabilecekleri hazır tasarımları / giydirmelerdir. Wordpress için sadece WordPress'in işlevsel sistemi değil, aynı zamanda temalar da geliştirilmektedir. Dolayısı ile wordpress'in alt yapısında kullanıcıya sunulan binlerce ücretsiz wordpress teması bulunur. Tabii bu tema üretimi sadece wordpress'in geliştiricileri tarafından değil, aynı zamanda dış kaynaklı olarak da yapılır ve bu üretimler de genellikle ücretli olarak kullanıcıya sunulur.
Temalar, kullanıcıların bir WordPress web sitesinin görünümünü ve işlevselliğini değiştirmelerine izin verir ve sitenin içeriğini değiştirmeden yüklenebilir. Her WordPress web sitesinde en az bir temanın bulunması ve her temanın yapısal PHP, HTML ve Stil Sayfaları (CSS) ile WordPress standartlarını kullanarak tasarlanması gerekir.
Temalar, doğrudan wordpress admin panelindeki WordPress "Görünüm" sekmesinden yükleme aracı kullanarak veya FTP ile yüklenebilir. Temalarda bulunan PHP, HTML ve CSS kodu, daha gelişmiş özellikler sağlamak için düzenlenebilir veya daha da ekleme yapılabilinir.
WordPress temaları genel olarak iki kategoriye, ücretsiz temalar ve ücretli temalar olarak sınıflandırılır. Tüm ücretsiz temalar WordPress tema dizininde listelenir ve ücretli temalar ise birçok tema yazılımı yapan firma ya da online pazar yerlerinden bireysel WordPress geliştiricilerinden satın alınabilir.
WordPress kullanıcıları, bunu yapacak bilgi ve beceriye sahip oldukları takdirde, kendi özel temalarını yaratabilir ve geliştirebilirler. WordPress kullanıcıları, yeterli tema geliştirme bilgisine sahip değillerse, ücretsiz ya da ücretli WordPress temaları indirebilir ve nerede ise hiçbir kodlama bilgisine sahip olmadan kullanabilirler
Eklentiler
[değiştir | kaynağı değiştir]WordPress'in eklentileri kullanıcıların bir wordpress sitesinin veya blogunun özelliklerini ve işlevselliğini genişletmelerini sağlar. WordPress 50.000'den fazla eklentiyi bünyesinde barındırır. Bunların her biri, kullanıcıların sitelerini kendi özel ihtiyaçlarına göre uyarlamasını sağlayan özel işlevler ve özellikler sunar.
Bu özelleştirmeler, arama motoru optimizasyonundan, üyelik sistemlerine, içerik yönetim sistemlerine gibi Wordpress'e birçok ek özellik kazandırmaya kadar uzanır. Kullanılabilir tüm eklentiler yükseltmelerle daima aynı değildir ve sonuç olarak düzgün çalışmayabilir veya hiç çalışmayabilir.
Sayfa Oluşturucular
[değiştir | kaynağı değiştir]Sayfa oluşturucular, WordPress'te kullanıcıların kod yazmadan web sayfaları tasarlamasını sağlayan eklentilerdir. Sürükle-bırak (drag and drop) yöntemiyle çalışırlar; böylece metin kutuları, görseller, butonlar, sütunlar gibi öğeleri kolayca yerleştirmek mümkündür. Bu araçlar, özellikle teknik bilgisi olmayan kullanıcıların da profesyonel görünümlü web sayfaları oluşturmasına olanak tanır. Ayrıca geliştiriciler için de sayfa düzenini hızla kurmak ve özelleştirmek açısından büyük kolaylık sağlar.[5]
- Elementor – En popüler sürükle-bırak sayfa oluşturuculardan biridir. Gerçek zamanlı önizleme ve geniş widget kütüphanesi sunar.
- WPBakery Page Builder (eski adıyla Visual Composer)
- Beaver Builder
- Divi Builder
- SiteOrigin Page Builder
- Oxygen Builder
- Gutenberg (Block Editor) – WordPress'in varsayılan blok tabanlı sayfa düzenleyicisidir (WordPress 5.0'dan itibaren).
Mobil Uygulamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]WordPress için Android ve iOS'ta kullanılabilen telefon uygulamaları mevcuttur. Automattic tarafından tasarlanan bu uygulamalarda yeni blog yazıları ve sayfalar ekleme, yorum yapma, yorumları denetleme, yorumlara yanıt verme gibi seçeneklerin yanı sıra istatistikleri görüntüleme özelliği de bulunur.[6]
Erişilebilirlik
[değiştir | kaynağı değiştir]WordPress Erişilebilirlik Kodlama Standartları, “WordPress’te yayınlanan tüm yeni veya güncellenmiş kodlar, Web İçeriği Erişilebilirlik Yönergeleri 2.0’ın AA seviyesine uygun olmalıdır” ifadesini içerir.[7]
Diğer özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]WordPress ayrıca entegre bağlantı yönetimi, arama motoru dostu ve temiz bir kalıcı bağlantı yapısı; gönderilere birden fazla kategori atama ve gönderi etiketleme desteği gibi özellikler de sunar. Otomatik filtreler de dahil edilmiştir; bu filtreler gönderilerdeki metinlerin biçimlendirilmesini ve stillendirilmesini standart hale getirir (örneğin, normal tırnak işaretlerini akıllı tırnaklara dönüştürmek gibi). WordPress ayrıca, bir gönderiye veya makaleye bağlantı veren diğer sitelere ait bağlantıların görüntülenmesi için trackback ve pingback standartlarını da destekler. WordPress gönderileri HTML olarak, görsel düzenleyiciyle veya çeşitli eklentiler kullanılarak özelleştirilmiş düzenleme seçenekleriyle düzenlenebilir.
WordPress'te kullanıcı rolleri, her kişinin bir web sitesinde neye erişebileceğini ve neyi yönetebileceğini kontrol etmeye yardımcı olur. Platformu öğrenirken bu rolleri net bir şekilde anlamak önemlidir. Yönetici (Administrator), site ayarlarından eklentilere ve kullanıcı hesaplarına kadar her şeyi yöneten en yüksek kontrol seviyesine sahiptir. Editörler, başkaları tarafından oluşturulan gönderileri düzenleme ve yayınlama dahil olmak üzere sitedeki tüm içeriklerin yönetiminden sorumludur. Yazarlar yalnızca kendi gönderilerini yayınlayabilirken, Katkıda Bulunanlar (Contributors) yazı yazabilir fakat yayınlamak için bir Editör veya Yönetici onayı beklemek zorundadır. En temel düzeyde ise Aboneler (Subscribers) yalnızca kendi profillerini yönetebilir. Bu rolleri anlamak, güvenli, düzenli ve verimli bir WordPress sitesi oluşturmak için gereklidir.
Lider geliştiriciler
[değiştir | kaynağı değiştir]Çekirdek geliştiriciler
[değiştir | kaynağı değiştir]Katkıda bulunanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Michael Adams
- Nikolay Bachiyski
- Robert Deaton
- Mark Jaquith
- Donncha O'Caoimh
- Andy Skelton
- Helen Hou-Sandi
Belgeleme ve destek
[değiştir | kaynağı değiştir]- Podz
- Lorelle
Emekli olmuş geliştiriciler
[değiştir | kaynağı değiştir]- David House
- Alex King
- Mike Little
- Michel Valdrighi
- Owen Winkler
Weblog'un denetimi ve yönetimi
[değiştir | kaynağı değiştir]WordPress kişilerin kendi web sunucusunda ya da paylaşılan hosting hesabında kurulmak için tasarlanmıştır. Üçüncü kişiler tarafından host edilmiş servislerden farklı olarak, weblogla ilgili her şeyi değiştirebilir ve weblogla ilgili her şeye ulaşılabilir. WordPress evdeki bilgisayarın masaüstüne, hatta bir iç ağa bile kurulabilir.
Kurulum ve yükseltim
[değiştir | kaynağı değiştir]WordPress'in en bilinen özelliklerinden olan saniyeler içinde kurulumu, basitliği ve kullanım kolaylığı açısından çok pratik bir konumdadır. Yazılımı en son sürüme yükseltmek kolaydır ve kurulumdan daha kısa bir süre almaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Genel
- Resmi WordPress belge sayfası 17 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Özel
- ^ "Release 6.9". 2 Aralık 2025. Erişim tarihi: 3 Aralık 2025.
- ^ "Requirements". wordpress.org (İngilizce). WordPress. 20 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ "Usage Statistics and Market Share of WordPress, April 2024". w3techs.com. Erişim tarihi: 20 Şubat 2021.
- ^ "Fünf sehr gute Grunde, warum Ihre Webseite einen Blog haben sollte (Almanca kaynak)". 10 Temmuz 2020. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2020.
- ^ "What is: Page Builder" (İngilizce). wpbeginner. 25 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2025.
- ^ "Idea: WordPress App For iPhone and iPod Touch". AltafSayani technology, gadgets, web. (İngilizce). AltafSayani. 9 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
- ^ "Accessibility Coding Standards" (İngilizce). Wordpress. 25 Nisan 2019. 12 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Resmi WordPress Sitesi 1 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- WordPress hakkında 8 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- WordPress Eklentileri 15 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)